Vikan - 17.04.1980, Blaðsíða 24

Hörmuleg sjóslys
Hvirfilbylurinn
Carrie herjaði í
19daga. Á 17.
degi varð segl-
skipið Pamir
henni að bráð.
En þaö kemur ekkert svar frá Pamir.
Dagurinn er 21. september, 1957, hlýr
og fallegur sumardagur.
En 200 kílómetrum suðvestar er
sjálfur fjandinn laus. Þar hamast hvirfil-
bylurinn Carrie áfram með 200 km
þraða á klukkustund yfir hafið og í kjöl-
fari hennar rísa 15 metra háar öldur.
Carrie hóf hamfarir sínar 4.
september og hefur því geisað i 17 daga
er Pamir lendir í klóm hennar. Það tekur
hana tæpa tvo tima að rífa skipið í
tætlur.
Annars hafði ferðin gengið vel hjá
Pamir, sem er sterkbyggt og fallegt skip
og álitin hin mesta happafleyta. Hún
hafði lestað 3780 tonn af byggi í Buenos
Aires þann 11. ágúst. Undir
stjóm skipstjórans, Jóhannesar
Diebitsch, eru um borð 35 manna áhöfn
og 51 sjóliðsforingjaefni. Það er fögur
sjón að sjá Pamir sigla þöndum seglum
yfir hafið en segl hennar eru 32 talsins.
Klukkan sex um morguninn er enn
allt í lagi um borð í Pamir. Það eru að
vísu 7 vindstig og nokkuð vont í sjóinn
en það er ekki svo slæmt að kokkurinn,
Karl Otto Dummer, sjái neina ástæðu til
að sinna ekki skyldustörfum sínum.
Hann er búinn að laga kaffi og baka
brauð.
Hann á samt dálítið erfitt með að fóta
sig á gólfinu svo að hann stráir á það
salti og sagi. Þá er þaðekki eins hált.
En eitthvað gengur á uppi á þilfarinu.
Rödd yfirmannsins á vaktinni berst inn í
eldaklefann. Hvað er eiginlega að,,
hugsar Dummer. Þeir ætla þó ekki að
fara að breyta seglum rétt fyrir vakta-
skipti? Það er aldrei gert nema í versta
óveðri eða þegar hættu ber að höndum.
Hann kemst að þeirri niðurstöðu að
þetta hljóti að vera vegna veðurs.
Hætta? Það getur ekki verið. Þó að
Pamir sé 52 ára gamalt skip telur
Lloydstryggingafélagið það samt í hæsta
öryggisflokki.
Klukkan 9 hljómar skipunin: „Allir til
starfa” um skipið. Það þýðir að allir
verða að leggja sitt af mörkum til að
koma skipinu í gegnum storminn.
Dummer sér strax að hér er hætta á
ferðum. Skipið er komið með 30 gráða
slagsíðu. Og öldurnar hækka með hverri
minútunni. Þær risa himinháar og skella
á skipinu með feiknaafli.
Pamir siglir enn þöndum seglum.
Þair IHOu alyaifl af ásamt tveimur
öflrum félögum: Friedrichs og
Dummer.
Skipstjórinn, Hermann Eggers, sem
venjulega stjórnar skipinu, er i fríi. I
hans stað hefur Jóhannes Diebitsch
tekið við stjórninni. Hann er dugmikill
og reyndur sjómaður en hefur ekki
stjórnaðseglskipi í 35 ár.
Það er ekki fyrr en stormurinn hefur
rifið nokkur seglanna i smátætlur að
hann gefur skipun um að skera niður
seglin.
Reyndustu sjómennirnir klifra upp í
reiðana og skera á seglin. Stormurinn
hrífur þau ýmist með sér langt út á sjó
eða skilur þau eftir i lafandi tætlum.
Nú sendir Pamir út fyrsta neyðar-
kallið. Klukkan 10 boðar skipstjórinn
alla áhöfnina á þilfar. Skipið er nú
komið með 40 gráða slagsíðu. Mennirnir
halda sér dauðahaldi í kaðlana til að fara
ekki í sjóinn. Diebitsch skipstjóri gefur
sina síðustu skipun: — Setjið á ykkur
björgunarvesti.
Loftskeytamaðurinn, Wilhelm
Siemers, heldur áfram að senda út
neyðarköll úr klefa sínum. Svar Taylors
forseta berst strax um á milli mannanna:
— Erum á leið til Pamir með 11 hnúta
hraða.
Leiðin er 119 sjómilur.
— Guð hjálpi okkur, hugsar
Dummer. — Það tekur þá rúmlega 10
Er Taylor forseti
náði loks á slys-
stað sást enginn á
lífi. Aðeins tóm
björgunarvesti á
floti í sjónum. Og
skipstjórinn sendi
út eftirfarandi
tilkynningu: —
Hafið er krökkt
af hákörlum.
klukkustundir. Nú getum við ekki treyst
á neitt okkur til bjargar nema æðri
máttarvöld.
En æðri máttarvöld virðast heldur
andsnúin Pamir. Stormurinn hrífur með
sér rá og reiða og hellir freyðandi öldum
yfir þilfariö.
Skipið hallast stöðugt meira og meira.
Og allt í einu fer Pamir á hliðina. Menn
ýmist renna eða kastast í sjóinn, kroppar
skella saman og neyðaróp þeirra kafna
í öskrum hafsins.
Pamir flýtur á hvolfi í 20 mínútur.
Nákvæmlega 15.30 sekkur hún I
freyðandi hringiðu og sogar með sér I
djúpið alla þá sem flækst höfðu í köðlum
eða hafði ekki tekist að synda í burtu frá
skipinu.
Enn eru þó nokkrir menn sem halda
sér ofansjávar og berjast fyrir lífi sínu i
örvæntingarfullri von um að rekast á
björgunarbát.
Leitarflugvélarnar snúa í þriðja skipti
aftur til Terceira. Flugmennirnir eru
fölir og þreytulegir. Andlit þeirra bera
vott um örvæntingu og uppgjöf.
Þrisvar hafa þeir lagt inn í
hvirfilvindinn þó að hver einasti
flugmaður, sem á annað borð fer eftir
heilbrigðri skynsemi, forðist hvirfil-
vinda eins og heitan eldinn. En það er
ekki heilbrigð skynsemi sem ræður
lögum og lofum þennan dag, aðeins
hugsunin um að bjarga mannslífi.
Mönnum í sjávarháska. Og þess vegna
leggja flugvélarnar upp frá Terceira i
fjórða sinn. Og þess vegna breyta skip
frá 15 þjóðum stefnu sinni þennan dag
og sigla á vit hvirfilbylsins Carrie.
Næstu skip við þá staðarákvörðun
sem fékkst frá Pamir eru Taylor forseti,
Penn Trader, Tank Duke, Chrystell
Bell, Absencon, Saxon og kanadíska
herskipiðCrusader.
Klukkan 20.26 sendir Taylor forseti
síðustu boðin til seglskipsins sem nú er
löngu sokkið: — Skip á leið til ykkar.
Björgunarsveitir undirbúa leit úr lofti og
á legi.
22. september klukkan 4.19 sendir
Penn Trader út viðvörun: Öll skip á 200
mílna svæði frá staðarákvörðun Pamir
eru beðin um að taka þátt i leit að þeim
sem kunna að hafa lifað slysið af.
Skipstjórinn.
Þennan morgun tekst flugvélunum
líka loks að fljúga yfir slysstaðinn. Þær
sjá aðeins brak úr Pamir en engan á lífi.
Taylor forseti kemur á slysstaðinn
árla morguns. Það er hræðileg sjón sem
þar mætir augum áhafnarinnar: Mitt í
brakinu rekur samanbundin björgunar-
belti. Þau eru öll tóm. En í nokkrum
sjást þó enn líkamsleifar manna.
Skipstjórinn sendir út tilkynningu:
— Hér er allt krökkt af hákörlum.
Tiu menn hnipra sig saman í einum af
björgunarbátunum sem losnuðu frá
borði áður en skipinu hvolfdi. Á meðal
þeirra er kokkurinn, Karl Otto Dummer.
Engar vistir eru um borð, engin
neyðarmerki, ekkert drykkjarvatn. Samt
eru mennimir bjartsýnir. Þeir vita að
von er á fyrsta skipinu á slysstað innan
næstu tíu tímanna.
Storminn hefur lægt nokkuð. En
öldurnar eru enn 7-8 metra háar. Þær
velta litla bátnum á milli sín eins og skel,
jafnvel þeir reyndustu á meðal sjómann-
24Vlkan 16. tbl.