Vikan - 03.07.1986, Qupperneq 33

Við höfum verið sett hér og þar
og látin gera ólíkustu hluti, allt
eftir geðþótta forráðamanna. Við
þráum það mest að komast að á
einhverjum góðum stað, í tónlist-
arhúsi. Ég hélt satt að segja að
menn væru sammála um að í
nýju tónlistarhúsi ætti óperan
líka inni. Islenska óperan í
Gamla bíói er ekki endanleg
lausn, hún var sett á laggirnar
sem neyðarúrræði. Við höfum
gert það áður, í Tjarnarbíói. Nú
hefur Óperan ákveðið að starfa
áfram í bíóhúsinu, sem er vægast
sagt ákaflega takmarkað til
óperuflutnings, þó það sé
skemmtilegt fyrir óperugesti og
allt það. Sviðið og annað er allt
of lítið, aðbúnaður alveg kol-
ómögulegur og ekki hundum
bjóðandi, hvað þá söngfólki. Við
verðum að hugsa til framtíðar-
innar. Ópera verður ekki til
frambúðar í Gamla bíói. Við höf-
um að vísu fengið inni í Þjóðleik-
húsinu en það nægir hara ekki.
Það er einmitt málið, lögum sam-
kvæmt á að setja upp eina óperu
í Þjóðleikhúsinu á ári en þaðan
er sífellt reynt að úthýsa henni.
Þið í dómnefnd hafið einungis
talað við forráðamenn íslensku
óperunnar, ekki stéttarfélagið.
Við viljum hafa tónlistarhúsið
þannig úr garði gert að þar verði
hreyfanlegt svið þar sem mögu-
leiki væri á að færa upp stórar
óperur, ekki að húsið yrði vett-
vangur daglegrar starfsemi
óperunnar. Ég vona svo sannar-
lega að enn sé hægt að gera
eitthvað svo það verði mögulegt.
Sinfónían þarf að sjálfsögðu sitt
pláss til æfinga, enda er ekkert
sem mælir gegn því að hún eigi
þar heimili. Við eigum öll eftir
að sjá eftir því að hafa ekki horft
til framtíðarinnar, við eigum
fyrsta flokks óperufólk sem verð-
ur að fá sín tækifæri og annað
hitt að ekkert tónlistarform nær
eins vel til fólksins.
FREYR: Við komum að óperunni
aftur, en hvert skyldi sjónarmið
popptónlistarmannsins vera?
EGILL: Ég sat í stjórn samtak-
anna í upphafi og kynntist
þessari umræðu þá, þar voru
nákvæmlega sömu hlutirnir
ræddir. Það var allan tímann
ljóst að húsið yrði aldrei heimili
sinfóníu og óperu, það rúmast
einfaldlega ekki fyrir utan að
gera unnendum annarra tónlist-
artegunda til hæfis. Spurningin
var því hvort við ætluðum að
reisa hús eins og Þuríður lýsti,
sem rúmar Niflungahring Wagn-
ers, kannski tvær sýningar á ári,
með turnum, leiktjaldageymslum
og tilheyrandi, eða hvort reisa
ætti þarna gott tónlistarhús. I
Reykjavík eru leikarar og óperu-
söngvarar og fullt af hópum á
götunni með sína starfsemi. Atti
það að vera forsenda smíði þessa
húss að þarna myndi hýsast eins
konar bingóhöll, sirkushús,
óperuhús, einhvers konar alls-
herjar hús þar sem allir kæmust
inn með sína starfsemi, meira að
segja iðnsýningar hvað þá meir?
Eða eigum við að takmarka okk-
ur við að byggja þarna gott
tónlistarhús? Sinfónían mun
eiga heimili í þessu húsi níu til
fimm, það þótti mörgum hart úr
mínum röðum. Ég leyfi mér að
efast um að það sé mögulegt að
samræma þarna starfsemi sin-
fóniu og óperu. Ég þekki ókosti
þess að spila tónlist í húsum með
turnum fyrir leiktjöld. Turnarnir
hreinlega gleypa tónana, við
þekkjum þetta úr Háskólabíói.
Ópera á að vissu leyti meiri sam-
fylgd með leikhúsi og leikhúsað-
stöðu.
JÚLÍUS: Ég get bent á fjölmörg
hús í Vesturheimi þar sem sam-
ræming af þessu tagi er ekkert
mál. Þetta er spurning um tækni-
lega útfærslu, ekkert annað. Það
er ekki satt að þetta sé ósamræm-
anlegt. Ég nefni óperuna í
Sidney, hún er listamiðstöð. Þar
er líka hægt að halda popptón-
leika. Tónlistarhús íslands þyrfti
að vera slík listamiðstöð. Óperu-
söngvarar voru kallaðir til þegar
auglýsa þurfti þetta hús, meðal
annarra Kristján Jóhannsson.
Nú er hann hér á mótmælaskjal-
inu, að sjálfsögðu, það er ekki
gert ráð fyrir neins konar óperu-
flutningi á þessum teikningum.
Og ég vil taka það fram að ekki
er verið að ráðast á Guðmund á
nokkurn hátt, teikningar hans
og hugmyndir eru góður arki-
tektúr. En þær uppfylla ekki
kröfurnar. Ég skil ekki þá ein-
stefnu sem virðist ráða hér
ferðinni. Þetta hús hefur alltof
þrönga nýtingarmöguleika.
GUNNAR: Við í forsagnarnefnd
fórum til Noregs að kynna okkur
það nýjasta sem er að gerast í
þessum málum. Við komum heim
með þá skoðun að þetta sé ein-
faldlega ekki samræmanlegt
nema með alveg gífurlegum til-
kostnaði. Sú hugmynd var lengi
uppi að við ættum að byggja svo-
kallaðan complex, samliggjandi
tónleikasali með sameiginlegri
umgjörð, og mæta þannig mis-
munandi kröfum.
VALDÍS:Dómnefndin fjallaði
líka um það hvort ekki væri
mögulegt að byggja óperuhús í
öðrum áfanga og þá sem sjálf-
stætt hús, ætla okkur ekki of
stóran bita í byrjun.
FRE YR: Hvers vegna var sú leið
ekki valin?
VALDlS: Við litum svo á að
sennilega myndu líða mjög mörg
ár þar til byrjað yrði á seinni
áfanga. Að koma fyrri áfanga
upp er nógu stórt fyrirtæki.
Seinni áfangi yrði miklu flóknari
og dýrari og tímar gætu breyst
og þarfirnar, sVo okkur var til
efs að eitthvað áynnist með slíku
fyrirkomulagi.
ÞURÍÐUR: Þetta er mjög dæmi-
gert. Það liðu áreiðanlega
hundrað ár þangað til slík við-
bygging yrði reist. Ég skal segja
ykkur eitt. Þegar Borgarleik-
húsið var á teikniborðinu voru
ráðamenn ekki til viðræðu um
að óperan fengi þar inni. Þið vit-
ið þetta í öllum þessum nefndum
tónlistarhússins, þess vegna er
þetta mál allt svo skrítið. Þarna
er heil stétt listamanna, meira
að segja mjög góð, og henni er
alls staðar úthýst.
GUNNAR: Mér finnst afskap-
lega slæmt ef einhver heift ætlar
að hlaupa í þetta mál. Við höfum
fullan hug á að koma til móts
við óperusöngvara. Að byggja
hús með flóknum tæknibúnaði
fyrir fjölnot hleypir kostnaði svo
mikið upp að það borgar sig í
raun að byggja annað hús við
hliðina. Við viljum fá gott tón-
leikahús og auðvitað líka góða
óperu. Russell Johnson, sá frægi
sérfræðingur í byggingu tónlist-
arhúsa, sagði mér að við gætum
tvöfaldað kostnaðinn, úr fjögur
hundruð í átta hundruð milljón-
ir, ef við veldum þá leið sem
Júlíus leggur til. Ég nefni Grieg-
höllina í Bergen sem er rekin sem
fyrirtæki og það stendur vel und-
ir kostnaði, auk þess að borga
byggingarvexti. Hún er líka leigð
út í tískusýningar og skákmót
og hvað sem er. ..
ÞURÍÐUR: Iðnsýningar líka?
FREYR: Er á dagskránni að reka
íslenska tónlistarhúsið á þennan
hátt?
GUNNAR: Það verður að gera.
Þetta hús verður að nýtast til
mjög ólíkra þarfa, auðvitað sér-
staklega á sviði tónlistar.
GUÐMUNDUR: Hugmynd mín
byggir á því að hægt sé að breyta
salarformum, einmitt út af mis-
munandi þörfum og hljómburð-
srtskni
EGILL: Ég held að það sé bara
ein róttæk lausn á þessu máli,
ég fæ ekki séð hvemig á að sam-
ræma starfsemi óperu og sinfóníu