Vikan - 03.07.1986, Qupperneq 34

til dæmis, þó svo að húsið byði
upp á það, það gengur einfald-
lega ekki upp. Mér heyrðist það
á Þuriði áðan að þarna þyrftu
stórar óperur að komast inn,
segjum einu sinni á fimm ára
fresti. Mér fmnst það í raun fá-
sinna líka. Söngfólk og óperufólk
hér er löngu búið að sanna getu
sína og á skilið að fá gott hús.
Eina lausnin, sem ég sé, er þessi,
hún er mjög róttæk: Það á að
breyta lögum um þjóðleikhús
þegar Borgarleikhús kemst í
gagnið og þangað á að færa inn
óperu og söngleikjahús ásamt
með íslenska dansflokknum.
Þjóðleikhús á að fá nýja aðstöðu.
Það þarf ekki stórt hús eða stórt
svið því lög um þjóðleikhús segja
til um að það eigi að vera um
alla landsbyggðina. Þjóðleikhús
þarf bara lítið svið þar sem það
æfír upp sýningar, svo er það
bara á flandri um landsbyggðina.
Það er þjóðleikhús. Ef það vill
ekki vera á þessu flandri og
skemmta þjóðinni, þá á bara að
leggja það niður. Við höfum ekk-
ert að gera með tvö stór stofn-
analeikhús í borginni. Hvar
ætlum við að galdra fram sextíu
þúsund áhorfendur til að fylla
nýja starfsemi inni í mýri? Fyrir
utan að nægilegt tæknilið er ekki
til í landinu. Það eru tveir menn
á ljósaperunum í Iðnó og einn á
segulbandinu. Tækniliðið í mýr-
inni mun koma úr Þjóðleikhús-
inu.
ÞURÍÐUR: Ég held þú ættir að
leggja þetta fyrir þjóðleikhús-
leikara, elsku drengurinn minn,
og konuna þína.
EGILL: Ég veit að það mun heyr-
ast hljóð úr horni. Það er ekki
hægt að byggja hús sem gerir
óperuunnendum, sirkusfólkinu,
sinfóníu-, rokk- og vísnaunnend-
um til geðs. Ég þekki það af eigin
reynslu, nú síðast í Kína. Þar
spiluðum við í húsum sem byggð
voru utan um kínversku óperuna
með öllum sínum turnum og stór-
um ranghölum til hliðanna og
svið sem er fjörutíu til fimmtíu
metrar á dýpt, eins og hálfur fót-
boltavöllur. Við lentum alls
staðar í sama vandamálinu.
FREYR: Eru þá einungis draum-
órar að hægt sé að samræma svo
ólíkan tónlistarflutning í sama
húsinu?
EGILL: Ég held að við verðum
að hugsa stórt og þora að gera
róttækar breytingar. Óperuna
vantar hús. Hún verður ekki
mikið lengur á gluggasyllunni í
Gamla bíói. Nýja tónlistarhúsið
verður fyrst og fremst heimili
Sinfóníunnar og fyrir þess háttar
tónlist. Svo koma djassinn, popp-
ið, lúðrasveitirnar, kórarnir og
alltþað.
ÞURÍÐUR: Sko, við þurfum ekki
heimili þarna fyrir óperuna. Við
getum flutt inn og út svo það er
ekki málið.
JULIUS: Þú nefnir þarna gamal-
dags hús í Kína. Það er einmitt
málið. Við þurfum annars konar
hús í dag og þau eru til víða er-
lendis, hús sem geta tæknilega
hýst bæði popp, óperu og sin-
fóníu.
EGILL: Já, já, en óperan er líka
gamalt form sem kallar á sitt.
Wagneróperur kalla á stór tjöld
og tilheyrandi. Menn vilja hafa
þann valkost.
JÚLÍUS: Ég bendi bara á að
Russell Johnson, sem þú nefndir
hér áðan, er búinn að leysa þessi
mál sem þið eruð að velta ykkur
upp úr.
GUNNAR: Það kostar ekki
nema þrjú þúsund dollara að
taka í hönd hans.
ÞURÍÐUR: Hvað! Málið er nátt-
úrlega það að þetta hús nýtist
afskaplega illa ef það er einungis
ætlað fyrir Sinfóníuhljómsveit-
ina.
EGILL: Nei, nei. Þarna verða
j lúðrasveitir, djasstónleikar, stór-
ir popptónleikar með erlendum
og innlendum hljómsveitum, ein-
söngvurum og svo framvegis.
ÞURÍÐUR: Vildirðu láta útiloka
alla popptónlist úr húsinu?
EGILL: Að sjálfsögðu ekki. En
ef óperan bættist við myndu þarf-
irnar gerbreytast. Þá þurfum við
risastóra gryfju, saumastofur og
guð má vita hvað.
GUNNAR: Þetta sagði Russell
Johnson. Það borgar sig frekar
að byggj a yfir óperuna í hliðar-
byggingu en að reyna að
samræma hið ósamræmanlega.
JÚLÍUS: Bíddu við. Nú ert þú
að koma með hugmyndir sem ég
hef ekki heyrt áður. Það er full
þörf á að ræða þetta atriði nán-
ar. Af hverju hefur ekki verið
haft samband við okkur óperu-
söngvara um þetta mál? Það er
bara ráðist áfram með hús sem
er hálfgert Háskólabíó. Þá er
vitlegra að breyta bíóhúsinu í
tónleikahús. Kostar fimmtán
milljónir, getið gertþað á morg-
un, búið.
FREYR: En hvað segir hönnuð-
urinn um þessar umræður?
GUÐMUNDUR: Já, ég hef
greinilega fengið nokkuð vill-
andi upplýsingar. Mér skildist
að það hefði verið haft samband
við óperuna.
ÞURÍÐUR: Það er einmitt það.
En íslenska óperan er fyrirtæki
í Gamla bíói, það er ekki það
sama og óperudeild íslenskra
leikara, íslenskir óperusöngvar-
ar. Svo eru þeir afskaplega
ónafngreindir, þessir menn sem
þið nefnið úr íslensku óperunni.
Það væri gaman að fá að vita
hverjir það eru. Það sem við vilj-
um er að ekki sé aftur og aftur
gengið fram hjá okkur með sí-
felldum afsökunum. Við erum þó
líka tónlistarfólk, við verðum að
eiga þarna aðgang.
EGILL: Já, Þuríður, eitt er að
tala um hvað þetta væri bráð-
snjöll lausn á húsnæðisvandræð-
um alls tónlistarfólks, annað er
hvort það er raunhæft.
FREYR: Valdís?
VALDÍS: Nú hafið þið gagnrýnt
vinnubrögð dómnefndar og nið-
urstöður hennar. Af hverju
j komuð þið ekki með gagnrýnina
þegar forsögnin var lögð fram í
fyrstu? Þá sagði engin neitt.
ÞURÍÐUR: Þetta er ekki alveg
rétt, Valdís, það var sleitulaust
hamrað á því að þarna ætti líka
að vera óperuhús, alveg frá upp-
hafi. Hvers vegna heldurðu að
Kristján Jóhannsson hafi verið
fenginn til að auglýsa bygging-
una?
GUNNAR: Mig langar að bæta
örlitlu við þetta. Á sínum tíma
voru mjög heitar umræður um
það í nefnd samtakanna hvort
gera ætti ráð fyrir óperuflutningi
í þessu húsi og um það var kosið
á lýðræðislegan hátt. Við ákváð-
um að gera ráð fyrir óperuað-
stöðu í tónleikahúsi en ekki
tónleikaaðstöðu í óperuhúsi.
EGILL: ímyndið ykkur allt það
gráa silfur sem eldað yrði ef að
kröfum óperufólks yrði gengið.
Hvernig er til dæmis hægt að
æfa óperur í þessu húsi, lokað í
allt að sex vikur meðan á æfing-
um stendur? Þið eruð að tala um
alltannan hlut.
ÞURÍÐUR: Nei, nei. Leyfið mér
að koma með fyrirspurn. Þú ger-
ir ráð fyrir því, Guðmundur, að
hægt verði að setja upp óperur
með léttum sviðsbúnaði. Hvernig
ætlarðu að leysa þetta búninga-
og sviðsmyndamál allt?
GUÐMUNDUR: Það er ekki gert
ráð fyrir því í þessari áætlun. Sú
aðstaða yrði að vera annars stað-
ar, greinilega.
FREYR: Við hverja sérfróða tal-
aðir þú þegar þú lagðir af stað
út í hönnun?
GUÐMUNDUR: Ég hafði ein-
34 VIKAN 21. TBL