Vikan - 22.10.1987, Side 38

Alrangt að eina
ástæðan fyrir
kynlífslýsing-
unum sé til að
selja bókina.
þau gerðu sér snjóhús og sváfu
þar eina nótt. Þannig fannst
henni að hún gæti betur gert sér
grein fyrir því hvernig Neander-
dalsmennirnir hefðu hugsanlega
getað lifað veturinn af í álíka hí-
býlum. Hún lærði að þekkja
villtar plöntur og lækningamátt
þeirra. Fór á námskeið þar sem
hún lærði að verka skinn og út-
búa úr þeim föt og aðrar nauðs-
ynjar. Lærði að kveikja eld án
þess að nota eldspýtur og margt
fleira sem hún taldi koma sér að
gagni, t.a.m. las hún sér til um
starfsemi heilans til að geta gert
sér grein fyrir því hvaða rnunur
hefði getað verið á hugsunum
manngerðanna tveggja vegna
mismunandi höfuðlags þeirra.
„Ég kynntist tímabili í sögu
okkar mannanna sem ég hafði
aldrei gert mér grein fyrir að
hefði verið til og þó það sé afar
margt sem við ekki vitum um
Neanderdalsmennina þá komst
ég að því að mannfólkið þá hef-
38 VIKAN
ur gert sömu hluti og haft sömu
langanir og við höfum á okkar
dögum. Ég var búin að afla mér
svo mikillar þekkingar að mér
fannst ég verða að deila henni
með öðrum og fór að skrifa
söguna af alvöru. Ég skrifaði
hana á þann hátt að ég sagði
sjálfri mér söguna af fólkinu sem
bjó í hellum fyrir 35.000 árum.
Ég sat við skriftir 12—16 tíma á
dag og þegar ég hafði lokið við
handritið komst ég að því að ég
hafði ffá svo mörgu að segja að
smásagan mín var orðin að efhi í
6 binda skáldsögu. Sögurnar
hafa samheitið Böm jarðar og
söguhetjunnni Aylu er fýlgt eftir
í hverri bók, en þó er hvert
bindi sjálfstæð saga. Mörgum
fmnst ég margorð í bókunum,
en þannig er ég sjálf og mér
fannst ég þurfa mörg orð til að
lýsa lífi og umhverfi sem hvorki
ég né aðrir þekktu."
Jean sagði að þegar hún hefði
lesið handritið sitt yfir í fyrsta
skipti þá hefði hún komist að
því að hún kynni alls ekki að
skrifa og að handritið hefði ver-
ið hræðilegt. Hvers vegna?
„Ég sagði bara ffá, en byggði
ffásögnina á engan hátt upp. Það
vantaði alla sviðsetningu hjá
mér og mig vantaði alla tækni.“
Jean dreif sig á bókasafnið
einu sinni enn og náði sér þar
handbækur um það hvernig
skr'fa ætti skáldverk og tók síð-
an til við að skrifa upp á nýtt.
„Ég skrifaði Þjóð bjarnarins
mikla að minnsta kosti fjórum
sinnum upp og suma kaflana
mun oftar. Mér finnst enn að ég
hefði getað gert betur, en mér
fer fram og þriðja bókin er best
af þeim sem ég hef skrifað hing-
að til.
Ég hætti mér út á hálan ís í
byrjuninni. Söguhetjan er þá um
fimm ára og alein á ferð í langan
tíma. Þetta er ekki auðvelt efhi
að skrifa um í bók fýrir fullorðna
og ffásögnin varð að vera nógu
grípandi til að menn legðu ekki
bókina ffá sér, fyrir fullt og allt,
strax á fyrstu blaðsíðunum."
Þetta tókst hjá Jean, eins og
viðtökurnar sanna, og ekki er
fráleitt að segja að sagan sé
sannkallað ævintýri fyrir fúll-
orðna og eins konar andsvar við
„framtíðarsögunum" sem hafa
verið svo vinsælar.
ó nokkrir hafa orðið til að
gagnrýna kafla í bókinni
þar sem kynmökum er lýst og
sagt að þeir væru óþarfir og að
eina ástæðan fýrir því að Jean
hafi haft þá með væri til að selja
bókina. Þessu neitar hún algjör-
lega og segir að kaflarnir séu
nauðsynlegur þáttur í lýsing-
unni á lifnaðarháttum fólksins
og tilfinningum söguhetjunnar.
„Ég gerði ráð fyrir að fólkið
vissi í raun og veru ekki hvernig
börn verða til. Allir þekktu
móður sína og vissu að af ein-
hverri ástæðu þá gat hún fætt
karl- og kvenkyns afkvæmi, en
enginn þekkti þátt karlmannsins
né hver raunverulegur faðir
barnanna var. Mér fannst að
fýrsta kynlífs reynsla konunnar
af yrði að vera einstök, en það
var erfitt að lýsa þessu því ég
vildi forðast orð sem notuð eru
í dag til að lýsa þessari athöfin,
Þrátt fyrir kvef og
hálsbólgu hélt Jean
áætlun og hélt fyrirlestur
um kvöldið þar sem hún
sagði frá því hvernig hún
hefði skrifað sögur sínar.
því mörg þeirra hafa hlotið
óæskilegar hliðarmerkingar. Ég
tók því þá ákvörðun að lýsa
þessu mjög nákvæmlega, en
ekki til að selja bókina heldur
vegna þess að mér fannst það
nauðsynlegt."
Pegar Jean er spurð að því
hvernig henni takist að
sameina staðreyndir og skáld-
skap í sögum sínum þá svarar
hún því til að af staðreyndunum
megi alltaf finna vísbendingu
sem byggja megi skáldskapinn á.
„f bók sem kölluð er Shanidar
og skrifuð er um fornleifafund í
íran er sagt frá beinagrind af
gömlum Neanderdalsmanni
sem fannst í Shanidar hellinum.
Annar handleggurinn hafði ver-
ið höggvinn af honum en sárið
gróið án þess að ígerð myndað-
ist, hann var líka blindur en
samt Iifað þar til hann var orð-
inn gamall. Ég spurði þá sjálfa
mig að því hver hefði annast
gamla manninn og hjálpað
honum? Hann hlaut að hafa lifað
í samfélagi þar sem umhyggja
var borin fyrir hjálparþurfi og
þar sem einhver lækniskunnátta
var til staðar. Þennan gamla
mann notaði ég í sögunni um
Aylu því þar vildi ég einmitt
sýna umhyggju, enda eru fáar
sannanir sem benda til þess að
ofbeldi hafi verið ríkjandi í sam-
félagi þessara manna. Reyndar
hefúr fundist beinagrind af
manni sem virðist hafa látist af
áverka sem hann hlaut af völd-
um einhvers oddhvasss áhalds,
en þetta gæti eins hafa verið
óhapp sem átt hefði sér stað í
veiðiferð."
r
Ablaðamannafundi sem
haldinn var daginn fyrir
skoðunarferðina var Jean spurð
ýmissa spurninga varðandi
bækurnar, m.a. hvers vegna þær
hefðu orðið jafú vinsælar og
raun ber vitni.
„Sumum líkar persónurnar og
margir lesendur skrifa mér og
láta mig vita af því, og einnig
það sem þeim líkar ekki. Öðrum