Vikan - 19.10.1989, Blaðsíða 12

5AMBUÐIN
að sambandi fólks — sambandi hjóna eða
sambandi barna og foreldra því að okkur
þykir það bæði fljótlegasta og varanlegasta
leiðin til þess að komast að vandamálinu.
Ef við iítum aðeins á einkennin þá er fólk
mjög hugmyndaríkt þegar kemur að því
að segja frá þeim! Stundum koma heilu
fjölskyldurnar, en það er ekki hægt að
ræða viðkvæm vandamál þegar börnin eru
viðstödd. Ef móðir heldur því hins vegar
statt og stöðugt fram að barnið hennar sé
til vandræða þá viljum við fá að annast
barnið fíka. En fjöiskyldan í heild er alltaf
til umfjöllunar."
— Er fjölskyldan sérlega mikilvæg í
Bahá’í-trúnni?
„Hún er afskaplega mikilvæg. Fjölskyld-
an er grunneining þjóðfélagsins og á þann
hátt er hún nánast heilög.
Kenningar Bahá’í segja mikið um sam-
band innan fjölskyldunnar, um réttindi og
skyldur allra fjölskyldumeðlima — það er
ekki neinn einn sem á allan réttinn eða all-
ar skyldurnar! Það er ekki í samræmi við
Bahá’í-trúna. Jafhvægið er þýðingarmikið.
Ég tel að það felist í þessu mikið frelsi -
öllum fjölskyldumeðlimum lærist að lifa
og starfa í fjölskyldunni, en eru síðan
ffjálsir að því að halda út í þjóðfélagið.
Fjölskyldan er ekki það eina sem skiptir
máli í líflnu. Hún er athvarf, þar endur-
hleður fólk sig og upplifir dásamleg, djúp
og náin kynni, en hún er ekki allt og eng-
inn skyldi lifa bara fyrir fjölskylduna. Það
er í mínum huga afar dýrmætt að það ríki
jafhvægi milli fjölskyldunnar og annarra
þátt samfélagsins, í sumum fjölskyldum er
fólk alltaf út um hvippinn og hvappinn, ell-
egar það er alltaf stöðugt saman og hvor-
ugt er gott. Það verður að ríkja jafhvægi.“
— Hvað er fjölskylda í þínum huga?
„Fjölskylda er bæði áþreifanlegt og and-
legt fyrirbæri. Hið áþreifanlega eru venju-
lega faðir, móðir og börn, en í hinu and-
lega felst sambandið innan fjölskyldunnar
og ættarinnar og milii allra ættingja þarf að
ríkja gott samband. Þar ætti að ríkja vinátta
og væntumþykja en ekki fjandskapur, en
það þarf þó ekki að þýða að allir búi alltaf
saman, eins og sums staðar tíðkast í Aust-
urlöndum!"
Samráðgun mikilvæg tækni
I samskiptum
— Ég tók eftir því að þér varð tíðrætt
um „samráðgun" á fyrirlestrinum. Hvað er
það?
„Samráðgun eins og Bahá’ú’lláh lýsir því
er afskaplega mikilvæg nú í dag því menn
eru orðnir svo miklir einstaklingshyggju-
menn. Við getum ekki sameinað skoðanir,
tilflnningar og viðhorf svo margra
einstaklinga nema með því að beita á-
kveðnum aðferðum. Bahá’í-trúin segir að
til þess sé aðeins ein leið og það er það
sem við köllum samráðgun. Samráðgun
felst í því að allir segi skoðanir sínar hrein-
skilnislega og óhikað — og á því eiga þeir
ótvíræðan rétt. Þannig er málið lagt fyrir á
vissan hátt eins og myndbrot, og síðan má
oft raða saman allri myndinni þegar málið
er rætt. Vilji meirihlutans ræður, en stund-
um er einhver einn með góða hugmynd
sem allir fallast á. Þetta er samráðgun og
hún byggist á andlegum viðhorfum, það
er, að við eigum að vera opinská, vingjarn-
leg, lítillát og elskuleg og að við aðhyll-
umst algild sannindi en ekki eigingjörn
sjónarmið. Þetta hefur ótrúleg áhrif, en er
ákveðin tækni og verður að þjálfast eins og
öll önnur tækni.
— Geta aðrir en Bahá’í-fólk beitt þessari
aðferð?
„Svo sannarlega. Bahá’í-fólk hefur út-
skýrt þessa aðferð fýrir fjölmörgum og
hún reynist mjög vel alls staðar þar sem
fólk þarf að hafa mikil samskipti svo sem á
vinnustöðum, í félagsskap og alls staðar
þar sem þarf að samræma sjónarmið
margra. Reglurnar eru þær að allir séu
hreinskilnir, allir eiga að segja skoðanir
sínar og engum má finnast hann hindraður
í því. Önnur regla er að fólk má ekki vísvit-
andi særa hvert annað. Þriðja regla er sú
að meirihlutinn ræður — þegar meirihlut-
inn hefur komist að niðurstöðu þá verða
allir að beygja sig undir vilja hans, jafnvel
þótt þeir séu á annarri skoðun. í fjórða lagi
má alls ekki vera neitt misræmi milli á-
kvörðunar og athafnar. Samráðgun er ekki
lokið nema hún leiði til einhverra aðgerða
og þarna flaska margir. Það er stundum
auðveit að fallast á eitthvað í orði, en fara
síðan alls ekki eftir því. Þetta krefst mikill-
ar þjálfunar, en ber hreint stórkostlegan
árangur. Ég hef orðið vitni að dásamlegum
atburðum sem ég hefði aldrei trúað að
ættu eftir að eiga sér stað fyrir tilstuðlan
samráðgunar. Þar koma fram skoðanir og
tilfinningar allra og úr því skapast eitthvað
nýtt. Við erum öll upprunnin á tímum
feðraveldisins, og einkenni þess voru að
einn vissi allt og réð öllu. en nú er þessi
tími að líða undir lok og allir eiga rétt á
skoðunum og eigin gildismati og við þurf-
um á nýjum aðferðum að halda. í feðra-
veldinu ríkti regla, en nú þurfum við nýtt
skipulag sem samræmist lýðræðishugsjón-
um. Þó gengur samráðgunin enn lengra en
lýðræðið, því þar er ekki til nein andstaða.
Andstaðan er eyðileggingarafl."
Neikvæðir eiginleikar bera
vott um skort
— Hvemig getur fólk þjálfað sig í sam-
ráðgun?
„Það má gera á margan hátt. Ein leiðin
er sú að reyna að líta á málin í víðara sam-
hengi en áður og vera meðvitaður um
annað fólk, ekki aðeins sjálfan sig. Þekking
á sjálfum sér, það er á gildismati sínu og
skoðunum er einnig afar þýðingarmikil.
Aðalatriðið er að reyna að kynnast fólki
raunverulega og líta á jákvæðu hliðarnar —
það er þýðingarlaust að einblína á nei-
kvæðu hliðarnar, því neikvæðir eiginleikar
bera vott um skort og það þjónar engum
tilgangi að velta sér upp úr því sem ekki er
fyrir hendi. Þetta er ákveðið viðhorf, að
reyna að verða jákvæðari. Ef maður þjálfar
sig á þennan hátt verður maður bjartsýnni
og þá gengur allt betur. Vitanlega er einn-
ig hægt að þjálfa samráðgunartæknina,
sem felst í því að vera opinskár, halda ekki
of fast í eigin skoðanir og tilfinningar, vera
tilbúinn að bera þær á borð og skoða þær
úr vissri fjarlægð. Menn þurfa að líta á og
hlusta á það sem aðrir hafa að segja og at-
huga hver útkoman verður og reyna síðan
að líta á jákvæðustu hliðarnar."
— En nú er stundum um illindi og úlfuð
að ræða í fjölskyldum. Þarf slíkt ekki að
koma upp á yfirborðið?
,Jú vissulega, en Bahá’u’lláh hefur sagt
að mikilvægast sé að halda einingunni. Það
þýðir ekki endilega að allir þurfi að vera
sammála, heldur það, að ef einingin ríkir
þrátt fyrir ágreining þá er hægt að leiða
mái friðsamlega til lykta. Það felst mikill
lækningamáttur í einingunni. Þar sem ekki
ríkir eining er engin virðing fýrir öðrum.
Fólk nú á dögum er oft annaðhvort mjög
háð hvert öðru og því alltaf sammála, eða
er í algjörri andstöðu, aldrei sammála.
Hvorugt er eining. Eining felst í því að
vera eins og manni er eiginiegt, en læra
að virða aðra þrátt fýrir mismun, að sjá að
hver og einn er einstakur og læra að meta
það og leysa álitamál. Fólk getur greint á
árum saman en samt lifað í einingu. Mað-
urinn minn og ég komum úr afar ólíku
umhverfi, en við höfum þjálfað okkur í að
leysa ágreining okkar og það hefur gengið
vel.“
Ekkert um
hjónaskilnaði gefið
— Beitir þú þessum aðferðum við þá
sem leita til þín til meðferðar?
,Já, en við höldum því ekkert á lofti að
við séum Bahá’í-trúar. Ég er þeirrar
skoðunar að fólk eigi rétt á að koma í með-
ferð án þess að trúarskoðanir blandist í
það, en ef fólk spyr þá segjum við vitan-
lega ffá því. Viðhorf mitt er samt sem áður
andlegt og á biðstofunni eru bækur um
ýmis andleg mál og svo ffamvegis. Við
njótum virðingar og margir prestar senda
til okkar fólk vegna þess að þeir vita að
okkur er ekkert um hjónaskilnaði gefið.
Við höfum mikla trú á einingu fjölskyld-
unnar og ef fólk er vansælt er það oft
vegna þess að það lifir ekki í einingu og
hefur ekki lært að ræða sín mál. Við reyn-
um að kenna fólki þetta án þess að vísa í
Bahá’í-trúna. Fólk sigrast oft á erfiðleik-
um sínum með þessum hætti og við telj-
um ekki að skilnaður sé rétta leiðin."
12 VIKAN 21.TBL. 1989