Vikan - 05.10.1999, Blaðsíða 23

Nokkrar þeirra inynda sem birst hafa af Waris í tíinaritnni.
V ■'
í Afríku eru ekki
dagatöl, þar er
tíminn ekki til," seg-
ir Waris. „Ég veit ekki
einu sinni hvað ég er gömul.
Ætli ég sé ekki eitthvað ná-
lægt því að vera 28 ára. Þeg-
ar ég var barn heyrði ég
aldrei neitt um hinn vest-
ræna heim. Ég hafði aðeins
óljósar hugmyndir um að
einhver önnur lönd væru til
utan Afríku og ég vissi að
einhvers staðar var hvítt
fólk þótt ég hefði aldrei séð
það. Einhvern tíma spurði
ég frænda minn hvert maður
færi til að verða hvítur og
hann svaraði að ef ég yfir-
gæfi Afríku yrði ég hvít því
þar væri engin sól.
Þegar ég var fimm ára
ákvað faðir minn að kominn
væri tími til að umskera mig.
Ég man þessa stund eins og
hún hefði gerst í gær. Konan
sem framkvæmdi aðgerðina
hafði gefið sjálfri sér titilinn
hinn opinberi skurðarmeist-
ari en í raun var hún bara
gömul sígaunakerling sem
flæktist milli þorpa með
pokaskjattann sinn. Móðir
mín settist hjá mér og hún
bað mig að vera góð og
hreyfa mig ekki. Hún sagð-
ist ekki hafa krafta til að
halda mér kyrri.
Gamla konan dró upp
skítugt rakvélarblað og ég sá
á því storknað blóð úr
stúlkunni sem hún hafði um-
skorið á undan mér. Ég
færði fæturna í sundur, lok-
aði augunum og reyndi að
útiloka allt. Ég gerði þetta
fyrir móður mína.
Gamla konan skar ekki
eingöngu burtu snípinn
heldur innri skapabarmana
líka. Síðan saumaði hún mig
saman með nál. Ég skynjaði
ekkert nema sársaukann. Þá
voru fætur mínir bundnir
saman svo ég hreyfði mig
ekki og rifi upp saumana.
Ég lá á bakinu í rúman mán-
uð. Ég gat ekki borðað, ekki
hugsað, ég gat ekkert gert.
Ég var öll marin og blá að
neðan og ég átti mjög erfitt
með að pissa. Þvagið lak frá
mér í dropum. Eftir þrjár
vikur fékk móðir mín ein-
hvern til að opna mig örlítið
svo ég gæti haft þvaglát
enda var ég þá orðin mjög
veik. Mér blæddi næstu tvo
til þrjá mánuði. Ég var næst-
um dáin og ég vildi deyja, ég
hafði alveg gefist upp á líf-
inu."
En Waris lifði af. Yngri
systir hennar og tvær frænk-
ur voru ekki jafnheppnar,
þær dóu af sýkingum. Móðir
Waris og amma voru báðar
umskornar og í raun allar
konur í ættbálki hennar.
Konurnar eru saumaðar
saman svo að leggöngin
haldist þröng til að auka á
ánægju karlmanna af sam-
förum, og eru aðeins opnað-
ar að fullu þegar þær eiga
börn. Konur sem eiga tíu og
tólf börn eru opnaðar og
saumaðar saman eins og
taupokar með tilheyrandi
sársauka og sýkingarhættu.
Olíkt því sem margir hafa
talið hefur umskurður
kvenna ekkert með trú að
gera. Umskurður stúlku-
barna er stundaður víða í
Afríku, á nokkrum afmörk-
uðum svæðum í Mið-Asíu,
Suðaustur-Asíu og Suður-
Ameríku. Umskurður er
gerður jafnt í kristnum sem
múhameðskum samfélögum
en hvorki finnst í Kóranin-
um né Biblíunni neitt um
umskurð kvenna. Karlmenn
í þessum karlveldissamfé-
lögum fundu upp þennan sið
til að koma í veg fyrir að
konur gætu notið kynlífs þar
sem það var talið vænlegast
til að hindra að þær héldu
fram hjá. Miðað við aðra
siði og venjur þessara landa
er það þó varla nauðsynlegt.
Konur eru kúgaðar frá barn-
æsku og oftast giftar áður en
þær komast af barnsaldri.
Eiginmaðurinn nauðgar
þeim yfirleitt á brúðkaups-
nóttina og tæplega er að
vænta meiri tillitssemi eftir
það.
Þegar Waris var 13 ára
kom faðir hennar til hennar
og sagðist vera búinn að
finna handa henni eigin-
mann. Sá reyndist vera um
sextugt og hafði keypt barn-
ið fyrir fimm kameldýr. En
litla stúlkan var ekki bara
einstök í útliti heldur hafði
hún sterkara bein í nefinu
en nokkur gerði sér grein
fyrir. Hún strauk að heiman.
„Þegar ég sá tilvonandi
eiginmann minn hugsaði ég
með mér: „Hann er svo
gamall." Á þeirri stundu
ákvað ég að yfirgefa Afríku.
Ég sagði
móður minni
það en ég
hafði alltaf
verið uppá-
haldið henn-
ar. Hún
kvaddi mig
með orðun-
um: „Gerðu
það sem þú
vilt og meg-
irðu verða ör-
ugg og ham-
ingjusöm.
Gleymdu mér
ekki." Síðan
faðmaði hún
mig.
Um nóttina
lagði ég af
stað yfir eyði-
mörkina til
Mogadishu,
höfuðborgar
Sómalíu. Ég
vissi að móð-
ursystir mín
bjó þar. Ég
var aðeins
klædd lenda-
skýlu en ég
píndi sjálfa
mig til að
ganga áfram dögum saman.
Á næturnar laumaðist ég inn
í búðir annarra hirðingjaætt-
bálka og drakk mjólkina úr
kameldýrum þeirra.
Ég náði til borgarinnar og
fann frænku mína. Ég hafði
ekki dvalið lengi hjá henni
þegar ég frétti að frændi
minn væri að fara sem
sendiherra Sómalíu til
London. Hann vantaði þjón-
kveimss
ðileg
þyrming
Vikan 23