Vikan - 01.08.2000, Page 57

HVERNIG A AÐ
VELIA GLERAUGUP
• Ráðfærðu þig
við augnlækni um hvað
hentar þér best með til-
liti til fyrirhugaðrar notk-
unar gleraugnanna.
• Láttuathugasjóninameð
tilliti til fjarlægðar við
lestur.
• Kynntu þér verð og teg-
undir hjá nokkrum versl-
unum áður en þú kaupir
nokkuð.
• Kannaðu einnig hvað er
í boði ef gleraugun venj-
ast ekki.
• Veldu þér umgjörð sem
sjóntækjafræðingurinn
fullyrðir að nái fram
hámarksgæðum
glerjanna.
• Mátaðu um-
gjörðina
áðurengler- ,
in eru sett í
hanaogláttu
stilla hana
eins og þú vilt V
hafa hana.
• Þú átt að hafa
vanist gleraugun-
um í síðasta lagi
tveimur vikum eftir að
þú færð þau. Ef ekki,
skaltu láta athuga hvort
gleraugun eru í réttum
styrkleika og hvort þau
eru rétt smíðuð.
Gleraugu
eru tísku-
vara rétt
eins og fatnaður og skór. í dag
eru lítil gleraugu í tísku. Þau
henta hins vegar ekki öllum
sem nota margskipt gleraugu.
Ef gleraugun eru mjög lítil er
nefnilega hætta á að sumir
fletir séu of litlir. Á hinn bóg-
inn geta mjög stór gleraugu
komið í veg fyrir að hægt sé
að setja margskipt gleraugu í
þau. Fagurfræðin og tískan
geta því haft talsverð áhrif á
sjón okkar.
(Heimildir: Family Circle, Neytenda-
blaðið, Best o.fl.)
* ■ •

Salmonella
Hún finnst í innyflum
manna og dýra, skólpi, frá-
rennsli, fóðri og menguðu
vinnsluvatni. Hún hefur
greinst í kjúklingum, sviðum
súrmat, svínakjöti, ógeril-
sneyddri mjólk, nautahakki,
kryddi og eggjum. Sjúkdóms-
einkennin eru magaverkur,
niðurgangur, uppköst og hiti,
oftast 12-36 klukkustundum
eftir neyslu.
Sýkingin gelur einnig vald-
ið liðagigt. bólgum í hjarta-
vöðva, sjúkdómum í tauga-
kerfi og beinhimnubólgu.
Salmonellan getur lifað af
kælingu. frystingu og þurrk-
un.
Camphylo-bakterían
Hin margumrædda Camp-
hylo-baktería finnst í innyl'l-
um manna og dýra, frárennsli,
skolpi og árvatni. Hún hefur
greinst í alifuglum, ógeril-
sneyddri mjólk og neyslu-
vatni. Sjúkdómseinkennin
eru niðurgangur, hiti. kvið-
verkir og blóðlitaðar hægðir
2-5 dögum eftir smit. Sjúk-
dómurinn getur staðið yi'ir í
eina til tvær vikur og í kjöl-
farið getur fylgt liðagigt.
Baklerían þolir illa háan hita
en getur lifað af frystingu,
kælinguog þurrk-
Bacillus cerus
Bakterían finnst íjarövegi
og hefur greinst í pottréttum,
þo r ram a t, mjólkurvörum,
kjiili, kryddi og hrísgrjóna-
réttum, Sjúkdómseinkenninn
eru magaverkur og niður-
gangur 6-16 klukkustundum
eftir neyslu eða uppköst og
magaverkurstrax 1-6 klukku-
stundum eftir neyslu. Bakter-
ían gelur myndað hitaþolin
dvalargró og eiturefni sem
gela þolað hitameðhöndlun
við matvælaframleiðslu.
Clostridium pertringens
Hún finnst íjarðvegi, skólpi
og innyflum manna og dýra.
Hún hefur greinst í pottrétt-
um, kjötréttum, sósum, súp-
um og þorramat. Sjúkdóms-
einkennin eru magaverkur og
niðurgangur 8-24 klukku-
stundum eftir neyslu. Sýking-
in stendur í 1-2 daga. Bakter-
ían myndar dvalargró sem eru
hitaþolin og eitur sem er ekki
hitaþolið.
Stapylococcus aureus
Þessi baktería finnst m.a. í
hálsi, hári og á húð manna og
dýra. Hún hefurgreinst íkjöti,
mjólkurafurðum, búðingum,
samlokum, sætabrauði, sós-
um og salötum. Sjúkdómsein-
kennin eru uppköst, kviðar-
holskrampi ogniöurgangur 1-
6 tímurn eftri neyslu. Eitrun-
in gengur yfir á einum sólar-
hring. Bakterían getur
myndað eilur sem er
mjög hitaþolið.
r f - áL
í dag eru lítil gleraugu í
tísku. Þau lienta hins
vegar ckki ölluni seni
nota niargskipt gleraugu.
vikttn
57