Menntamál - 01.10.1933, Blaðsíða 5

MENNTAMAL
IOI
trúir sjálfur höfuSatriSum kristindómsins, hefir áhug'a fyrir
kennslunni og liæði vit og lagni til þess a'ð sneiða sem mest
hjá deiluatriöunum, sem oftast eru aukaatriöi.
Þá eru stjórnmálin. Um það eíni verð eg stuttorður. Aö
vísu geta vaknað þar æðimargar spurningar, miklu fleiri en
hægt er að svara hér. Hin fyrsta er þessi: Er hægt að heimta
sérstaka skoðun í stjórnmálum eða skoðanaleysi af kennurum
yfirleitt? Þessi spurning er ekki ný — og þó er hún varla
svara verö. Auðvitað hafa kennarar skoðanafrelsi eins og aðr-
ir þegnar þjóðfélagsins. Hinu er meiri vandi að svara, hvernig
kennaranum beri að fara með skoðun sína i stjórnmálum. Hvort
er honum hollara sjálfum og skyldara gagnvart öðrum að
ganga fram fyrir skjöldu í baráttunni eða draga sig i lilé?
lig hygg að svarið við þeirri spurningu þurfi ekki að vera
það sama á öllum tímum. Það fer nokkuð eftir þvi, hvernig
á stendur. Þegar sæmileg ró og friður ríkir í þessum málum,
eins og oft hefir veriö — hvort sem það á eftir að verða nokk-
urntíma — þá er ]iað meinalaust, þótt kennari gefi sig að
þcim málum í heyranda hljóöi. En þegar stríðið harðnar og
barist er jafnvel upp á líf og dauða svo sem nú er, þá vand-
ast máliö um afstöðu kennarans. A nieðan ekki er svo langt
komið flokkaskiftingu i stjórnmálum — sem eg vona að seint
verði —- að menn skipist í flokka eftir skóláhéruðum, ]>á verð-
ur kennarinn að leysa það vandaverk að kenna börnum frá
heimilum ólíkrar skoðunar, ef til vill börnum foreldra úr öll-
um flokkum. Og ]iað skal meira en meðalmann til að vinna
það skólastarf, svo að vel sé, og vera um leið pólitiskur
skjaldberi og berserkur. Það þarf ekki að leiða neinum getum
að ]tessu. Reynsla síðustu ára hefir sýnt það, að þar sem kenn-
arinn gengur fram fyrir skjöldu í stjórnmáladeilunum, þar
hefir kviknað ófriðareldur innan skólaveggjanna, svo að haldið
hefir við upphlaupi og brottflæniingi kennarans. Og ]>að er
mjög hætt við, aö sú reynsla eigi eftir að staðfestast betur
og betur, að minnsta kosti ef flokkastreitan á enn eftir að
aukast. Eg held því, að ]iaö sé blátt áfram hyggilegast hveri-