Menntamál - 01.10.1933, Blaðsíða 10

ioó
MENNTAMÁL
eiginlegu undirstöðu hinna, og á þeim hyggist ö'ðru
fremur hver heildarárangurinn verður. Undirslaða
sannrar menningar og einn af hennar merkilegustu
þáttum, er fræðslan og félagslífið. Eg liygg það ekki
ofmælt, að vér höfum vanrælct þetta tvennt um of, og
erum ekki sísl þess vegna ekki komnir lengra áleiðis
og rekum oss á, í allri vorri viðleitni, félagslejrsi, skiln-
ingsskort og ýms þau mein, sem standa þversum í götu
allra góðra málefna og l'ramfara. Það virðist ])ví ekki
úr vegi, þegar skyggnst er um eftir uýjum leiðum til
hjargar og umhóta á liinum ýihsu sviðum, að tekin
séu til allmgunar fræðslu- og félagsmál sveitanna.
í fyrsta lagi, livernig er núverandi ástand í þessum
efnuni. í öðru lagi, hvað þarf að gera til bóta og hvern-
ig er það framkvæmanlegt. Skal eg nú leitast við að
gera það, þó i mjög sluttum dráttum verði og hér
tekið fátt eitt af þvi, sem til mætti tína.
Eg vil laka það fram, að þó að eg miði hér einkum
við sveitirnar, þá á sumt það engu siður við hvar sem
er á landinu, einkum það, sem eg segi um námsefni
og starf skólanna. Enn fremur vil eg biðja menn að
hafa ])að í hygg'ju, um margt af því, sen) eg nefni,
bæði er eg tala um núverandi ástand og eins liverju
þurfi að breyta, að þá er mér það ljóst, að sumt á
ekki allsstaðar jafnt við, og ýmislegt nú þegar fram-
kvæmt i einliverri mynd og að einhverju leyti, þótt
óviða sé um ])eilsleyj)t skipulag að ræða. Tilgangur
allrar fræðslu er að -sjálfsögðu sá, að gera nemandann
hæfari i lífsbaráttunni og mn leið nýtan þjóðfélags-
borgara; yfirleitt starfhæfari og hamingjusamari mann
en ella.
I flestum sveitum landsins eru nú farskólar. Þeir
eiga við að stríða alla hina verstu erfiðleika, sem strjál-
býli og hrakningar skapa. Húsakynni til kennslunnar
eru í þrengslum á heimilunum, og mega þvi teljast