Menntamál - 01.01.1945, Blaðsíða 12

8
MENNTAMAL
börnum til náms á málleysingjaskólann í Kaupmannahöfn.
Fyrsta barnið mun hafa verið sent 1820, en alls voru 24
börn send þangað frá íslandi á tímabilinu 1820—67. Þetta
var vitanlega bæði óhentugt og dýrt, enda leyfði stjórnin
1827 og 1828, að kostnaður við dvöl tveggja barna væri
greiddur úr jarðabókarsjóði, þar sem íoreldrar þeirra
gætu eigi sent þau til náms að öðrum kosti, og 8. janúar
1831 tilkynnti hún, að þegar þannig sé ástatt um mállaus
börn, skuli námskostnaður þeirra greiddur úr hlutaðeig-
andi amtssjóði (fátækrasjóði). Þá bendir stjórnin á það
nokkru seinna (14. ágúst 1832), að miklu mundi hentugra,
að íslenzkir málleysingjar gætu fengið kennslu í landinu
sjálfu. Yfirleitt sýnist danska stjórnin hafa viljað hlynna
að námi málleysingjanna eftir föngum. Þannig var ís-
lenzkum málleysingja gefinn vefstóll með öllum útbúnaði
1848, vegna þess að íslenzku vefstólarnir voru öðru vísi
en hann hafði vanizt á skólanum í Kaupmannahöfn.
Ekki voru íslendingar fljótir til að taka undir þá bend-
ingu stjórnarinnar, að hentugast væri að kenna málleys-
ingjunum í landinu sjálfu. Eitthvað hafa þó sumir prest-
ar fengizt við kennslu málleysingja, þótt hér skorti gögn
til að rekja það nánar. Og árið 1857 kom út ofurlítið kver
norður á Akureyri, „Fingramálsstafróf skrifað af Sigfúsa
Sigurðssyni mállausa. Skorið í tré og kostað af Jósef
Grímssyni gullsmið.“ í kverinu er mönnum kennt, hvernig
hver stafur í stafrófinu er táknaður á fingramáli, en
innan á titilblaðinu er þessi staka:
List hér eina lærðu, mann,
lítið áður kunna,
mikið sem að mállaus ann
maður og falda sunna.
Höfundur kversins mun vera sá Sigfús Sigurðsron úr
Hálshrepp í Suður-Þingeyjarsýslu, sem leyfð var náms-