Menntamál - 01.04.1972, Blaðsíða 31

en aðrir borið minna úr býtum. Yfirleitt er ís-
lenzkum mönnum vel tekið erlendis og þeim
boðið til þekktustu höfuðbóla andlegrar menn-
ingar. Að fornum sið eru menn þessir leystir út
með gjöfum, sem eru gulli betri, en þar á ég við
ýmsar nýjar hugmyndir landi og þjóð til nyt-
semdar.
Einn þessara manna er Guðmundur Arnlaugs-
son rektor, er stjórnað liefur skóla sínum við
Hamrahlíð með ágætum. Að ég nefni hér Guð-
mund sérstaklega stafar einfaldlega af því, að
telja verður hann brautryðjanda á sviði nýrra
kennsluhátta í tölvísindum. Hér er vitanlega átt
við fræðigrein þá, sem lilotið liefur nafnið tölur
og mengi. Guðmundur Arnlaugsson er mér að
góðu kunnur, því að hann var urn árabil að
nokkru leyti samstarfsmaður minn, prófdómari
í eðlisfræði miðskóla (landspróf), og þótti mér
skemmtilegt og ánægjulegt að vinna með honum.
Ég vil því taka það fram, að athugasemdum þeim,
sem fram koma um áðurnefndar reikningsaðferð-
tr, er ekki stefnt gegn Guðmundi eða neinum
öðrum persónulega, heldur er hér aðeins rætt
um kerfið sjálft.
Þegar Guðmundur Arnlaugsson hafði kynnt
sér þessar nýju kennsluaðferðir, kom út eftir
hann bókin Tölnr og mengi, en sú bók var fyrst
°g fremst ætluð landsprófsnemendum. Hygg ég,
að sú bók eigi erindi til þeirra og sé góður undir-
búningur undir nám í menntaskóla og síðar
háskóla. Bók þessi var strax í upphafi nokkuð
vinsæl meðal kennara, og má að einhverju leyti
þakka það sjónvarpsþáttum Guðmundar Arn-
laugssonar um tölur og mengi.
Þótt þessar nýju reikningsaðferðir séu ágætar
í sjálfu sér og rökfræði þeirra sé til skilningsauka
°g létti að einliverju leyti annað nám, þá verður
að telja það mjög hæpið að láta fræði þessi flæða
hömlulaust á örskömmum tírna yfir allt fræðslu-
herfið. Ég hef heyrt, að t. d. Danir taki þessu
með varúð, reyni kerfið fyrst í nokkrum aldurs-
ílokkum, en séu ekkert á leið með að steypa því
yfir allt skyldunámsstigið. Einnig hef ég heyrt,
að til séu skólar bæði í Danmörku og víðar á
Norðurlöndum, senr ekki hafi innleitt þessar
i'eikningsaðferðir hjá neinum aldursflokki.
Ég vil halda því fram, að þeir unglingar, sem
útskrifast í vor með unglingaprófi og hafa fyrst
og fremst notið tilsagnar í þessum nýju tölvísind-
um, kunni raunverulega mun minna í almennum
reikningi en nemendur kunnu fyrir nokkrum
árum síðan. Ég vil taka það fram, að ég er ekki
einn um þessa skoðun. Ef ég ætti að velja 15
ára ungling til afgreiðslustarfa í búð og um tvo
hópa væri að ræða, annan, sem lært liefði eftir
nýja kerfinu, en hinn, sem lært hefði eftir því
eldra, mundi ég hiklaust taka unglinginn af eldri
skólanum. En hvers vegna? Vegna þess að ung-
lingurinn af gamla skólanum veit raunverulega
meira í daglegum reikningi. Þar gætir meir hygg-
inda, sem í hag koma. Þá má minna á það, að
eldri reikningsbækur eru samdar fyrir íslenzka
unglinga. Þar er ekki um þýddar bækur að ræða.
Flestar þessar bækur eru samdar af afburða-
kennurum í þessari fræðigrein. Bækurnar eru á
alþýðlegu máli, sem unglingarnir skilja. Þar eru
öll orðadæmi um hluti, er fyrir koma í daglegu
máli.
Það þekkist óvíða á byggðu bóli hjá nokkurri
sjálfstæðri þjóð nema íslendingum, að kennslu-
bækur á skyldunámsstigi séu þýddar athuga-
semdalaust úr erlendu máli. Unglingar á skyldu-
námsstigi, að minnsta kosti í 1. og 2. bekk gagn-
fræðaskóla, verða nú að notast við þýddar bækur
í reikningi. Forustumenn menntamála vita raun-
ar fullvel, að hugsunarháttur eða hugarheimur
barna og unglinga er allt annar í stórborgum
Vesturlieims eða í þéttbýli Norðurlanda heldur
en hér á fámennri eyju. Svo mikill hraði hefur
verið á útkomu þessara kennslubóka í reikningi,
að ekki hefur unnizt tími til að prenta þær, held-
ur liafa þær verið fjölritaðar í þúsundatali og
þeim síðan ekið í skólana. Af skiljanlegum ástæð-
um liefur kunnáttumönnum í íslenzku ekki verið
gefinn kostur á að líta yfir handritin.
Mér finnst það sjálfsagt, að íslenzkir kennarar
og aðrir menntamenn fylgist af alúð með því,
sem er að gerast í nágrannalöndum okkar á sviði
kennslumála. En hitt tel ég þó mjög liæpið að
taka hvaða nýmæli sem er án undangenginnar
reynslu hér á landi. Varðandi nýmæli þau í stærð-
fræðikennslu, sem ég hef gert hér nokkuð að
MENNTAMÁL
89