Heima er bezt - 01.12.1953, Page 6

358
Heima er bezt
Nr. 12
Ég þykist nú vita, hvað faðir
minn vó í huga sínum. Vinnu-
maðurinn, Magnús Oddsson, eig-
andi Blesa litla, var harðsterk-
ur maður, sem ekki var líklegt að
sleppti taki, á hverju sem gekk,
en vildi samt svo til af einhverj-
um ástæðum, var hættan marg-
föld, að ég væri fastur við fol-
ann, sama ef hann kollhnyti.
Ég kunni vel við mig á þessum
friða fola, þótt valtur væri ég í
setinu og þreyttur að halda mér
í faxið. Það var í þessari ferð, að
faðir minn reiddi yngstu systur
mína á Grána. Á heimleiðinni
vildi Gráni hafa forustuna á
Geirlandsengjunum og dró sig
fram fyrir á götuna á löngu og
háu valhoppi, sem öðrum hest-
um reyndist ofraun að fylgja til
lengdar, þó að Grána væri það
sem ekkert. Fáir munu hafa ætl-
að allvænt eða auðsótt að
taka af Grána forustuna, þegar
hann var kominn af stað, því að
er komið var á bóg við hann,
var sem hann gæti alltaf í einu
framtaki aukið hraða sinn. En
allt í einu heyrðist hvinur og
Blesi hrökk í kút og jafnsnöggt
prjónaði hann áfram. En öllu
var óhætt í hendi Magnúsar,
sem reið mínum hesti að kallað
var, en það var Lynga-Stjarni,
stilltur hestur og þjáll. Við lítum
aftur. Utan við götuna bak við
okkur kemur Eiríkur Þorgeirs-
son á fleygiferð á Mótoppu.
Hann hafði blakað keyrinu all-
snöggt, svipu með skapti úr
koparpípu og járnkrók á enda og
ól, sem nam við jörðu. Toppa
hafði skilið bendinguna, að
nú væri ætlazt til nokkurs,
enda fipuðust henni ekki tökin,
og ætlaði sjáanlega engu að
leifa. Hún var viljahörð, frisk og
þolin og skeiðhross eitt hið
mesta sinnar tíðar þar um sveit-
ir. Tilkomumikið og ógleyman-
legt var að sjá Eirík strjúkast
fram hjá, vörpulegan og allt að
því feiknlegan, vel farinn í and-
liti með skegg mikið og klippt
um höku á vísu Kristjáns kon-
ungs IX., lotinn í herðum, blín-
andi fram á leið til Grána.
Toppa lagðist unaðslega á
skeiðinu og þaut áfram flug-
hratt. Brátt bar hana hlið-
hallt við Grána og tók stökkið.
Ekki var unnt fyrir þá, sem á
eftir voru, að greina, hvort bet-
ur mátti, Gráni eða Toppa. Syðst
á Geirlandsengjum voru vaðlar,
sló þar upp vatnsreyk, svo að
hvorki sást til manna né hesta.
Hljóðaði þá upp eitthvað af
kvenfólki af ótta um barnið, er
faðir minn reiddi og þótti þetta
grálega leikið eins og á stóð. En
kunnugir mæltu því í gegn.
Grána mundi ekki fatast fótur
og ekki muna svo um krakkann,
að hann héldi ekki heiðri sínum
í þessum skiptum, sem venja
hans var. Ekki veit ég, hvernig
þessari kappreið lauk, má og
vera, að áin Stjórn hafi tak-
markað sprettinn áður séð yrði,
hvorum betur vegnaði. En fet-
gang fóru karlarnir Stjórnar-
sandinn, þar til hópurinn náði
þeim aftur og ræddust við hinir
beztu.
Fyrir kom það, að Geirlandsá
var „Þrándur í Götu“ kirkju-
fólks. Minnist ég þess einu sinni
á hvítasunnu, að áin var í mikl-
um vexti. Venja var að fara
hana austur af Geirlandi, en
öðrum kosti inni á aurum fyrir
innan Prestsbakka, þegar mest
var í henni. Hikað var við ána
suðurfrá til skrafs og ráða-
gjörðar. Snaraðist þá Eyjólfur
Davíðsson í Fagurhlíð til að
reyna ána. Hann reið þá Díla,
rauðskjóttum hesti, stórum og
þrekmiklum. Reið hann brotið
sniðhallt á strauminn — eins og
fyrir lá — hátt á herðakamb. Er
hann kom aftur, taldi hann ána
reiða. Þá varð fyrst fyrir svör-
um Agnes Þorláksdóttir í Dal-
bæ: — „Hér eru hross misjöfn
og þótt Eyfa sé fært á stólpa-
gripnum, er þetta mörgum ófært
og hrakningur vís. Hér er fjöldi
barna og seinlegt og ótryggt að
koma þeim öllum hér yfir.“ —
Tóku þá fleiri í sama strenginn
og var frá horfið inn á aura. Var
þar farið yfir ána í mörgum ál-
um á ýmissa vegu eftir því, sem
vatnið lá. Var það tafsamt, en
gekk þó af slysalaust.
Fermingarárið er mér, sem að
líkum lætur, minnisstæðast í
sambandi við kirkjuna. Þá var
oft glatt á hjalla til og frá
spurningunum, sem hófust á gó-
unni. Fyrir kom það, að mánu-
dagar eftir messudaga voru allir
teknir til spurninganna. Þá
voru gefin frí og þá fórum við i
leiki. Vísaði prófastur okkur þá
í útjaðar túnsins og hafði hann
glöggt auga með því, að túnið
hlyti ekki skemmdir af sparki
okkar, en ekki skipti hann sér
að öðru leyti af háttum okkar I
fríunum, sem oft voru all-löng.
Spurningarnar voru ýmist
heima í stofum prófastsins eða
í kirkjunni. Voru þau prófastur-
inn, sr. Magnús Bjarnarson og
frú Ingibjörg Brynjólfsdóttir,
okkur spurningakrökkunum við-
mótshlý og huguisöm, Heimilið
var með miklum myndarbrag
utan húss og innan. Falleg voru
stofublómin hjá frú Ingibjörgu
og voru húsin full af ilman
þeirra. Stóð þá hamingja þessa
heimilis í fullum blóma, en syrti
brátt að upp úr því vegna veik-
inda. Gestrisni var mikil hjá
þeim hjónum og gestkvæmt, ekki
aðeins vegna embættis prófasts-
ins, heldur áttu þar dvöl og
gisting fjöldi ferðamanna, er
leið áttu um Síðuna, bæði inn-
lendir og erlendir.
Við munum hafa verið ellefu
fermingarbörnin þetta vor.
Drengirnir voru auk mín: Gunn-
ar Jónsson í Hraunkoti, frændi
minn og leikfélagi. Hann lauk
prófi við Samvinnuskólann og
lézt rúmlega tvítugur, Ingólfur
Bjarnason á Breiðabólstað, á nú
heima í Reykjavík, og Helgi Ei-
ríksson, bóndi á Fossi. Stúlkurnar
voru: Gróa Bjarnadóttir, Efri-
Vík, nú húsfreyja á Rangárvöll-
um, Elín Magnúsd., Hátúnum, nú
til heimilis í Reykjavík, Þóranna
Jónsdóttir, Ásgarði, nú hús-
freyja í Sæmundarhlíð í Skaga-
firði, Magnea Magnúsdóttir,
Eystri-Tungu, húsfreyja í Efri-
Vík, Sigríður Jónsdóttir, Efri-
Mörk, dó skömmu eftir ferm-
ingu, Jóhanna Magnúsdóttir,
Prestsbakka, lézt á æskuskeiði.
og Þóranna Magnúsdóttir, Múla-
koti, gift og búsett í Reykjavík.
Góðar minningar ber ég um
öll þessi fermingarsystkin, og
nokkuð máttum við læra af
spurningunum, þó að kverinu sé
sleppt. Margar góðar dæmisög-
ur sagði prófasturinn okkur úr
sínu lífi og annarra, og man ég
það flest nokkuð vel enn, að ég
hygg. Eina sögu sagði hann okk-
ur af Sunnevu Þorgeirsdóttur,
systur Eiríks, er fyrr er nefndur,
harma ég mjög að hafa gleymt
sögu þeirri og þau fermingar-