Heima er bezt - 01.04.1988, Blaðsíða 12

Jón Kr. Guðmundsson frá Skáldsstöðum
Sögur Guðmundar frá Selbekk
Guðmundur hét hann og var Jónsson. Hann átti heima um
árabil á Ingunnarstöðum í Geiradal. En fæddur mun hann
hafa verið vestur á ísafirði 28. júní 1904. Frá ísafirði fluttist
hann barn að aldri með foreldrum sínum að Tungugröf í
Steingrímsfirði og þar ólst hann upp. Og í Tungusveitinni
átti hann sín manndómsár. Hann var um tíma einn á litlu
býli er hann nefndi Selbekk. Við þetta býli var hann oft
kenndur á síðari árum ævi sinnar, og kallaður Guðmundur
Selbekk.
Guðmundur var hagur í höndum, talinn dágóður
smiður, smíðaði skeifur og fleira er bændur þurftu að nota
við búskapinn. Hann var mikill sagnamaður og hafði
gaman af að segja frá liðnum dögum. Eftir Guðmundi
ritaði Jón frá Pálmholti bókina Sýslað í baslinu, og er hún
æviminningar Guðmundar. Það er fremur þunn og fyrir-
ferðarlítil bók. Skil ég ekkert í því hvað nafna mínum hefur
orðið lítið úr sagnasjóði Guðmundar.
Ég þekkti Guðmund allvel á meðan hann var á Ingunn-
arstöðum. Hann kom alloft hingað að Skáldsstöðum og
sagði þá frá ýmsu. Þá skrifaði ég upp eftir honum með-
fylgjandi sagnir, sem ég læt hér með fara á prent vegna þess
að þær eru ekki í áðurnefndri bók, Sýslað í baslinu.
Guðmundur Jónsson dó í Reykjavík í nóv. 1977 eftir
langa vanheilsu. Blessuð sé minning hans.
Hulduskipið
„Veturinn 1935 var ég í Tungugröf og hafði þar hest og
kindur. Þá var það vani hjá mér er veður voru góð að fara
upp í hesthúsið á kvöldin til að kemba klárinn og gæla við
hann. Hesthúsið var fyrir ofan bæinn á háum hól og var þar
gott útsýni yfir allan Steingrímsfjörð allt til Grímseyjar.
Svo skeður það, kvöld eitt í blíðskaparveðri og tunglskini,
er ég kem út úr hesthúsinu, að ég sé hvar gríðarstórt skip er
að koma upp með varphólmanum, en hann er nokkuð fram
á firðinum yst við Tungugrafarland. Fór skipið þetta hægt
en hélt þó stefnu, sem gat bent til að það ætlaði upp á
Húsavík. Þótti mér þetta undarlegt af svo stóru skipi, því ef
þetta skip ætlaði að kasta akkerum, einhverra hluta vegna,
þá er merkt akkerispláss fyrir stór skip innanvert við þessa
hólma, sem það fór fyrir utan. Skip þetta var álíka stórt frá
mér að sjá og stærstu Fossarnir, allt ljósum prýtt og horfði
ég stöðugt á það, þangað til að það hvarf upp með land-
fastri eyju er Hrófey heitir og er hún áföst um fjöru við
þessa hólma sem það skreið með og stefndi skipið upp
breiðan vog, sem liggur á milli Hrófeyjar og klettaness sem
er Húsavíkur megin og heitir Hrafnanes.
Það hefur aldrei komið fyrir að svona stórt skip færi
þessa leið út fjörðinn síðan ég mundi eftir mér. En hins-
vegar hefur það komið fyrir að seglskip og stórir mótor-
bátar leituðu lendingar í vognum, sem fyrr um getur, og
^köstuðu þar akkerum í vondum veðrum því þar er lífhöfn.
Svo er ekki að orðlengja það, að ég sagði frá þessu strax er
ég kom heim, en þar hafði enginn séð þetta. Var þó jafn
auðvelt að sjá til skipsins úr gluggunum á bænum og þaðan
sem ég var.
Enginn á nærliggjandi bæjum vissi til að nokkurt skip
hefði átt að vera á ferð eða komið inn á fjörðinn á þessum
tíma, og kann ég ekki meira frá þessu skipi að segja. Nema
nokkrum árum seinna sagði ég gamalli konu frá þessu. Var
hún mjög kunnug þarna. Þá sagði hún mér að skyggn
maður, sem var í Húsavík og var fyrir löngu dáinn, hefði
sagt að það væri verslunarstaður huldufólks í Hrafna-
nesinu, sem er Húsavíkur megin við áðurnefndan vog. Og
læt ég svo hvern sem vill um það hvaða meiningu hann
leggur í þetta fyrirbæri, en ég festi þetta á blað mér til
gamans og öðrum til íhugunar. Ég tel það víst að þetta skip
hafi verið huldufarkostur. Önnur skýring finnst mér ekki
geta komið til greina.“
Höggin í Kerasteini
„Þegar maður fer hvort heldur er norður eða suður
Tröllatunguheiði og kemur að Miðheiðarvatni þá sér
maður kvos og mjóan hrygg, sem gengur þvert ofan í
Tungudalinn (Tröllatungudalinn). Þessi hryggur endar í
snarbröttu klettabelti ofan undir á. Þegar gengið er fram
dalinn frá Tröllatungu er þetta mjög hár og brattur kletta-
hamar með stórgrýtisurð í kringum. En sem fyrr segir er
þetta frá heiðinni að sjá mjór hryggur, sem endar með
hvassri gnípu er heitir Kerasteinn.
Þegar ég var vinnumaður hjá Jóni Halldórssyni í Trölla-
tungu, stundaði ég oft rjúpnaveiði þarna í kringum Kera-
steininn því þar er rjúpnasælt í kvosunum beggja megin við
steininn, og upp í heiðina. Einn góðan veðurdag, í frosti og
snjó, kemur maður frá Hólmavík er Jens Aðalsteinsson hét
og biður mig að koma með sér á rjúpnaveiðar. Var það
auðsótt mál og þar sem logn var og fínt veður tókum við
þann kostinn að fara fram dal og upp með Kerasteini.
Þegar við komum þ_ar fram, þá sjáum við strax rjúpur og
byrjum að skjóta. Sáum við þá að þær rjúpur er flugu upp
og sluppu fóru upp yfir hrygginn og síðan fram um heiði.
Svo við skiptum okkur og fórum hvor okkar leið sitt hvoru
megin við steininn og upp á heiðina upp af steininum.
Þarna var nokkuð bratt uppgöngu en við settum það ekki
fyrir okkur enda hittum við báðir rjúpur á leiðinni upp og
skutum nokkrar þeirra.
120 Heima er bezt