Heima er bezt - 01.04.1988, Blaðsíða 15

Jón Gísli Högnason
Hefurðu komið í Kerlingarskarð?
„Svanir fljúga hratt til heiða/huga minn til fjalla seiða./
ViII mér nokkur götu greiða?/ Glóir sól um höf og lönd. /
Viltu ekki, löngun leiða/litla barnið þér við hönd“./
Það var löngu fyrr en svanir flugu til heiða að þrá aldraðs
manns vaknaði til ferðar þeirrar er hér verður frá sagt.
Þegar sá var fundinn sem vildi götu greiða og löngun til
staðar að leiða manninn um ókunna vegu, var lagt á hest,
kannski ekki þann yngsta, það yrði gert síðar. Síðan var lagt
af stað með heiði vors og sumars í hjarta, svo aftur sé vitnað
í ljóðlínur skáldsins frá Hvítadal.
Það var 7unda ágúst 1987, að Valur Snorrason frá
Vogsósum er á leið út Ölfus, sem leiðsögumaður og félagi
þess er söguna segir. Fyrsti áfangi fyrirhugaðrar ferðar um
Grindaskörð var ákveðið að yrði að Vogsósum í Selvogi. Á
höfði blaktir ekki hár. Sól logar á sundum. Gullnum
bjarma slær á hamraveggi Heiðarinnar. Hún rís hátt vestan
byggðar með stör á engi er bærist fyrir blænum. Handan
þess stekkur lax í strengjum árinnar sem er útvörður
sveitarinnar. Hátt til himins leita mekkir afls og gufu úr
iðrum jarðar. Heiður dagur, heitur og með öldum ljós-
vakans berst seiður vors og sumars að eyrum. „Maður og
hestur, þeir eru eitt —og saman teyga þeir loftsins laug
lífdrykk af morgunsins gullnu skálum “.
Brátt verður Selvogsheiði í sjónmáli. Þaðan er fagurt að
líta yfir landnám Þóris haustmyrkurs af Kvennagöngu-
hólum 200 m yfir sjó og í norðri Geitafell. Milli þess og
heiðarinnar eru samfeld hraun vaxin mosa með gróður-
reinum og gjám, sem allar hafa stefnu til sömu áttar.
Götugjá til Eldborgarhrauns, Strandargjá til Geitafells og
Hrossagjá vestan fellsins. Auk þeirra er þar fjöldi smærri
gjáa. Skapa þær hættur fénaði og jafnvel mönnum. í fjar-
lægð virðist hraunið í senn, tröllslegt og töfrum vafið af gliti
lyngs og mosa. Litbrigði þess eru heillandi fögur undir sól
Vogsósar
að sjá. Vestan hraunflákans gnæfir Heiðin Há, allt til Blá-
fjalla. Útvörður Selvogs í suðri er sólgullið haf, en Sel-
vogsheiði í austri og af heiðinni sér yfir landnám Þóris. Þar
má einnig víða sjá sérkennilegar bergmyndanir og eru
sumar þeirra eflaust álfabyggðir. Þaðan er líka hinn
ákjósanlegasti reiðvegur allt til Vogsósa.
Skammt var eftir af leið þegar tvö af börnum Þórarins
bónda á Vogsósum II, Kristín Anna og Friðrik komu á
léttstígum fákum og fögnuðu gestum. Sjaldséðir eru svo
fjörháir og fótfimir hestar eins og sá blesótti hans Friðriks.
Á Vogsósum I býr Snorri, bróðir þeirra systkina. Hjá
honum var gist eftir að hafa notið ríkulegra veitinga á
bæjunum báðum.
Áð morgni laugardags 8. var árla risið úr rekkju. Himinn
heiður, sólfar og hiti. Þakkaðar eru höfðinglegar viðtökur
og lagt upp klukkan rúmlega átta um morguninn. Sagt var
að um tvær leiðir væri að velja. Annarsvegar um Selsstíg
upp Hlíðarfjall, eða norðaustur um Hlíðarhraun, austan
fjallsins og varð sú leið fyrir valinu. Þeim aldraða þótti
Selsstígur ekki árennilegur, um einstigi upp yfir efstu brún
fjallsins. Það töldu heimamenn enga þolanraun.
Austur með Hlíðarfjalli gætir nokkurs uppblásturs sem
annars er lítið um. Mun þar veðrasamt og hrjúft er fyrir fót
á berangrinum. Það léttir þó leið að ekið hafði verið þar um
með þungavinnuvél, einhverra erinda og undan þunga
hennar hafði grjót jafnast og troðist. Austan Hlíðarhrauns
sér til Svörtubjarga og á Hrafnabjörgum er varða, sögð
hlaðin af séra Eiríki á Vogsósum. Ber varðan nafn Eiríks og
sagt að þar hafi prestur þulið særingar gegn Hundtyrkjan-
um, að hann næði ekki landgöngu í Selvogi, enda sneiddu
Tyrkir þar hjá og komu þangað aldrei.
Vestur af Svörtubjörgum er Strandardalur, er fyrrum var
engjaland frá Strönd í Selvogi. Fjöll og hæðir bera ýms
Hlíðarvatn og Hlíðarfjall. Þórir landnámsmaður á að hafa búið
að Hlíð vestan vatnsins.
Heimaerbezt 123