Heima er bezt - 01.02.1989, Page 32

III. kafli
s
Utmánuðir
Það hefur kyngt niður snjó dögum saman. Gluggar eru
allir fullir af fönn, svo dimmt er inni í húsum um bjartan
dag. Ég sit einn á rúmi mínu og ræ fram í gráðið. Mér
finnst tíminn standa í stað og hafi raunar gert lengi.
Stundum spyr ég sjálfan mig um, hvort kölska muni hafa
tekist að stöðva tímann, til þess að mannskepnan fari að
formæla Guði svo myrkrahöfðinginn fái fleiri sálir?
Myrkur. Þögn. Margar spurningar leita á hugann. Til
hvers er ég að þessu helvítis hokri? Hér uppi í afdal,
þar sem maður getur bókstaflega hvorki lifað eða dáið
við þessi kjör. Að vísu vissi ég það, að foreldrar mínir,
æi, ég átti víst að segja okkar, fyrirgefðu, höfðu þrælað
hálfa ævina með það að markmiði, að komast yfir jörð,
svo þau gætu lifað sjálfstæðu lífi, já, öðrum óháð, en lifa
ekki alla ævi sem vinnuhjú annarra. Það hafði verið-
draumur þeirra. Átti ég þá, sonur þeirra, að slíta rætur
okkar úr þeirri mold og flytja þau í þorp. Horfa á þau
visna eins og blóm, sem slitin eru upp og sett í vatnsglas.
Ég var eins og milli steins og sleggju. Stundum lá mér
við sturlun og mér flaug í hug, að hlaupa út í hríðina
og láta mig fenna í kaf. En þá vaknaði ætíð sú spurning
í huga mér, hvort ég yrði þá að sitja undir sama steininum
um ókomnar aldir, eins og hún vinkona mín í Blákonu-
hvammi. Til þess get ég ekki hugsað.
Ofurlítil dagskíma brýst í gegnum hélaða rúðuna upp
við efri brún gluggans og varpar daufri glætu inn í her-
bergið. Ég sit með hönd undir kinn og rýni út í húmið.
Ég átti von á bréfi frá Mjöll. Það er orðið langt síðan
ég hef fengið bréf, en líklega getur það dregist, að póstur-
inn komi í þessari ófærð....
Undir kvöldið sýnist mér snjókoman fara minnkandi.
Ég sé það greinilega út um smágat, sem ég hefi þýtt með
andardrætti í héluna á rúðuna. Líklega rofar til með nótt-
unni.
Einn morguninn þegar ég kem í húsin, stendur ein ærin
úti í horni og blæs óskaplega, rétt eins og gamall fýsibelg-
ur í smiðju. Ég geng til hennar og þreifa á baki hennar,
en þar er ekki beinahnig. Hún er sýnilega mjög veik.
Ég sé líka að hún stendur í dálítilli kryppu og þegar ég
beygi mig niður og hlusta andardráttinn, heyri ég að hann
er hálfhryglukenndur. Það er rétt eins og maður heyri
hæga suðu í grautarpotti. Ég stend þarna lengi hljóður
og stari inn í hálftóma hlöðutóttina. Svo þetta ætlað þá
að verða árangur ársstrits okkar á þessum bæ. Smitandi
lungnabólga í ánum. Ég hafði svo oft fengið hana í féð,
að ég var farinn að þekkja hana. Ég tvístíg þarna í vand-
ræðum mínum. Ég sé og vissi raunar fyrir að stabbinn
í hlöðunni er allt of lítill til að hægt sé að taka ærnar
á innistöðu.
Það dró úr mér mátt, því þetta kom mér svo á óvart.
Ég var farinn að vona, já, hálfpartinn að trúa því, að
þessi leiðinlegi vetur með öll sín vandamál og erfiðleika
væri senn á enda. En það var gyllivon, því nú var aðeins
byrjaður apríl og töluvert eftir að vetrinum, jafnvel eftir
almanakinu, en þau, árstíðaskipti, sem þar eru skráð,
reynast oft bókhaldsvilla. Og hvað nú? Innistaða var eina
vonin.
Úti var vestankaldi með nokkru frosti. Ég hljóp heim
eftir hitatöflum, en af þeim átti ég jafnan töluvert til,
og hellti ofan í veika ána.
Otal hugsanir brutust um í kollinum á mér. Já, riðu
þar gandreið hver í kapp við aðra. Þetta var andskotans
ástand. Og eftir því sem ég hugleiddi þetta lengur þeim
mun ákveðnari varð ég í því að gefast ekki upp fyrr en
í fulla hnefana. Það var engu líkara en mótlætið stælti
mig. Gerði mig ákveðnari en ég hafði búist við að ég
gæti orðið. Kannski fengi ég þarna tækifæri til að sýna
hvað í mér byggi. Já, kannski gæti ég sýnt sveitungum
mínum, að ég væri ekki eins mikill aumingi og ónytjungur
eins og ég vissi að þeir álitu mig vera. Og þessir örðug-
leikar, þeir myndu einnig verða til þess að ég fengi um
annað að hugsa en draumarugl. Nú hefði ég nóg að starfa
um stund.
Um kvöldið var veika ærin dauð. Svona fer það, þegar
maður hefur verið sofandi á verðinum. Næstu daga og
vikur er ég öllum stundum hjá fénu því ég veit, að það
er eina vonin. Flesta þessa daga er vestanstrekkingur og
ónæðissamt úti. Ég reyni þó að fylgjast vel með ánum,
eftir því sem vit mitt nær. En ég verð að beita þeim vegna
heyskorts.
Ég er hjá fénu meðan það er að éta, því verið getur
að ærnar fari snöggvast að, þó þær séu að byrja að veikj-
ast. Og ef ég sé á þeim, þá set ég óðara ofan í þær lungna-
bólgutöflur. Ég er líka hjá ánum þar til þær eru allar
lagstar og farnar að jórtra, því ef þær jórtra ekki, þegar
ró er komin á í húsunum, er það alveg öruggt merki þess
að þær séu að veikjast. Þetta er mjög bindandi og ég
hefi nóg að starfa og hugsa um. Mér líður líka næsta vel,
betur en mér hefur liðið áður á þessum árstíma.
Ég er líka nýbúinn að fá bréf frá Mjöll og ég hef það
með mér í húsin og les það upp aftur og aftur. Les það
löngu eftir að ég kann það utanað orð fyrir orð. Svona
er ég barnalegur.
Sumardagurinn fyrsti
Það virðist svo sem sumarið ætli að koma með sumri í
þetta sinn, ef ég má orða það svona klaufalega. En á
sumardaginn fyrsta er kominn hlý sumargjóla svo snjóinn
tekur ört upp. Hann bráðnar, rennur fram, verður að
vatni. Það eru lækir í öllum lautum.
Við sitjum við miðdegisverðarborðið. Þá er barið að
dyrum. Það er Loftur á Hjalla. Nú veit ég, að þú hlýtur
að muna eftir honum Lofti. Annars.... Það er kannski
68 Heima er bezt