Heima er bezt - 01.07.1999, Blaðsíða 60

grunn að nýju og náði þar sömu
vinsældum og hún hafði hlotið fyrr.
Þegar tímar liðu varð hún því bæði
valdamikil og rík, svo að segja mátti
að hún yrði eins konar sérstofnun í
bænum.
Það gengu um hana ýmsar sagnir
og skrítlur, svo að hún varð brátt
nokkurs konar þjóðsagnapersóna.
Hún var furðuleg í ýmsum tiltektum
sínum, að ekki sé sagt sérviskuleg,
og oft harla lausmál, að ekki sé sagt
klúr. Hún gerði það sem henni datt í
hug án þess að spyrja aðra. Hún
bölvaði eins og ölgerðarmaður og
hafði hátt eins og liðþjálfi. Hún gat
verið rausnarleg við þá sem unnu
hjá henni, en einnig stundum svo
nísk að það vakti undrun og umtal.
Og svo hafði hún tamið sér ýmsar
sérstæðar tómstundavenjur.
Ein af þeim var páfagaukurinn
Mefistó. Hún hafði fengið hann hjá
drykkfelldum skipstjóra sem hún
hafði oft verslað við og siglt hafði
heilan mannsaldur til Austurlanda,
en hafði nú lagt árar í bát vegna
elli. Páfagaukurinn Mefistó hafði
siglt á þessum leiðum alla sína ævi
og hafði lært að segja mörg ljót orð
á flestum tungum veraldar. En eftir
að hann kom til Matthildar frænku,
lærði hann brátt að tala norsku.
Sæl, gamla hóra, skrækti hann
þegar hann sá Línu litlu eða móður
mína í dyrunum. - Og farið til fjand-
ans, kurraði hann þegar við fómm.
Lína litla tók þessu með kristilegri
þolinmæði.
Önnur tómstundavenja hennar
var hundahald. Bolabítinn Neró,
sem hún átti lengi, hafði hún erft
eftir illgjaman deildarforingja sem
verið hafði vinur föður hennar.
Hundur þessi hlaut að hafa verið eitt
af þeim viðbjóðslegustu dýmm sem
til vom. Hann beit í allt og alla og
einnig jafnvel stundum í matmóður
sína. Hann lá á húsgögnum, stólum
og legubekkjum, og skildi alls staðar
eftir sig háraslóð. Á fjölskyldudögun-
um, leiðinda samkomum, sem vom
fjórum sinnum á ári, sat hann milli
móður minnar og Matthildar
frænku. Var Matthildi þó vel kunn-
ugt um að móðir mín þoldi ekki
hunda og var sárhrædd við þá, ekki
síst bolabíta.
Við sátum ávallt lengi við mat-
borðið, hverjum rétti var ætlaður
sinn ákveðni tími. Móðir mín lá
alltaf í rúminu daginn eftir.
Þriðja tómstundavenja hennar var
vínkjallarinn.
Matthildur frænka neytti ekki
áfengis sjálf en byrjaði snemma að
safna að sér ýmsum víntegundum.
Systur hennar sögðu að hún hefði
þegar byrjað á því sumarið eftir að
ég fæddist.
En enginn skyldi halda að hún
hafi safnað víni sem unnið var úr
krækiberjum, ribsi og rabarbara,
eins og aðrar gamlar ungfrúr. Nei,
það var nú eitthvað annað. Hún
lagði allt kapp á að safna dýmstu
og bestu vínum frá fjarlægum og
framandi löndum. Það var kjaminn
i vínkjallara hennar. Og hún naut
þess innilega að ganga öðru hverju
um víngeymslu sína, þar sem hin-
um mörgu og dým tegundum var
raðað í hillur á skipulegan hátt og
virða fýrir sér hinar fögm umbúðir.
Á þann hátt naut hún þess sem í
flöskunum var.
Öðm hverju leyfði hún mér að
fara með sér niður í vínkjallarann
og sýndi mér þennan uppáhaldsstað
sinn. Þá tók hún fram ýmsar flöskur
úr hillunum og gerði gælur við þær
stundarkom, en aldrei opnaði hún
neina þeirra. Með viðbjóðslegri gleði
leiddi hún mig um þetta sæluríki
sitt, sýndi mér þann drykk sem fjöld-
inn kallar „heimsins mestu gleði og
hamingju," og rak mig síðan út.
Hún sagði:
- Ég vil ekki bera ábyrgð á að þú
drekkir þig í hel.
Vafalaust var það réttilega mælt.
Ef satt skal segja hafði uppeldi Frið-
riks litla ekki tekist nógu vel. Þegar
hann stækkaði varð hann bæði lat-
ur og sérhlífinn. Hann kaus helst að
gutla á gítar, með glasið nærri sér,
og raula þunglyndislega söngva.
Hann hafði framfæri sitt hjá móður
sinni og Línu litlu og hneigðist sífellt
meira og meira að drykkjuskap.
Matthildur frænka hafði raunar á
réttu að standa. Það var það gremju-
legasta af öllu að hún hafði alltaf
rétt fýrir sér.
Það munaði eitt sinn minnstu að
hann myrti hana niðri í vínkjallar-
anum og drykki sig síðan strax í hel.
Líklega var það aðeins ein hugsun
sem kom í veg fýrir það: Hver veit
nema það væri einmitt þetta, sem
hún bjóst við af honum?
Matthildur frænka varð ríkari og
valdameiri með hverju árinu sem
leið. Páfagaukurinn Mefistó varð sí-
fellt orðljótari og bolabíturinn Neró
sífellt illgjarnari gegn mönnum og
málleysingjum.
Lína litla, frænka mín, varð hins
vegar sífellt kærleiksríkari í sam-
skiptum sínum við hvern sem var og
var alltaf að gera einhverjum marg-
víslegan greiða án þess að hugsa
nokkru sinni um endurgjald.
Ég gekk eins og róni um götur og
torg, og móðir mín varð sífellt
óhamingjusamari.
Og árin liðu hvert af öðru.
Þá gerðist það furðulega dag einn
að Matthildur frænka andaðist. Það
varð þó alls ekki með hennar vilja.
Hún spomaði gegn dauðanum af
fremsta megni, eins lengi og hún
gat. Hún fékk nægan tíma til að
skrifa erfðaskrána.
Svo vomm við ennþá einu sinni
kölluð saman í stóm stofunni á
heimili jokkums frænda. Auk okkar
vom þar einnig þeir tveir sem nú til-
heyrðu fjölskyldunni, páfagaukur-
inn Mefistó og bolabíturinn Neró.
Ég hafði hert mig upp fýrir fund-
inn með því að hella í mig úr fjómm
glösum.
- Látið til ykkar heyra, herrar mín-
ir, sagði ég við valdsmenn þá sem
vom með erfðaskrána. - Við bíðum
með eftirvæntingu að heyra með
hvers konar djöfulshætti Matthildur
frænka hefur úthlutað eignum sín-
um.
Lögfræðingurinn ræskti sig og las
upp síðustu óskir Matthildar frænku.
Þetta var sem næst því sem við
höfðum gert ráð fýrir. Mestur hluti
eigna hennar skyldi renna í sjóð,
sem bæri nafn Jokkums afa og héldi
minningu hans á lofti um aldir.
Nafri hennar sjálfrar var ekki nefnt.
300 Heima er bezt