Æskan - 01.01.1981, Qupperneq 40

Fyrstu frímerki ársins, sem
leið, voru með myndum úr
dýraríki landsins, þ. e. a. s.
með myndum af ref og hundi.
Þetta eru fremur lítil merki,
eða 26 x 20 mm, og er liturinn
á hundinum svart-hvítur, en á
refnum brúnn. — Verðgildi
er: Hundur 10 og refur 90.
Hvorki ,,krónur“ né ,,aurar“
standa aftan við þessar tölur,
en hið rétta er að þær merkja
krónur fram að 31.12.1980,
en eftir áramótin merkja þær
aura. — Frímerki þessi eru
prentuð í Frímerkjaprent-
smiðju frönsku póstþjónust-
unnar með aðferð sem kölluð
er „Djúpprentun. — Útgáfu-
dagur var 24. janúar 1980. —
Útgáfunúmer er 191.
íslenski hundurinn (Canis
familiaris). Talið er líklegast,
að íslenski hundurinn hafi
komið með landnámsmönn-
um frá Noregi, en hann er
einnig náskyldur grænlensk-
um sleðahundum. Hann er
meðalstór, og aðaleinkenni
hans eru upprétt eyru og
hringuð rófa. Islenski
hundurinn hefur fyrst og
fremst verið notaður sem
fjárhundur. Um miðbik
þessarar aldar var orðið mjög
lítið af hinum upprunalegu ís-
lensku hundum, vegna
blöndunar við innflutta hunda
og munaði litlu, að þeir hyrfu
alveg af sjónarsviðinu. Þeim
var þó bjargað á síðustu
LSLAND
wíiMSXAUTARtfUS!
Aí.O»*íí IAÍSOAU5
stundu, og eru þeir nú rækt-
aðir bæði á íslandi og erlendis.
Heimskautarefur (Alopex
lagopus). Heimskautarefur-
inn var eina landspendýrið á
Islandi, þegar landið var
numið af mönnum fyrir rúm-
um 1100 árum. Auk Islands er
þessi tegund útbreidd í
Grænlandi og í nyrsta hluta
Alaska, Kanada, Skandinavíu
og Sovétríkjanna. Tvö litaaf-
brigði eru til, og er annað hvitt
á vetrum og grámórautt á
sumrum, en hitt dökkt allt ár-
ið. Hið síðarnefnda er í
nokkrum meirihluta á íslandi.
Heimskautarefurinn er tæki-
færissinni í fæðuvali og á ís-
landi étur hann allt frá hrygg-
leysingjum og berjum upp í
fugla og hræ af stærri dýrum.
Næst í röðinni eru svo tvö
frímerki með myndum af
frægum, íslenskum mönnum,
en þeir eru: Jón Sveinsson —
Nonni og Gunnar Gunnars-
son. Báðir eru mikilsmetnir
rithöfundar.
Jón Sveinsson (Nonni)
fæddist 16. nóvember 1857 á
Möðruvöllum í Hörgárdal en
ólst upp á Akureyri til 12 ára
aldurs. Þá hafði honum verið
boðið utan til náms í Frakk-
landi. Hann varð stúdent úr
Jesúítaskóla í Amiens 1878
og stundaði síðan heimspeki
og guðfræði á Niðurlöndum
og í Englandi. Árið 1891 tók
hann prestsvígslu í Jesúíta-
reglu, en var lengi latínu-
skólakennari í Kaupmanna-
höfn og ferðaðist síðar víða
um lönd og hélt fyrirlestra
einkum um ísland og urðu
fyrirlestrar hans á fimmta
þúsund talsins. Hann stund-
aði ritstörf mikið og varð
heimskunnur af unglingabók-
um sínum, Nonna-bókunum,
en þær eru flestar frumsamd-
ar á þýsku og hafa verið
þýddar á um 30 tungumál.
Efnið er sótt til æskuára höf-
undar heima og erlendis.
Hann andaðist í Köln 16. okt.
1944 og var jarðsettur þar. —
Á Akureyri hefur verið sett á
stofn minjasafn, sem tengt er
minningu Nonna og eru þar
ýmsir munir og handrit úr eigu
hans.
Gunnar Gunnarsson skáld
fæddist 18. maí 1889 á Val-
þjófsstað í Fljótsdal í Norð-
ur-Múlasýslu en ólst upp á
Ljótsstöðum í Vopnafirði.
Hann fór ungur utan til Dan-
merkur, og var við nám í lýð-
skólanum í Askov á Jótlandi
og var búsettur í Danmörku til
1939, er hann fluttist aftur til
íslands og gerðist bóndi á
Skriðuklaustri í Fljótsdal.
Hann byggði þar svipmikið
íbúðarhús, en sem kunnugt
er, gaf hann ríkinu jörðina og
öll hús og fluttist til Reykja-
víkur árið 1948, þar sem hann
bjó til dauðadags 21. nóv.
1975. Kona hans var
Franzisca Jörgensen frá Fre-
dericia á Jótlandi. — Gunnar
Gunnarsson var mikilvirkt og
afkastamikið skáld. Margar
bækur sínar ritaði hann jöfn-
um höndum á dönsku og ís-
lensku. Meðan hann dvaldist
ytra frumsamdi hann rit sín á
dönsku en þýddi þau síðar á
íslensku. Sögur Gunnars hafa
verið þýddar á fjölmörg
tungumál, enda er hann í hópi
víðlesnustu rithöfunda ís-
lenskra. Út hafa komið eftir
hann skáldsögur, smásagna-
söfn, leikrit og Ijóöabækur
eða samtals um 40 ritverk.
Þessi frímerkjaútgáfa var
númer 192 og útgáfudagur
28. apríl 1'980. Merkin voru
prentuð í Sviss meö prentað-
feró sem kölluð ersólprentun.
Stærð merkjanna er 25,7 x 36
mm og litir svart og brúnt.
Þröstur Magnússon teiknaði.
— Verðgildi þessarafrímerkja
er 140 og 250, sem eins og