Æskan - 01.06.1986, Side 41

Ur ýmsum áttum
SPAKMÆLI
j’Pakrnælin eru sígild og firnast aldrei.
Vert mannsbarn á landinu, sem komið
er t'l vits og ára, ætti að geta haft þeirra
j101 og brotið þau til mergjar með því að
Sa þau með íhugun og eftirtekt og oftar
en einu sinni.
.Til þess að láta eitthvað gott af sér
‘°a gefa sumir öðrum heilræði sem
þeii
m sjálfum auðnast ekki að fara eftir.
2. þgr
alltaf
þvf.
3
er velkomið að halda að þú sért
'at jafnungur. Hafðu bara ekki orð á
Sumt fólk getur ekki notið þess sem
^ o á fyrir löngun í annað meira.
' ^krafskjóða er sá sem alltaf talar um
^nnað fólk við þig.
■ f-eiðindaskjóða er sá sem alltaf er að
^ a um sjálfan sig.
' Bráðskemmtilegur er sá maður sem
7a v>ð þig um sjálfan þig.
nólki má skipta í þrennt: Pá fáu sem
a atvikin gerast, þá mörgu sem horfa á
ö sern gerist og allan þann aragrúa sem
hef3 ^“Sniynd hefur um það sem gerst
Talandi fiskar
[je^aður hefur skilningarvit og getur
f]e^rt’ talað, bragðað og þefað og
st sPendýr geta þetta líka. En hvernig
er þessu háttað með fiskana? Við vitum
að þeir sjá. En geta þeir líka heyrt, talað,
fundið bragð, greint lit o. s. frv.? Nú
skulum við athuga eitt og eitt í senn og
heyra hverju vísindamennirnir svara um
það.
Mál er svo flókið að réttara er að segja
um dýr að þau gefi frá sér hljóð. Sumir
djúpfiskar, sem lifa í gruggugu vatni þar
sem skyggni er slæmt, geta gefið frá sér
hljóð. En ekki gera þeir það með neinum
raddböndum heldur á svipaðan hátt og
engispretturnar. Þeir núa saman liðum í
bakuggunum svo að brakhljóð heyrist
greinilega í vatninu. Aðrir fiskar geta
framleitt hljóð með sundmaganum. Þeir
„ropa“ með sundmaganum þegar þeir
koma upp úr sjónum á önglinum.
Fiskarnir hafa engin eyru eða hlustir
en heyra samt og innra eyrað er furðu
líkt og í manninum. En þeir heyra miklu
verr en maðurinn.
Þegar þú vilt njóta bragðsins, t.d. af
súkkulaði, sem best þá þrýstir þú molan-
um upp í góminn með tungunni. í henni
eru bestu bragðtækin. Fiskarnir finna
bragð með tungunni en líka með vörun-
um og með roðinu. Þess vegna er senni-
legt að þeir finni bragð af vatninu sem
þeir synda í.
Fiskar eru mjög þefnæmir. Og loks má
geta þess að tilraunir sýna að þeir geta
greint sundur liti. Þeir sjá meira að segja
útfjólubláu geislana sem eru huldir
mannsauganu. í fiskakerum var kveikt
rautt ljós þegar fiskarnir voru fóðraðir.
Smám saman fóru þeir að koma undir
eins og rauða ljósið var kveikt en þeir
komu ekki ef ljósið var með öðrum lit.
Rödd hirðisins
Maður nokkur á Indlandi var ákærður
fyrir að hafa stolið á frá nágranna sínum.
Báðir mennirnir voru leiddir fyrir rétt
með ána. Dómarinn átti erfitt með að
skera úr því hvor væri réttur eigandi ær-
innar. Allt í einu datt honum ráð í hug.
Hann vissi vel hvernig menn í Austur-
löndum voru vanir að kalla á hjarðir
sínar. Hann skipaði því öðrum mannin-
um að fara inn í hliðarherbergi.
Því næst sagði hann þeim sem eftir var
í dómsalnum að kalla á ána. Maðurinn
reyndi það en hvernig sem hann fór að
tókst honum ekki að lokka hana til sín.
Ærin þekkti hann bersýnilega ekki.
Þá lét dómarinn manninn í hliðarher-
berginu reyna. Hann gaf strax frá sér
hljóð sem hann var vanur að nota við
smalamennskuna. Um leið og ærin
heyrði hljóðið tók hún undir sig stökk
inn í hliðarherbergið.
Nú var ekki vandi fyrir dómarann að
útkljá málið.
41