Æskan - 05.10.1987, Blaðsíða 6

Úr æviferli Sigurðar Júlíusar Jóhannessonar
kenna sér undir skóla. Guðmun u
og ráðfærði sig við nokkra félagn s ^
kom svo aftur með þau góðu tíðin u j
þeir ætluðu að hjálpa honum. g
dýrmæta hjálp var bæði mikil og g *.
öll án endurgjalds. Þessir félagat
mundar voru þeir Stefán Krist,||*
frá Hrísey, síðar prófastur, og B°
Bjarnason frá Reykhólum, síðar p
astur. T ,|'U;
Stúdentsprófi lauk Sigurður u
Undirtitill Æskunnar var „Barnab1 "
til mikillar ógæfu og jafnvel örlagavald-
ar. Jóhannes varð með tímanum mikill
drykkjumaður, ábyrgðarlaus gagnvart
framtíð sinni og sinna. Þannig lærði
sonurinn sem bam að þekkja það heim-
ilisböl, sem áfengisneysla veldur oft og
tíðum. Þar mun Sigurður hafa sagt
Bakkusi ævilangt stríð á hendur. Stór-
höggur reyndist hann jafnan í þeirri
hríð og vopnfimur vel sem á öðrum
sviðum.
Vafalaust hefði Jóhannes á Læk átt
auðvelt með að sjá börnum sínum öll-
um fyrir ágætu uppeldi og mikilli
menntun, slíkur snilldarmaður sem
hann var á mörgum sviðum. En þar
lagði drykkjuskapurinn allt í auðn.
Og þar kom, að ógæfan dundi yfir af
öllum sínum ofurþunga. Kominn á efri
ár minntist Sigurður með tár í augum
þeirrar smánar og hugraunar, þegar
heimilið var leyst upp og allt flutt
hreppaflutningi vestur í fæðingarsveit
Jóhannesar, í Stafholtstungur í Mýra-
sýslu. Þá var Sigurður kominn á tólfta
ár. Fjölskyldunni var sundrað eins og
venja var á þeim árum, þegar hið opin-
bera þurfti að grípa í taumana. Sigurð-
ur var vistaður á bæ sem heitir að
Flóðatanga. Þar vann hann fyrir sér,
kauplaust, næstu sjö árin. Þaðan réðst
hann svo í vinnumennsku að Svarfhóli í
sömu sveit.
Um þær mundir var hugur hans mjög
farinn að stefna til æðra náms. Hann
var nú kominn á þrítugsaldur, félaus
með öllu og átti engan að, sem gæti
styrkt hann fjárhagslega. Árum saman
hafði hann þrælað myrkranna á milli og
mænt vonaraugum til þeirra framtíðar-
dyra, sem honum voru harðlæstar.
Nokkrir jafnaldrar hans þar úr sveit-
inni, sem haldið höfðu út á mennta-
brautina, höfðu fengið undirbúning hjá
prestinum, sem var nágranni Sigurðar.
Þangað vogar hann sér eitt haustkvöld,
gerir boð fyrir prest sinn og stynur því
upp, hvort hann vilji kenna sér undir
skóla gegn sumarvinnu. Því var þver-
neitað. Vafalaust hefir prestur viljað
ráða unga manninum heilt með því að
beina hug hans frá æðra námi, félaus-
um og komnum á þrítugsaldur. Sár
urðu þessi fyrstu vonbrigði á þeirri
braut, sem hann hafði valið sér.
Sigurður Júlíus Jóhannesson 1897
Sigurður ráfaði út í haustmyrkrið,
lagðist þar milli þúfna og hágrét örlög
sín og allt umkomuleysið. Gott hefði
verið að finna móðurhöndina strjúka
burtu tárin. En mamma var svo langt í
burtu, og þarnaláhann, aleinn, umvaf-
inn hrollsvölu haustmyrkrinu.
Ekki voru þó viljastyrkur og þraut-
seigja þessa gáfaða unga manns þar
með brotin á bak aftur. Hann tjáði hús-
bónda sínum, Birni bónda á Svarfhóli,
hug sinn og hvernig komið væri. Björn
tók málin í sínar hendur og reyndist
Sigurði hinn mesti drengskaparmaður.
Þá gat enginn orðið lausamaður nema
greiða hátt gjald. Það var piltinum ó-
kleift. Þótt Björn væri yfirvald sveitar-
innar, leyfði hann honum að teljast
vinnumaður á Svarfhóli, en vera lausa-
maður. Þarna var fundin leið til bjargar
út úr ógöngunum.
Sonur Björns bónda, Guðmundur,
var þá við nám í Latínuskólanum, en
varð síðar sýslumaður Borgfirðinga.
Hann reyndist Sigurði sem besti bróð-
ir.
Nú lá leiðin öll til Reykjavíkur. Þar
bjó þá faðir Sigurðar með ráðskonu,
blásnauður. Þó fékk Sigurður húsa-
skjól þar. Brátt lagði hann leið sína upp
í Latínuskóla, gerði boð fyrir Guð-
mund frá Svarfhóli og bað hann að
6