Almanak um/fyrir árið 1900-1905 - 01.01.1905, Blaðsíða 67

5-
rannsókn hefir fundið sannleik. En sannleikur og
trú eru andstœðingar. Sannleikurinn er fullvissa
byggð á reynzlu, en trúin er ímyndun eða sann-
færing um það er maður ekki þekkir eða skilur.
Trúin getur myndað heilan heim, sern nefndur er
andaheimur, og hún getur fyllt hann upp með önd-
um, gefið þeim nöfn og eiginleika, œttfært þá til
manna, látið þá fjölga kyni sínu, látið þá fœðast
og deyja, hugsa og tala, ferðast og gera vart við
sig, brenna borgir, ganga í hernað, drepa og eyði-
leggja, skapa og gjöra kraftaverk og ótal fleira.
Trúin skapar nýtt lögmál sem gildir aðeins í anda-
heiminum, en þekkist hvergi í hinum náttúrlega
heimi. Þess vegna er það að trúmenn þekkja
drauga, svipi, fylgjur, álfa, tröll, afturgöngur, vof-
ur engla, púka, anda, djöfla, sálir og guði—(guð).
Trúarsýkin er œttgengur sjúkdómur en ekki með-
fæddur sem eiginleiki. Ef menn vœru fœddir með
trú, þá œtti að vera hœgt að segja hvaða trú, hvort
heldur t. d. lúterskri, eða únítariskri!
Höf. bendir á að til séu tvennskonar trúar-
játningar, önnur bókmenntaleg, hin verkleg. Þarna
bólar á tilfinningu hjá höf. fyrir því, að ekki sé
einhlýtt að kenna tóma trú, og grípur til þess að
benda á siðferðis ástand manna. En bókstafsfest-
an er svo mögnuð, að ekki má nefna siðgæði, held-
ur verður að kalla allt trú. Það er þessi makalausa
tryggð við viss gömul orð sem kemur höf. til að
gjöra sjálfan sig að athlægi í augum allra hugsandi
manna. Rétt eins og það vœri einhver stórsynd að
nefna siðgæði, þar Jesús, sem hann þykist hafa sér,
til fyrinnyndar, er látinn kenna siðgæði sem aðal-
atriðið til sáluhjálpar. ,,Sýn mér trú þína af verk-