Almanak um/fyrir árið 1900-1905 - 01.01.1905, Side 89

2 7-
f
sér að einbœttislaus þjóð geti ekki ráðið ráðum sín-
um alveg eins vel og þeir er að völdum sitja, ráða
þeim—ekki fyrir sig sjálfa vel að merkja, heldur
fyrir aðra?
Vér vitum að hiö gagnstæða á sér hvervetna
staðr og að vorra tíma fólk ræður ráöum sínum ó-
útsegjanlega mikið betur en valdstjórnin gæti gjört
það. Án nokkurar valdstjórnarlegrar aðstoðar og
oftlega þvert ofan í hana myndar fólkið allskonar
félög, svo sem verkamannafélög, sameignarfélög,
járnbrautafélög, og auðmannafélög. Skyldi nú
þurfa fé til opinberra starfa, hví skyldi maður þá
ekki ætla, að hin nauðsynlega upphœð fengist hjá
frjálsu fólki með frjálsum samskotum, án ofbeldis-
skattálaga, svo framarlega sem hin umræddu opin-
beru störf væru almenningi til sameiginlegra hags-
muna? Hví geta menn ekki ímynðað sér dómstól
án ofbeldis, þar sem hann þó er og hefir œfinlega
verið til í heiminum,—nokkurskonar þjóð-réttur,
(dómstóll) sem fólkið ber fu'llt traust til, og ekki
hafði neitt kúgunarvald, né heldur þurfti á því að
halda. Vér erum svo sþilltir orðnir af langvarandi
kúgunarvaldi að vér getúm ógjarna ímyndað oss
stjórn án kúgunar. Og þó er þetta ekki alveg rétt,
því þœr lýðlendur, sem til hafa orðið á yztu tak-
mörkum hins rússneska veldis, þar sem armar
rússnesku stjórnarinnar náðu ekki til eða þótti ekki
ómaksins vert að séilast eftir, hafa þroskast og
blessast langt fram yfirþáð ér hinar gjörðu, erstóðu
nœr hjarta stjórnarinnar, allt þar til að sögð stjórn
tók að skifta sér af málum þeirra. Það er engin
sýnileg ástœða til að ímynda sér, að fókið gœti ekki
á sama hátt komið sér saman um það, hvernig bezt