Heimilisblaðið - 01.07.1962, Page 2

SKUGGSJfl
AÐALHLUTVERK
BLÓÐSINS.
Eitthvert þýðing-
armesta hlutverk
blóðsins er að gera
okkur fœrt að anda.
Á hverri minútu
dælir hjartað 5 lítr-
um af blóði til
lungnanna og þaöan
út í líkamann. í
þessu magni af blóði
eru um það bil 25
billjónir rauðra blóðkorna, og hvert þeirra tekur með
sér ofurlítið af súrefni úr andrúmsloftinu og ber það
út í vefi líkamans. Við sjáum, hversu lítið súrefnis-
magn það er, á því, að hvert rautt blóðkorn er í þver-
mál 1/17.000 mm og vegur 0,00008 grömm. En þótt
blóðkornin séu svona lítil. er líf okkar imdir þeim
komið, því að verði verulegur skortur á þeim, verður
öndunin strax erfiðari.
Súrefnisflutningurinn er þó ekki eina hlutverkið,
sem rauðu blóðkornin gegna. Þau flytja likamsvefj-
unum einnig næringarefni, sem þau taka úr lifrinni
og þörmunum. Að jafnaði fer flutningurinn fram með
hægum og jöfnum hraða, en ef meira reynir á eitt-
hvert líffærið en ella, auka blóðkornin aðflutning nauð-
synlegra efna og hraða honum. Ef við t. d. öndum
hraðar en við erum vön, reynir meira á vissa vöðva,
og þá verða rauðu blóðkornin aö flytja þeim í skyndi
aukið magn af súrefni og næringarefnum.
Af hvítu blóðkornunum eru um það bil 25 milljarð-
ar í líkama hvers fullvaxta manns. Þau eru mjög
mikilvægt „varnarlið", sem drepur hættulegar bakterí-
ur eða gerir þær óskaðlegar. Hvítu blóðkomin mætti
kalla „lögreglulið" líkamans. Ef aðskotahlutir berast
inn í blóðið, safnast þau utan um þá og tekst oftast
að ryðja þeim út úr líkamanum, ásamt greftinum, sem
myndast umhverfis þá.
Smæstu blóðkornin em þau, sem valda því, að blóð-
ið storknar, ef maður meiðir sig. Af þeim eru um þaö
bil 30.000 í hverjum fermillimetra af blóði. Sé þessum
blóðkornum ábótavant, storknar blóðið seint eða alls
ekki, og getur slik blæðing hæglega valdið bana. Sá
sjúkdómur er tíðast arfgengur.
Á TÍU ÞÚSUND
METRA HAFDÝPI
Jacques Piccard
komst niður á meira
en 10.000 metra haf-
dýpi í. kafarakúlu
sinni, sem er 2,18 m
í þvermál, í Mariana-
gröf Kyrrahafsins.
Kúlan var gerð úr þrem smíðastálstykkjum, sem síðaD
voru logsoðin saman, og á henni voru tveir gluggar úr
um það bil 20 cm þykku gleri. Kúlan var ekki látin síga
niður í djúpið á streng frá skipi, heldur „sveif“ í sjónUB1
eins og loftbelgur í loftinu. „Plotholt" hennar var geyffl'
ir, fullur af sérstaklega léttri bensíntegund, sem tengduf
var við hana ofanverða og knúði hana upp á við, eíl
„sakkan" var forði af blýkúlum. Bensínið samsvarar þd
gasinu í loftbelgnum, en blýkúlurnar sandpokunum. Vaf
því hægt að komast á meira dýpi með því að hleypa út
bensíni, en stíga ofar með því að sleppa blýkúluin-
Neðan í kúluna var svo fest stálstykki, til þess að koina
í veg fyrir, að hún rækist harkalega á hafsbotninn.
3.000 STIGA HITI
Á HEIMILINU.
• Svo hátt hitastig
er aðeins hversdags'
legur hlutur á svo til
öllum iiútimaheimU'
um. Það er í raf'
ljósaperunni, sen1
það á sér stað. Hita'
stig þráðanna fer
eftir stærð perunh'
ar og er 2.500—3.000° C. Ljósþráðurinn er mesta
furðuverk, gildleiki hans er 13/1000 mm, og &
hann því sex sinnum grennri en konuhár. Hann er
gerður úr málmi, sem wolfram nefnist, og þolir sa
málmur þetta mikinn hita í allt að því 1.000 klukkU'
stundir. Wolfram bráðnar ekki fyrr en við 3.600° C-
Þar sem súrefni loftsins mundi annars sameinast wol'
framþræðinum — það köllum við bruna — er peraH
lofttæmd og fyllt af gasi, sem ekki sameinast wolfraiU'
inu og hindrar uppgufun ljósþráðarins. Svona grannUi'
wolframþráður er framleiddur úr wolframdufti We®
miklum þrýstingi og við háan hita.
ww m i i kemur út annan hveri’
tleim.ihshla.oi0 mánuð> tvö tölubiðö
saman, 44 bls. Verð árgangsins er kr. 50.00. f lausa-
sölu kostar hvert blað kr. 10.00. Gjalddagi er
apríl. — Utanáskrift: Heimilisblaðið, Bergstaðastrítl
27. Sími 36398. Pósthólf 304. - Prentsm. Oddi h f-
í næsta blaði endar framhaldssagan Rinaldo R1,r
aldini og þá hefst ný framhaldssaga, en enn er þó ekk1
fullráðið hvaða saga verður tekin.
Nýir áskrifendur fá eldri árgang í kaupbael1.