Heimir - 01.09.1910, Blaðsíða 19

HÉIMIR
15
jafníramt aö athuga hvaöa áhrif þessi öfl hafa á manngildi ein-
staklinganna. Þessi öfl eru auövald og hiö kyrkjulega kenning-
aivald. Stefna auövaldsins er, aö maöurinn noti þau öfl, sem
hmn getur náð í sína þjónustu, náttúruöfl, dýraöfl og mannöfl,
til þess aö framleiða auö fyrir sjálfan sig. I rauninni er sam-
keppnin í þessu efni öllum frjáls, en eins og allir sjá, veröur
afleiöingin, sem rnismunandi kringumstæöur og mismunandi
þekking skapa, að einstakir menn taka í burtu tækifærið frá
fjöldanum, til þess aö engin satnkeppni geti átt sér stað. En
til þess að geta lifað verða þeir senr útilokaðir eru frá sainkeppn-
inni, aö leita á náðir þeirra, setn völdin hafa, og biðja þá í auð-
mýkt um aö mega ieggja fram öf! sín í þeirra þjónustu. Og
meö þessu er þá einstaklings frelsiö horfið. Gangandi út frá
því, aö mennirnir seu sameiginleg lífsheild, sem þeir eigi aö
þroska og fullkomna samkvæmt eölislögmáli allra heilda, þá
hljóta allar þær hindranir, sem lagðar eru á veg einstaklinganna,
til þess aö þeir geti ynt af hendi sitt ætlunarverk í heildarkerf-
inu, aö veiöa íramför þess til tjóns. Sérhver einstaklingur
veröur aö hafa sitt afmarkaö sviö, í líkama heildarinnar, og þar
á hann aö vinna sjálfstæöur meö afli sínu og viti, þó þannig, aö
öfl hans hafi þau áhrif á aöra einstaklinga, að þau veröi þeim
styrkur í þeirra verkahring. I þessu er fólgin heilbrigð sam-
keppni, og vinni allir einstaklingar á þennan hátt, þá getur
þroskun heildarinnar náð fullkomnun sinni, íeölilegri og stööugri
framþróun. En með því að taka í burtu alla eölilega samkeppni,
eins og auövaldiö er aö gjöra, þá sýkist allur þjóöarlíkaminn,
eins og eölilegt er, þegar einstaklingarnir, sem mynda þjóöar
heildina gjöra ekki sín eölilegu ætlunarverk.
Þegar þjóðarheildin er í heilbrigðu ástandi, er það aðeins
eitt afl, sem knýr hana áfram, og það er afl kærleikans. En
þegar jafnréttur einstaklinganna er farinn þá myndast nýtt afl, og
það er afl eigingirninnar, sem sýgur og dregur saman íóeðlilegar
heildir viðhalds efni þau, sem allir höföu rétt til aö nota til
þroskunar heildarlífsins. Þessi eigingjörnu öfl, eru eins og
kunnugt er, að draga samaní vissar heildir, réttinn til þessaðnota