Kirkjuritið - 01.01.1955, Page 28

26
KIRKJURITIÐ
þar reglulega, og sjálf kirkjan bæði tiltölulega stórt og um allt
hið virðulegasta guðshús, og samtímis verðugur og varanlegur
minnisvarði trúar, hugsjónaástar og atorku frumbyggjanna ís-
lenzku, sem mikið lögðu í sölurnar til þess að koma upp svo
myndarlegri kirkju á þeirra tíðar mælikvarða.
Eitt þúsund dollara lán þurfti söfnuðurinn að taka til kirkju-
byggingarinnar, og var það mikið fé í þá daga; höfðu tólf
bændur í söfnuðinum gefið jarðir sínar í veð fyrir skuldinni,
og ber fagurt vitni áhuga þeirra á trúarlegum efnum og fórn-
fýsi þeirra. Þegar út leit fyrir, að þessir 12 bændur kynnu að
tapa jörðum sínum, tóku tveir úr hópnum skuldina að sér og
greiddu hana. Það voru þeir Björn Einarsson frá Brú á Jökul-
dal og Jón Jónsson Mæri frá Einfætingsgili í Strandasýslu. Er
það, eins og séra Friðrik Bergmann segir í landnámsþáttum
sínum, „verðugt að nöfnum þeirra sé haldið á lofti fyrir þetta,
því það var hið mesta drengskaparbragð. Skal þess jafnframt
getið, að söfnuðurinn borgaði þeim Birni og Jóni á sínum tíma
lánsfé þeirra með vöxtum. Eftir beztu heimildum, sem ég hefi
getað aflað mér, voru hinir bændurnir 10, er upprunalega veð-
settu lönd sín fyrir kirkjuskuldinni, eftirfarandi: Haraldur Þor-
láksson, Þorsteinn Þorláksson, Sæmundur Eiríksson, J. G. Pálma-
son, Jón Einarsson, Björn Þorláksson, Þorlákur G. Jónsson, Jón
Jónsson (frá Borg), Ólafur Ólafsson (bókbindari) og Friðbjörn
Björnsson. (Um ætt þessara manna og uppruna má, meðal
annars, vísa til Sögu íslendinga í N.-Dakota (Winnipeg, 1926)
og til Minningarrits um 50 ára landnám íslendinga í Noröur-
Dákota (Winnipeg, 1929), og um vesturför þeirra og feril í
heild sinni.)
Víkurkirkja að Mountain hefir, sem aðrar kirkjur innan ný-
lendunnar, verið miðstöð trúarlegs lífs, og um margt miðdepill
annarrar menningarstarfsemi byggðarbúa. Og það, sem enn er
verðugra frásagnar, þetta elzta guðshús íslendinga vestan hafs
skipar sérstakan virðingarsess í sögu Hins lúterska kirkjufélags
Islendinga í Vesturheimi, því að innan veggja Víkurkirkju stóð
vagga þess víðtæka og áhrifamikla félagsskapar. Þar var dag-
ana 23. til 25. janúar 1881 haldinn stofnfundur Kirkjufélagsins,
sem séra Hans B. Thorgrimsen hafði boðað til, og var það
jafnframt fyrsti allsherjarfundur, sem haldinn var með íslend-
ingum í landi þar.