Kirkjuritið - 01.06.1956, Blaðsíða 32

Framtíð kristindómsins
Margir munu kannast við enska sagnfræðinginn Arnold J.
Toynbee. Hann er einn frjóasti og frægasti rithöfundur á sínu sviði
þeirra, sem nú eru uppi, og raunar á síðari öldum. Hann hefir
ritað mannkynssögu í mörgum bindum. Kennir þar að sjálfsögðu
margra grasa, og kemst höfundur jafnvel að ýmsum nýstárlegum
niðurstöðum. En það sem kirkjuna varðar mestu er, að þessi
hálærði og hugdjarfi vísindamaður hallast ekki á sveif með
þröngsýnum efnishyggjumönnum, heldur játar Toynbee hiklaust
gildi kristindómsins, og telur framgang hans nauðsynlegastan til
heillaríkrar þróunar í framtíðinni. Að gefnu tilefni lýsti þessi
heimskunni sagnfræðingur því yfir, að hann sæi enga ástæðu til
að telja vestræna menningu vera vígða hruni, þótt hitt væri alls
ekki sjálfgefið, að hún lifði og blómgaðist. Þetta ylti á stefnu við-
burðanna og vilja hinna vestrænu þjóða. Vér yrðum framar öllu
að koma í veg fvrir þriðju heimsstyrjöldina. Einnig yrði þjóðun-
um að lærast að lifa í friði og taka upp náin og fjölbreytileg
samskipti, þótt þær byggju við mjög ólíka stjórnarhætti. Þetta ætti
heldur ekki að vera örðugra en er mótmælendum og kaþólskum
tókst að lifa í friðsamlegu sambýli eftir langa og harða baráttu.
Sama máli skipti um kristna menn og Múhameðstrúarmenn, er
í upphafi ætluðu að þeir gætu ekki lifað án þess að öðrum hvor-
um væri útrýmt. Lengra bil væri nú ekki á milli „austurs“ og
„vesturs".
Toynbee er sjálfur andvígur kommúnismanum, en hann telur,
að frelsi og menning vestrænna landa sé í mikilli hættu, ef snúið
er baki við kristindóminum. „Verði engin trúarleg endurvakn-
ing,“ segir hann, „er útlitið ískyggilegt fvrir hinn vestræna heim-
Eg tel, að lifnaðarhættir vor vestrænna manna lýsi trúnni á helgi
einstaklingsins. Þessu háa mati á persónuleika einstaklingsins ógn-
ar kommúnisminn nú á tímum, en hann upphefur hið mannlega