Kirkjuritið - 01.11.1958, Síða 30

412
KIRKJURIT.IÐ
gætissala og annarra slíkra? Eru ekki þess háttar sölubúðir,
sem hafa mikil forréttindi, uppeldisstöðvar óhófs og munaðar?
Margir segja þetta og oft er um það kvartað. En hingað til
hefir það ekki borið neinn árangur. En samt er rétt að vekja
máls á því enn, og aftur og aftur. Sannleikurinn er sá, að
þetta er ómenningaratriði, einn vottur þess, hve við vorum
lengi svo fátækir, að við gátum naumast veitt okkur neitt,
nema helzt eitthvað smávegis til hátíðabrigða stöku sinnum
á ári. Og nú förum við á þessu sviði að eins og kálfar, sem
úr sveltu komast í töðuflekk.
Þótt það hafi ef til vill þess vegna verið afsakanlegt allra
fyrst eftir kreppuárin, að við yrðum sólgnir i sælgætið og
„sjoppurnar“, er nú timi til þess kominn, að farið sé að njóta
þessa skynsamlega. Og eitt er víst. Hér sem oftar mun það
sannast, að sjaldan mun óhóf um alla ævi standa. Gróði hinna
fáu af að selja börnum og unglingum ómælt sælgæti og gos-
drykki, og venja þá á kráarsetur, vegur lítt gegn þeim meina-
þunga, sem af því leiðir. Þess vegna á að fara að spyrna við
fótum. Ekki með algjöru banni, lieldur skynsamlegum og
sanngjörnum takmörkunum.
,,/Vií er Bleik brugðið . .
Fátt hefir vakið meiri furðu fslendinga en viðbrögð rúss-
neskra ráðamanna og rithöfunda, er Pasternak fékk Nóbels-
verðlaunin. Annað eins ófrelsi og þvingun héldu margir að
tilheyrði aðeins fortíðinni. Slikt er í beinni andstöðu við
kristinn anda. Að vísu er algjört frelsi og ótakmarkað óger-
legt á ritvellinum, eins og alls staðar annars staðar, og er
skylt að taka það fram. En þess er skemmst að minnast, að
á fyrra ári risu margir upp og létu sem óðir væru í nafni
frelsisins — ritfrelsis og hugsanafrelsis —, er ég og aðrir
mæltu gegn því, að klám og sorprit hefðu forréttindi, væru
m. a. seld á þeim tíma og stöðum, þar sem bannað væri að
selja Bibliuna og Fornritin. Fæstir, sem þá hófn upp Rama-
kvein og töldu menningu og frelsi stefnt í voða, ef nokkuð