Kirkjuritið - 01.02.1961, Blaðsíða 39

KIRKJURITIÐ
85
an til skrúðhúss kirkjunnar, sem er einna líkust stórri kap-
ellu. Ég hafði hvorki hempu né kraga meðferðis, enda þurfti
ég ekki á slíkum skrúða að halda, því að hann tíðkast ekki í
Svíþjóð. Er klæðnaður presta í Svíþjóð og Finnlandi ólíkt hent-
ugri en fornaldarbúningurinn, hempa og pípukragi, sem enn
er við lýði í hinum lútersku kirkjunum á Norðurlöndum. Ég
fékk sérstakt hvítt lín um hálsinn og fór í hvítan kyrtil með
belti um mittið. Þar með var ég reiðubúinn til þjónustu. Sókn-
arpresturinn gekk fyrir altari skrýddur hökli og flutti skrifta-
ræðu, því að altarisganga skyldi fram fara þennan dag. Þetta
var síðasti sunnudagur kirkjuársins, sem nefnist dómssunnu-
dagurinn í sænsku kirkjunni, og skyldi prédikunin fjalla um
endurkomu Krists og hinn efsta dóm. Dómssunnudagurinn hef-
ur alvarlegan boðskap að flytja, sem ekki má gleymast. Heldur
hefði ég þó kosið að vera í sænskri kirkju næsta sunnudag á
eftir, sem var fyrsti sunnudagur í aðventu, en þá er jafnan
mikil kirkjusókn og mjög hátíðleg messa. Þegar gengið var
upp í prédikunarstólinn, blasti við ártal, sem gaf til kynna, að
hann mundi vera um 250 ára gamall. Þykir Gotlendingum slík-
ir hlutir næsta nýir af nálinni miðað við aldur kirknanna, og
hefur komið fyrir, að þeir hafi í gamni eða alvöru beðizt afsök-
unar á því, að svo nýir gripir skuli vera í svo gömlum kirkj-
um. Prédikunarstólarnir eru oft mjög skrautlegir og svo rúm-
góðir, að presturinn getur kropið þar til bænar, áður en hann
flytur prédikun sína. Það var öllu auðveldara að prédika á út-
kirkjunni, Hellvi. Hú er töluvert minni, og þar er ekki eins
mikið bergmál og í Lárbrokirkju. Það þarf sérstaka aðferð til
að prédika í þessum stóru miðaldakirkjum. Ekkert gagnar að
tala hátt eða öskra, eins og sumum hættir til í fyrstu, heldur
er venjulega bezt að tala hægt og greinilega og alls ekki mjög
hátt. Margir halda, að prédikarar verði að hafa mjög hátt til
að láta til sín heyra, en slíkt er alger misskilningur. Sumum
er m. a. s. það til lista lagt í ræðumennsku, að þeir geta látið
heyra til sín i fjarlægustu afkima stórar kirkju, þótt þeir tali
lágt, já, jafnvel láti heyrast hvíslið eitt. Hellvikirkja er merki-
leg fyrir þá sök, að þekkt er nafn byggingarmeistarans, sem
reisti hana fyrir meira en sjö öldum. Sá hét Lafrans. Ekki eru
kunn nema nöfn tveggja þeirra byggingarmeistara, sem reistu
hin fornu musteri á Gotlandi. Það eru nöfn feðganna Botvids