Kirkjuritið - 01.06.1977, Síða 68

kirknanna, að fagnaöarerindið sé
predikað af eindrægni og skýlaust og
sakramentin um hönd höfð eftir hinu
guðlega orði. Það er ekki nauðsynlegt
til sannrar einingar kristinnar kirkju,
að alls staðar séu hafðir sömu siðir,
sem eru af mönnum settir eins og
Páll segir í Efes. 4: „Einn er líkaminn
og einn er andinn eins og þeir voru
líka kallaðir til einnar vonar við köllun
yðar, einn Drottinn, ein trú, ein skírn.““
(B.S., bls. 61). Þetta hafði þau áhrif,
að andstæðan prestur — leikmaður
hvarf. Báðir voru /aos theou, lýður
Guðs, (sbr I. Pét. 2:10, Róm. 9:25—26,
II. Kor. 6:16), kallaðir til mismunandi
þjónustu. Predikunarembættið með
boðun fagnaðarerindisins og fræðslu
skoðast grundvallandi embætti kirkj-
unnar (sbr. B.S., 479, 25). Og þeir,
sem höfðu það með höndum, voru
prestar, kennarar og foreldrar og
jafnvel einstaklingar safnaðarins,
hver gagnvart öðrum (B.S., bls. 478,
23; 449, 8nn, sbr. F. Brunstád,
Theologie der lutherischen Bekennt-
nisschriften, 1951, bls. 207). Þetta hafði
þó ekki áhrif á skipulag kirkjunnar
hið ytra. Til frekari skýringar þyrfti að
fara nánar út í skilgreiningu Lúthers á
hinu veraldlega ríki og ríki fagnaðar-
erindisins. Hinu fyrra er stjórnað af
þvingun lögmáisins og sverðsins, en
hinu síðara af fagnaðarerindinu. Hand-
hafi hins fyrrnefnda er hið veraldlega
yfirvald, en hins síðara kirkjan, söfn-
uðurinn. Báðum stjórnar Guð, hinu
fyrrnefnda til að standa gegn hinu illa,
hinu síðarnefnda til frelsunar undan
oki syndar og ótta við ógnir lögmáls
og sverðs. Þessum tveimur mætti ekki
rugla saman. Ef menn ætluðu að
stjórna hinu veraldlega ríki með fagf'
aðarerindinu, leiddi af því upplaus^
en ef menn æltuðu að stjórna sam'
vizku manna með veraldlegu vald'
sverðsins, leiddi af því kúgun. Daen11
um hið fyrrnefnda var hreyfing endui"
skírenda siðbótartímans, og dæmi
hið síðarnefnda beiting hins verald'
lega valds af kaþólsku klerkastéttin111
gagnvart samvizku manna (sbr Martih
Luther, Ausgewáhlte Werke, 5. bindi-
Munchen 1952, bls. 371nn). Hugmýn£Í
Lúthers var, að sérhver söfnuður skyl^
kalla sér sinn prest, og skylda safnað'
arins gagnvart honum eða yfirurO'
sjónarmanni kirkjunnar var háð trH'
mennsku þeirra við það, sem þeir voru
kallaðir til, þ. e. fagnaðarerindið ($'0<
Martin Luther M.A., 3. bindi, bls. 96nn’
og E. Wolf, op. cit., bls. 1333). Þáttor
safnaðarins í stjórn mála sinna var
víðast takmarkaður (sbr E. Wolf, °P'
cit., 1333n). Yfirumsjón kirkjunnaí
varð ekki fyrst og fremst í höndanl
kjörins biskups, heldur / höndum ko°'
ungs, sem skipaði söfnuðunum þjón3’
jafnvel biskup. Þetta fyrirkomulag
iskirkjunnar hefur víða lamað safnn®
arstarfið um leið og það breytti safn
aðarhugmynd almennings. Hún nál0
aðist hina almennu félagshugmY110
(sbr G. Gloege, op. cit., bls. 1328)'
menn eru meðlimir ríkiskirkju eins 0®
ríkisins, áherzlan liggur á hinu féla9s
lega. í þessu tilfelli hafa tengsl
orðs og safnaðarins rofnað að mi^
leyti. Þjónustan við Guð víkur í starj
prestanna eða annarra starfsmann^
lífi safnaðarins fyrir hugmyndinni u
að vera starfsmenn ríkisheildar e
félagsskapar, sem kýs þá sér til Þi°n
ustu fyrst og fremst. Orðið kirkja tákrl
146