Nýjar kvöldvökur - 01.04.1930, Blaðsíða 44

90
NÝJAR KVÖLDVÖKUR
asta bók hans heitir »Svartfugl« og fjall-
ar um hið alkunna Sjöundármál. Er síra
Eyjólfur Kolbeinsson í Saurbæ á Rauða-
sandi látinn segja söguna, og tekst Gunn-
ari afbrigða vel að mínum dómi að gera
frásögn séra Jóns eðlilega frá upphafi
til enda — og eins að láta oss sjá hverja
persónu fyrir sig svo ljóslifandi sem vér
hefðum þekt hana sjálfir. Síra Eyjólfur,
sýslumaðurinn, Steinunn, Bjami, og s.
frv. — alt er þetta fólk að því er virðist
ógleymanlegt að lestrinum loknumJ Og
harmleikur sá, sem frá er sagt, er skráð-
ur óafmáanlega í minni lesandans —
enda er yfir allri bókinni skelfingubland-
in, djúp, en þó hálfvegis barnsleg lífsal-
vara. Að minni hyggju er þetta mesta og
bezta verk Gunnars Gunnarssonar og
sannarlega þess vert, að það væri þýtt á
íslenzku.
Kristmann Guðmundsson fór fyrir fám
árum allslaus að fé og fræðslu til Noregs,
en er nú orðinn einhver hinn mest lofaði
höfundur, er á norsku skrifar. Mesta at-
hygli hefir síðasta bók hans vakið. Seld-
ist hún einna mest allra bóka, er út komu
í Noregi árið sem leið. Heitir hún »Livets
morgen« og gerist hér á landi um og eftir
miðja 19. öld. Er hún fjölbreytt ah
atburðum og mannlýsingum, stíllinn
þróttmikill og markviss og margar lýs-
ingar hinar glæsilegustu. Er óhætt að
fullyrða, að lýsingar Kristmanns á þjóð
og landi muni hvar sem er vekja athygli
og áhuga á íslenzkum efnum — og mun
svo fara sem áður fyr, að bókmentirnar
afli íslendingum meiri vinsælda og virð-
ingar en nokkuð annað. Það verður þjóð-
in að athuga, og haga sér eftir því.
Guðm. Gísla-son HagaUn.
Norður á Kolbeinsey.
Saga eftir Theodór Friðriksson.
Þegar við förum að eldast og lýjast —
sjómennirnir, — verðum við fyrir mis-
jöfnum áhrifum, á einverustundum, og
rifjast þá oft upp fyrir okkur gamlar
endurminningar, — bæði mjúkar og
harðar, eða ljúfar eða sárar, eftir atvik-
um. Og er það stundum kallað, að menn
séu þá komnir á raups-árin. Nú rifjast
upp fyrir mér, eitt lítið atvik frá fyrri
árum, þegar eg átti að heita að vera upp
á mitt ið bezta. Og var þá sjómaður. —
Eg var þá á hákarlaskipi.
Það örðugasta og versta af vertíðinni,
var nú gengið um garð hjá okkur á skip-
inu, frá því að því var lagt út um vetur-
inn. Frostgarðar og hríðar, pínandi
myrkur og dæmafátt erfiði og vökur með
köflum, höfðum við orðið að þola. —
Reglulegar svaðilfarir með sprettum við
hákarladráp norður í íshafi. —
Það hafði nú líka stundum kastast í
kekki á milli manna, eins og gengur, þeg-
ar orrahríðin stóð sem hæst, og hver rak
eftir öðrum með óhljóðum og ragni.
Reyndar þótti það hálfgert hreystimerki
á þeim árum.
Nú var þessu öllu saman slegið niður.
Og komið langt fram á vor.--------