Nýjar kvöldvökur - 01.04.1961, Blaðsíða 5

N. Kv.
BJÖRGVIN GUÐMUNDSSON
51
vér eigum guði að þakka fyrir að senda oss
einstöku sinnum slíka gesti inn í þessa ver-
öld harms og trega.
Mjög greinir menn á um eðli tónlistar
eins og alla list og kemur ekki ávallt saman
um, hvernig skilja beri og hvað ágætt er í
þeim efnum. Ef til vill liggur listin utan við
svið skilningsins. En um þetta held ég þó
að flestum geti komið saman: Lög Björg-
vins, sem kunn eru almenningi, hafa löng-
um verið ástsæl og veitt fjölda fólks mikinn
unað. Og það, sem mest einkennir tónlist
hans er, að hún er umfram allt trúarlegs
eðlis. Mikill fjöldi sálmalaga er til eftir
hann og ýmis stórverk, sem fyrst og fremst
eru trúarleg, svo að enginn efi er á því, að
jressi var grunntónninn í sál hans.
En skyldi ekki mega segja, að öll alvarleg
list sé í hinzta eðli sínu trúarleg?
í ágætri bók urn Tómas Guðmundsson
skáld, sem kom út skömmu fyrir jólin, er
þetta haft eftir honum: „F.g lief alltaf haft
sterka trúarlega þörf. . . . Stundum finnst
mér erfitt að greina þessa trúarþörf frá
hrifningunni, sem fegurð vekur mér. Hún
getur lýst sér í ríkri tilbeiðslukennd. Ég
finn oft fyrir þessu, þegar ég kem út í bjart-
an, fagran morgun. Á slíkum augnablikum
getur guðleg tilvist orðið manninum mjög
raunveruleg.“
Síðan segir hann frá því, er hann hafði
legið lengi veikur og þungt haldinn, en var
tekinn að frískast, að þá bar móðir hans
hann eitt sinn út að glugga. Framundan
blöstu við tugkílómetrar af sólglitrandi
mjöll. Drengurinn hafði orð á því, hvað
þetta væri fallegt. Þá sagði móðirin: „Já,
það er fallegt, elskn drengurinn minn. Og
úr því þér finnst það fallegt, gerir þú það
fyrir mig að leggja þér það á minnið.“
„Og ég lagði það mér á minni,“ bætir
þetta fagurskyggna skáld við. „Ég man
Björgvin Guðmundsson tónskáld.
marga daga, sem voru merkilegir fyrir það
eitt, hvað þeir voru fallegir. Aldrei átti ég
svo annríkt, að ég gæfi mér ekki tíma til að
íhuga það og festa mér í minni, sem fallegt
er.“
Skyldi nú ekki einmitt allur skáldskapur
og öll list stafa frá þessari skyggni á það, sem
fagurt er?
Margur kynni að hafa horft á snæbreið-
una sólglitrandi og ekki séð neitt fallegt við
hana. Margur hefur gengið út í sólskinið á
björtum rnorgni og ekki fundið til nálægðar
guðs. Það þarf skáld til að skynja þetta.
Fegurðin er alltaf til staðar. Vér höfum