Eimreiðin - 01.01.1940, Page 40

26
ENDURHEIMT ÍSLENZKRA SIÍJALA OG GRIPA eimreiðin
þetta ómetanlegt), þá einkum með því að skila aftur öllu þvi
af safninu, sem af íslands hálfu hefur verið gerð krafa til að fá.
Er hér vitaskuld ekki lengur um það eitt að ræða, sem frá
öndverðu hefur í fullu heimildarleysi verið haldið í safni þessu
um tveggja alda hil, þau skjöl, sem upplýst er um, að voru
aðeins „að láni“, en fyrst 1926 var sýndur litur á að skila eftir
mikla rekistefnu, eins og kunnugt er og nokkuð iná ráða af
því, sem að framan er skráð, og eru þó heldur ekki þar komin
öll kurl til grafar. Krafa íslendinga er nú: Alt Árnasafn heim
— þ. e. hinn íslenzki hluti þess allur, það, sem héðan er
komið eða af íslenzkri rót runnið.
Að lokum skal svo aðeins hent á eftirgreinda staðreynd:
Skil og afhending á slíku sem þessu milli menningarþjóða
liafa af flestum á síðari tímum verið talin svo sjálfsögð, að
gengið hefur verið út frá, að á það ætti ekki að hresta. Og að
því er viðvikur Dönum — sem vér höfum nú uppi úrslita-
kröfur á hendur í þessu efni —, þá hafa þeir sjálfir bæði við-
urkent það við aðra og líka gert kröfur um slíkt, þar sem þvi
hefur verið að skifta. Undanfarið hafa þesskonar afhend-
ingar farið fram milli Danmerkur og Noregs og Danir skilað
úr sínum söfnum mörgu eða flestu því, sem við kom Noregi
eða hinni norsku þjóð, — og það, sem eftir kann að vera þar,
mun verða endurheimt, segja Norðmenn, enda hafa þeir greið-
lega afhent hin dönsku skjölin og jafnvel gefið ofanálag. Þa®
er nú kunnugt, að samband Noregs og Danmerkur fyrrum
var að réttu lagi með næsta líkum hætti og milli íslands og
Danmerkur, sem þó var meira einhliða í þessu el'ni, svo að
vér höfum af eðlilegum ástæðum víst litlu að skila af dönsk-
um munum og skjölum (sem þá ekki jafnframt áhræra is'
lenzk mál); en væri um slíkt að tala, myndi það verða auð-
sótt. Mun Dani og ráma í það, að atvikin höguðu því svo a
liðnum öldum, að þeir hafa nú öllu að skila. Þegar Danu
fengu Slésvík eftir heimsstyrjöldina fyrri, gerðu þeir kröfu
til þess að fá afhent ýms skjöl og skilríki úr varðveizlu Þjóð-
verja, er áhrærðu þenna Íandshluta, og var þeim það í té látið.
Rökrétt afleiðing alls þessa hefði vissulega átt að vera su.
er mál þetta var nú á ný tekið upp af íslands hálfu, að Danu
veitti því góðar undirtektir og greiða lausn þegar í stað, ekki