Eimreiðin - 01.07.1949, Page 18

170
NÚTlMABÓKMENNTIR FINNA
EIMREIÐIN
Han, mennesket bare, kan signende si:
Kom, evige natt, fra det vide —
Guds sol, synk i havet, gjor dagen forbi —
bli stille, min sjel, o du lykkelige.
Og ljámannen slo ned sin grode.
Kun mennesket takket og dode.
Ljóð Hellaakoskis bera framar öllu öðru svip hinnar sérstæðu
skaphafnar hans. Hann er stórskáld í finnskri ljóðagerð vegna
jákvæðs liugarfars og skapfestu, og liann er lieilsteyptur í sann-
leiksleit sinni. Jafnframt má telja hann fyrsta nútímaljóðskáld
vort í dýpstu merkingu þess orðs, surrealista, sem á 3. tug þess-
arar aldar hóf byltingu gegn hefðbundinni klassískri Ijóðtján-
ingu.
Til byltingarsinna í kveðskap má og telja P. Mustapaa (Martti
Haavio, prófessor, fæddur 1899), en liann heldur, sem meistari
hljóðfalls og hrynjandi, áfram þeirri baráttu, sem Hellaakoski
lióf. Einnig liann hefur sent frá sér aðalverk sín nú á þessum
áratug, þótt liann byrjaði skáldferil sinn á 3. tug aldarinnar,
meðal þáverandi nýstefnuskálda, er nefndust „tulenkantajat“
(blysberarnir). Helztu skáldverk hans eru „Jaahyvaiset Arkadi-
alle“ (1945) og „Koiruoho ruusunkukka“ (1947), og auk þess
kvæðaflokkur, sem birtist í heildarsafni Ijóða lians, „Ei rantaa
ole, oi Thetis“ (1948). Hann byrjaði með ungæðislegum ástaljóð-
uin, oft í frjálsu formi, þar sem einkuin bar á blygðunarsemi
unglingsins, kímni og viðkvæmum lífskenndum. 1 æsku orti hann
einnig gagnyrt þjóðsöguljóð um hrikaleg efni. Síðar bjó liann
til sérstakan persónugerving í kvæðum sínum, ástfanginn og
heimspekilega sinnaðan skriffinn, en í hugleiðingar lians gat
hann úthellt sínu eigin hugsanaflóði. Innsta tilfinningin í þessum
ljóðum er söknuðurinn, en angurblíðan er lijúpuð andríkri kímni.
1 ferskum náttúrulýsingum hans skýtur jafnan upp þeirri til-
finningu, að æskan sé horfin á braut og dauðinn bíði. Mustapáá
sækir sér efni úr fomri goðafræði í ríkum mæli, en liann liefur
kunnað að steypa það upp í persónulegu og sjálfstæðu formi.
Yndisþokki sá, er livílir yfir kvæðum hans, stafar fyrst og fremst
af þeim ferskleik, sem liann syngur með um hinar ævagömlu
frumkenndir: ást, hamingju, þjáningu og dauða. Sú „ljóðræna