Eimreiðin - 01.07.1949, Síða 24

176
NÚTÍMABÓKMENNTIR FINNA
EIMREIÐIN
og ritverk haus eru full af „atburðum“, hverjum á fætur öðrum-
Hann er ósvikinn borgarrithöfundur, sem getur lýst jafnvel
menntafólkinu á sannfærandi hátt. Hann hefur gefið út umfangs-
mikið skáldrit í þrem bindum, sem gerist í Helsinki. Sem smá-
sagnahöfundur er hann meðal þeirra fremstu, er nú lifa. Bæði í
skáldsögunum og smásögunum kemur fram mikið lífsfjör, sem
fær sérstæðan blæ í Ijóðrænum og oft viðkvæmnislegum stíl hans.
Þó mun óliætt að segja, að þá fyrst hafi þessi gáfaði höfundur
lagt fram fullan skerf, er hann sendi frá sér hina miklu sögu-
legu skáldsögu frá Austurlöndum til forna, „Sinuhe, egyptilainen“
(Sinuhe, Egiftinn, 1945), sem þýdd hefur verið á margar tungur.
Rit þetta, sem samið er í fornlegum stíl og með tillitslausri ber-
sögli, er ótvírætt eitl snjallasta verk í finnskum bókmenntum.
Waltari liefur meistaralegt vald á risavöxnu kerfi hinnar stóru
sagnagerðar, og í „Sinulie“ birtist einmitt árangurinn af djúphug-
ulli, efagjarnri lífsskoðun hans. Hann er einnig gæddur fágætri
kímnigáfu, en kímni lians er ekki glettin og gáskafull, heldur
hinn naprasti hálfkæringur í hvívetna. „Sinuhe“ hefur vafa-
laust orðið til í deiglu styrjaldarinnar. Og segja má, að Waltari
taki þar til meðferðar fólk og þjóðfélag bæði nútímans og allra
tíina, þótt sögusviðið sé valið frá fyrri öldum og með þeirra blæ-
Waltari er einnig meðal fremstu leikritahöfunda Finna. Leikrit
lians eru eins konar „harmskopleikir“, og kemur þar aftur fram
liin mikla lífs- og mannþekking höfundarins. Af núlifandi leik-
ritahöfundum verður tæplega öðrum en eftirfarandi skipað á
bekk með honum: Ensio Rislakki, Ilmari Turja og Hella Vuolij-
oki, — síðast nefndi höfundurinn liefur tekið þjóðfélagsmál til
meðferðar í verkum sínum. Annars skortir nokkuð á, að finnskar
leikbókmenntir 6tandi með verulegum blóma nú á tímum.
Nú í nokkra áratugi liefur öreigaskáldskapur verið mikilvægur
þáttur í finnskum hókmenntum. Lengst á því sviði hefur Toivo
Pekkanen (f. 1902) komizt. Hann er hóglátt félagssinnað skáld
og sálfræðingur, sem einkum lýsir samfélagi manna innbyrðis.
Verk það, er aflaði honum viðurkenningar, „Tehtaan varjossa
(í skugga verksmiðjunnar, 1932), — en það gerist meðal verk-
smiðjufólks í borg, — sýndi, að Pekkanen er, þrátt fyrir alla
félagshyggju sína, greinilegur einstaklingshyggjumaður. Þetta
atriði í list hans mætti jafnframt nefnast finnski stimpillimi a