Eimreiðin - 01.07.1949, Blaðsíða 48

200
ÍSLAND OG GRÆNLAND
EIMREIÐIN
sjóliSsforingi þóttist 1830 ekki liafa fnndið íslenzka byggð á kafla
af au8turströndinni syðst, er hann fór þar um, dró það úr þessari
trú. Og er G. Holm og Garde fóru strandleiðis norður í Krosseyjar
1884—’85 og töldu sig enga íslendingabyggð hafa fundið, var
þessi trú á Eystribyggð á Austur-Grænlandi svo til dauðadæmd í
Danmörku. En í Svíþjóð hélt A. E. Nordenskiöld fast við hina
gömlu skoðun, svo og fleiri menn. Og liér á Islandi breiddist
nýja kenningin fyrst út með bæklingi þeirra Helga Péturssonar
og Finns Jónssonar: Grænland að fornu og nvju, er barst út um
Island snemma á 20. öld.
Sannleikurinn er sá, að hinir íslenzku íbúar Grænlands hættu
smátt og smátt landbúnaði og gerðust veiði- og fiskimenn og
dreifðu sér yfir inikil svæði á Grænlandi og í Vesturheimi. Þeir
glötuðu tungu sinni og kristni og blönduðust lítið eitt skrælingj-
um, kolsvartri, huglausri, duglausri og siðlausri dvergþjóð, er
bjó í jarðholum, sem enn eru til. Hinni verklegu inenningu ís-
lendinga lialda þeir ennþá, en liafa glatað flestu því, er geymdist
á íslenzkri tungu.
Á 19. öld fór meginorka íslenzku þjóðarinnar í stjórnarskrár-
baráttuna. Á þeirri öld samantók þó Finnur Magnússon Grönlands
historiske Mindesmærker, mesta og bezta lieimildarrit, sem til er
um sögu Grænlands. Þá sýndi og Vilhjálmur Finsen fram á það
í Grágásarútgáfu sinni, að Grænland hefði verið nýlenda Islands
í fomöld.
Fram til þessa tíma hefur konungur Islands ríkt á Grænlandi
sem einvaldsherra og stjórnað landinu frá Islandsskrifstofuin
sínum í Kaupmannaliöfn, meðan þær voru þar. En er þær voru
komnar lieim til Reykjavíkur án þess að Grænlandsmálin fylgdu
með, fann danska ríkisþingið upp á því að fara að setja dönsk
lög fyrir Grænland. En fram til þess tíma var öll löggjöf Græn-
lands íslenzk. Þessi ílilutun Danmerkur í málefni Islands er lög-
laust þjóðréttarbrot og veitir Danmörku sízt nokkurn lagarétt
til Grænlands.
Konungur afsalaði sér nokkru af liinu íslenzka einveldi sínu
með stjórnarskránni 1874, nokkru í viðbót 1903—’04 og enn
meiru 1918. En yfir þeim málum, sem Island fékk ekki í sínar
hendur 1918, var konungur einvaldur sem áður, þar á meðal
yfir Grænlandi. En herfilega liefur konungur brotið Gamla sátt-