Eimreiðin - 01.01.1950, Blaðsíða 38

26
HVAÐ HEITIR MAÐURINN?
EIMREIÐIN
Amundínus, Anilíus, Ananías, Elenmundur, Engiljón, Flor-
entínus, Friðbergel, Guðmon, Guðrúníus, Guðvalínus, Ingibrekt,
lunnarð, Jónadab, Jósavin, Rósinbert, Sesselíus, Sigurgissur, Sig-
urmagnús, Sigurlians, Sigurliannes, Sigurjens, Sigurpáll, Sigur-
steindór, Siguringi, Sigursturla. — Ég vil ekki þreyta lesendur
á lengri lialarófu en þessari, þó auðvelt væri að tevgja úr lienni
anga í ýmsar áttir. Þessi nöfn voru öll í notkun hér á landi fvrir
40 árum, og ég býst við að flest þeirra séu það enn. Atliyglisvert
er, hve mörg þessi nöfn — ef nöfn skyldi kalla — hafa Sigur-
forlið, þótt liann sé að vísu mjög tíður í karla og kvenna nöfnum-
Samt liefur engum enn, svo ég viti, bugkvæmzt að nota bann
einan, og er þó margt fyrirtæki vitlausara.
Jafnframt þeirri sterku ónefnaöldu, sem flætt hefur yfir þetta
land undanfarna áratugi, hefur risið andspyrnualda, sem flytur
tryggð við gömlu garpanöfnin og endurvakning góðra fornaldar
og miðalda nafna. Þessi vakning á ekki allskamman aðdraganda,
en miðar liægt áleiðis. Á því er enginn vafi, að ef drepsóttir og
liungursfall befði ekki herjað bér svo oft og ægilega sem átt
hefur sér stað, mundu nálega engin fornaldarbeiti bafa liorfið,
og fjölbreytni þeirra því verið að mun meiri en nú á sér stað. -—•
Ýmis mannanöfn eru ættföst um aldir, og bafa sum þeirra vafa-
laust tapast í Svartadauða (og síðari drepsóttum), þegar ýmsar
ættgreinar urðu aldauða. Mjög er áberandi, hve mannanöfn eru
orðin fábreytt um miðja síðustu öld, því að þá má heita, að flest
fágætari fornaldar heiti séu horfin. Meiri var fjölbreytni slíkra
nafna 1703 — rétt fyrir Stórubólu, og þó, að því er ég hyggi
minni en t. d. á Sturlungaöld. Auðsætt er, að fágætum nöfnum
er mest liætta búin, þegar drepsóttir geysa, og er þá undir til-
viljun komið, bver þeirra lifa þær. Geta má þess, að nöfnin
Grettir, Húni, Tindur, Kálfur, Hafur, Beinir, Ljótur, tílfur,
Núpur, Svartur, Dagstyggur, Birtingur og Svarthöfði eru öll við
líði 1703 og kvennanöfnin Saxfríður, Dís og tílfa. öll þessi
nöfn og mörg fleiri eru horfin eftir 150 ár. Að vísu dóu ekki
öll þessi nöfn í Stórubólu, t. d. Grettir og Svartur, því þau munu
liafa lifað fram yfir aldamótin 1800, og Núpur sömuleiðis. En
vissulega bafa sum þeirra dáið í bólunni eða goldið það afbroð þá,
sem hefur riðið þeirn að fullu.
Athyglisvert er, að nöfnin Agnar, Ingólfur og Ragnar finnast