Eimreiðin - 01.01.1950, Page 34

eimreiðin
Hvað heiiir maðurinn?
— Um mannanöfn á víS og dreif. —
Þegar ég var að alast upp, um síðustu aldamót og framan af
þessari öld, var það siður á sveitabæjum, að ókunnur gestur var
spurður að heiti á þessa leið: — Hvað lieitir maðurinn? Sjaldan
mun hann liafa kynnt nafn sitt að fyrra bragði, eins og nú er títt
og mun þykja liið sjálfsagða. Það, að spyrja komumann um
nafn og jafnvel ætt hans og óðalslóð, bendir á eðlilega fróðleiks-
þrá alþýðu, fyrst og fremst að verða þess vís, hvaða nafn maður-
inn bæri. — Oftast liét liann Jón, og var stundum Jónsson, er
þótti mjög hversdagslegt nafn. Eitt sinn hét hann Þiðrik og var
Þiðriksson, er þótti óvenjulegt og óviðfelldið lieiti, enda fánefnt
jafnan og mun liafa liorfið í þeirri sýslu með þessum manni.
Kom í fyrstu sunnan af landi, líklega á öndverðri síðustu öld.
Þessi Þiðrik liefði að réttu lagi átt að heita Þjóðrekur, sbr. Þjóð-
ólfur, Þjóðhildur, Þjóðbjörn o. fl. Þá liefði að minnsta kosti mér
þótt nafnið skiljanlegra og fegurra. ICona gömul var í minni sveit,
sem liét Súlíma. Þetta hálf-austræna(?) konuheiti fannst mér,
barni, livorki óvenjulegt né ljótt, og skildi ég það þó ekki. Sanit
bauð mér ótta af gömlu konunni, án þess að liún gæfi neitt til-
efni þess, nema að því leyti, að liún var ægilega rauðeyg, svo
hún minnti mig á afturgöngu, eftir því sem ég myndaði þær
verur í huganum. Þessi kona mvndi þó trúlega hafa getað sagt
með sanni:
Indæl þótti eitt sinn ég, sem æsku-Fríður,
en lirukkótt nú og hræðileg sem liamra-Gríður.
Af því ég las ungur Fornaldarsögur Norðurlanda og Islend-
ingasögur, sem ég náði í, fannst mér mest varið í forn manna-
heiti, karla og kvenna, og hét því, að ef ég eignaðist börn, skvldi
ég vekja upp forn og þjóðleg nöfn eftir föngum, og það heit hef
ég efnt.
Um þessar mundir þótti það nokkrum tíðindum sæta, væri