Eimreiðin - 01.01.1950, Blaðsíða 16

EIMREI3IN
Þrjú alriði
úr hálfrar aldar íslandssögu.
Með þessu ári lýkur fyrri helmingi hinnar tuttugustu aldar,
þeirrar, sem nú telur tvær heimsstyrjaldir innan sinna tímatak-
marka, stórkostlegri hyltingar og breytingar í tæknilegum efnum
en nokkurt annað jafnlangt tímabil sögunnar og meiri sigra yfir
tálnnmum tíma og rúms en dæmi eru til áður. Sú kynslóð, sem
nú er fulltíða, man hve miklar vonir voru tengdar við aldamótin
síðustu liér á landi, að því er snerti aukið sjálfstæði og bættan
liag þjóðarinnar. Hún man fögnuðinn og hátíðaskapið, er nýja
öldin gekk í garð. Skáldin ortu eldlieit hvatningarljóð. Einar
Benediktsson hoðaði þjóðarvakningu: „Á aldarinorgni skal risið
af blund“. — Máttugri lierhvöt var engri þjóð í evru kveðin en
sú, er liann flutti í aldamótaóði sínum:
„Öltl! kom sem bragur með' lyftandi lag
og leiddu oss upp í þann sólbjarta dag.
Lát oss tómlæti í tilfinning snúa,
í trú, sem er fær það, scm andinn ei nær.
Því gullið sjálft veslast og visnar í augum
þess vonlausa, trúlausa, dauða úr taugum.
Að clska, að finna æðanna slag,
að æskunni í sálunni blúa,
það bætir oss meinin svo heimurinn blær,
svo böllinni bjartar skín kotungsins bær.
Sjálft bugvitið, þekkingin hjaðnar sem blekking,
sé hjarta ei með, sem undir slær.
Hver þjóð, sem í gæfu og gengi vill búa,
á guð sinn og land sitt skal trúa“.
Slíkur var allur andi þessarar brýningar. Og önnur góðskáld
vor tóku í sama streng. Þau boðuðu bétri tíma með komu hinnar
nýjti aldar. Og nú er liún senn hálfnuð, þessi sama öld, sem með
komu sinni kveikti svo margan vonarneista vaknandi þjóðurn,
ekki sízt vorri.