Eimreiðin - 01.05.1964, Page 69

EIMREIÐIN
157
l|m saman á ný, sköpmn eitthvað
nýtt og lifandi, ekki síður lifandi
en hvað annað, sem vera skal, þó
það sé hvergi að finna nema í
hnyndun okkar.
En frammi fyrir hugtakinu sál
stöndum við ráðalaus, hvort sem
nm er að ræða okkar eigin sál, leik-
hússins eða tilverunnar yfirleitt.
Hún er ósýnilegust allra ósýnilegra
*Eúa í stóru, tómu húsi. Við vitunt
aðeins að hún er einhvers staðar.
Við vitum það af því við finnum
það. Okkur hættir til að rugla sam-
an hugtökunum að skilja og
skynja, og mundum aldrei fást til
«*ð viðurkenna það. — Hver það
Var, sem endur fyrir löngu bjó til
sögnina að vera, veit ég ekki, en
skyndilega og hátt, eins og gnýrinn
af öllum heimsins atómsprengjum,
Idjómaði sögnin „að vera“, og öðl-
ast líf f þeirri sömu andrá. Sál alls
deimsins sagði: „Ég er. — Já, það
var sjálf heimssálin. En hún hlýtur
þó að vera stærri en svo að hún
koniist fyrir í einu litlu leikhúsi.
Ætli það? Er ekki leikhúsið, þótt
'akmarkað sé af lofti og veggjum,
einmitt það opna svið, sem þurrk-
ai' út takmörkun sjóndeildarhrings-
*ns, og opnar útsýn yfir heim allan?
I’að er og. Umhverfis jörðina á átta-
*-íu dögum, kannski það sé }:>að, sem
Itallað er sál. Herra minn trúr, þó
þér finnist leikhúsið sú eina hugs-
anlega sáluhjálp, þarfiu ekki að
vera stórorður. Það er satt. Leik-
húsið er ekki eina sáluhjálpin.
Ejóðlína eftir Shelley, tónn úr lagi
eftir Beethoven, pensildráttur dreg-
>nn af Renoir, allt geymir þetta
sáluhjálp.
Kjeld Abell fæddist 25. agúst 1901
og lézt 5. marz 1961.
Helztu leikrit hans eru: Melodien,
der blev væk, Den blá pekingiser,
Daga pá en sky, og Skriged, sem var
frumsýnt í Kaupmannahöfn skömmu
eftir dauða hans.
Kjeld Abell kunni flestum höfund-
um fremur að liagnýta sér tæknilega
nröguleika leikhússins. Áður en liann
tók að semja leikrit fékkst hann mik-
ið við að mála leiktjöld, bæði í Paris
og London, ætlaði að verða málari en
ekki leikritaskáld. En svo fór að leik-
húsið tók hug Iians allan.
Leikrit hans snerta flest mannleg
vandamál, en eru laus við dægurpóli-
tík og áróður.
Vonandi eiga íslendingar eftir að
kynnast þessum merka höfundi nánar
af verkum hans, sem þegar eru mikils
metin á hinum Norðurlöndunum.
Þýð.
Hvar, sem við fiirum, hvert sem
við snúum okkur, alls staðar eru
útréttar hendur, hendur að snerta
heimssálina.
Stór stærri, stærstur, við eigum
engan mælikvarða að mæla hana,
þó berum við öll einhverja smáögn
af henni í okkur. Eða öllu heldur,
við erum hluti af henni. Hún er
hluti af okkur. Við tökum bara
ekkert eftir því. Að minnsta kosti
ekki alltaf. Þó er okkur nauðsyn-
legt að taka eftir því, skynja hlut-
deilcl okkar í heimssálinni, finna
hvaða gildi það liefur, áður en við
skiljumst við hana, og aðeins dauð-
leiki okkar er eftir, grafinn undir
einhvers konar legsteini, með dúfu
sitjandi á toppinum, lesandi graf-