Eimreiðin - 01.01.1975, Blaðsíða 7

EIMREIÐIN
milli fjalls og fjöru engu síður en áður. En þetta eru aðeins
ytri einkenni landnámslífsins í landinu. Meginforsenda hinnar
nýju söguskýringar er auðvitað sú, að enn berast hingað menn,
sem vilja nema hér land. Og síðasti landnámsmaðurinn er
kannski sá bezti.
Það var hvalreki á fjörur þessarar þjóðar, er Vladimir As-
kenasy barst út hingað og varð íslendingur. I einu vetfangi
höfðum við komið okkur upp einum mesta listamanni heims-
ins, aufúsugesti í öllum virðulegustu tónleikasölum veraldar-
innar. Frá þeirri stundu til þessa dags hefur þessi snöggsoðni,
en harðskeytti íslendingur verið eins og útspýtt hundskinn i
menningarviðleitni sinni fyrir nýlanda sina. Hann hefur opn-
að flóðgáttir stórhrotinnar listar, sem hellzt liafa yfir okkur.
Hann hefur gert vini sína, snillingana, að okkar vinum. Hann
hefur verið potturinn og pannan í þeim listahátiðum, sem haldn-
ar hafa verið. Mér vitanlega Iiefur Askenasy aldrei fengið græn-
an eyri fyrir allt það starf, enda ekki sótzt eftir þvi. En hvern-
ig hafa landar hans voltað honum þakkir og virðingu sína? Ég
man ekki eftir öðru en ógnarstórum rósinkransi, sem dengt
var á hann í Háskólabiói, svo að nærri sligaði hann. Ekki hef
ég heyrt enn. að Einar Ágústsson liafi sinnt máli föður hans,
er hann var í Moskvu á dögunum og gerði menningaráætlun.
Auðvitað hefði það átt að vera forsenda slíkrar áætlunar, að
greitt væri úr málum eins af persónugervingum islenzkrar nú-
timamenningar. Um þetta hef ég ekkert heyrt enn!
En enginn hefur þó látið sitt eins eftir liggja og Alþingi Is-
lendinga. Ár hvert er úthlutað heiðurslaunum til listamanna.
Þar eru nú tólf ágæt nöfn. En Vladimir Askenasy hefur enn
ekki þótt verðugur i þann lióp. Þessi heiðurslaun eru ekki veitt
auranna vegna, enda eru flestir, sem þau hafa hlotið, betur
settir en flestir starfsbræður þeirra að því leyti. Vladimir As-
kenasy mun elcki þurfa á aurum að halda og hann getur einnig
an virðingar islenzku þjóðarinnar verið. En þing og þjóð mega
ekki við því að glutra niður slíku tækifæri til að sýna í verki,
að hann sé fullgildur íslendingur i þeirra augum. Ef starf As-
kenasys og list hans er skoðuð, er engum vafa undirorpið, að
honum ber að hljóta heiðurslaun listamanna. Hann hefur reynzt
betri Islendingur en margir þeii’, sem troðið hafa snjó og for
frá blautu harnsbeini í þessu landi. Því er það þjóðarhneisa,
að gengið skuli framhjá Askenasy við ákvörðun lieiðurslauna
listamanna.
Davíð Oddsson.
7