Eimreiðin - 01.01.1975, Page 8

EIMREIÐIN
ÞRAINN EGGERTSSON
Ójöfnuður
o g
jafnaðarstefna
I. INNGANGUR.
Tilgangur þessarar greinar er að skýra frá fáeinuni hugmynd-
um, kenningum og rannsóknum hagfræðinga og ýmissa félags-
vísindamanna, sem nýlega hafa verið til umræðu og skipta
framkvæmd jafnaðarstefnu í blönduðu Iiagkerfi nokkru ináli.
Vísindamenn, sem við rannsóknir á þjóðfélaginu fást, hafa
velt ójöfnuði og jafnaðarstefnu mikið fyrir sér. Félagsfræð-
ingum verður tíðrætt um starfsgrein og stétt, en liagfræðingum
um velferð. í klassískri hagfræði eru tveir þættir taldir ráða
mestu um velferð, en þeir eru neysla og frístundir. Við þá er
unnt að bæta mörgum öðrum, sem vafalaust skipta velferð
miklu, og má þar nefna heilsufar, aðbúnað á vinnustað, um-
hverfismál, félagslegt öryggi, persónufrelsi og stjórnmálaáhrif.
Enn hefur ekki tekist að mæla velferð milliliðalaust, enda
stendur svokölluð velferðarhagfi-æði völtum vísindafótum1. Og
hvernig sem því er háttað, hafa hagfræðingar lítið fengist við
að mæla sjálfa frumþættina í velferðarjöfnunni, svo sem neyslu
og heilbrigði, en liafa í rannsóknum sinum á jöfnuði einkum
fengist við atliuganir á dreifingu tekna og eigna.
Tengsl tekna og velferðar eru margslungnari en ætla mætti,