Iðunn - 01.12.1884, Side 3

273
Skólalíf á miðöldunum.
£miðöldunum var jafnast kvikt á þjóðbrautum
um alla Norðurálfu af ungum mönnum, er
skunduðu þangað sem einhverjar kennslustofnanir
voru. þeir hópuðust saman eins og flugur að bí-
flugnabúi í þeim borgum, þar sem lærdómurinn átti
sjer heimkynni, svo sem í Oxnafurðu, París, Bón-
ónía (Bologna), Salamanca og Prag. það bar ó-
sjaldan við, að þeir voru töluvert fleiri en bæjarbúar
sjálfir; í París er tala þeirra gerð 50-100 þúsundir, og
ýmsir rithöfundar segja svo frá, að þegar hinn nafn-
frægi prófessor Jóhann Hoffmann var rekinn frá há-
skólanum í Prag, fyrir tilstilli Húss, þá hafi um 40,000
stúdenta slegiztíförinameðhonum. þóvoru þetta alls
ekki einu háskólarnir, sem til voru; það voru líka há-
skólar, og þeir nálega eins frægir, í Orleans, Montpel-
lier, Padua og Leipzig, og á 15. öld voru stofnaðir 24
nýir, þar á meðal háskólinn Iíaupmannahöfn. Af ó-
æðri kennslustofnunum var til mikill sægur, því að
hverri dómkirkju og hverju klaustri fylgdi skóli.
þar að auki var altítt, að prestar til sveita hjeldu
lcennslupilta, til þess að auka með hinar rýru tekjur
sínar.
Í Danmörku var smámsaman stofnaður latínu-
skóli í hverjum kaupstað lijer um bil, og var svo
mikil aðsókn að þeim, að á tímum siðbótarinnar
voru t. d. hjer um bil 900 lærisveinar í Hróarskeldu-
Iðunn. I. . 18