Ægir - 01.01.1940, Page 7

Æ G I R
MÁNAÐARRIT FISKIFÉLAGS ISLANDS
33. árg.
Reykjavík — janúar 1940
Nr. 1
Lúðvík Kristjánsson:
Sjávarútvegurinn 1939.
Allmikil sveiflubrigði liafa orðið í
sjávarútveginum á þessu ári, eins og
reyndar í atvinnulifi þjóðarinnar í heild.
Er það striðið, sem einkum hefir valdið
því, þótt á undan áhrifum þess hefðu
reyndar farið atburðir, sem telja verður
mikilvæga frá hagsmunalegu sjónarmiði
þjóðfélagsins.
Um áramótin 1938—1939 var með öllu
óráðið hvað gert yrði til þess að sporna
við algerðu hruni útvegsins. Hitt vissu
menn af kynningu sinni á hag útvegs-
ins, að hjálpin mátti ekki dragast, ef hún
ætti að koma að liði. Nefnd sú, er kosin
var til þess að rannsaka hag og rekstur
togaraútgerðarinnar og gera tillögur
henni til styrktar, komst að þeirri niður-
stöðu, að á árunum 1933—1937 hefðu
togararnir tapað rúmum 5 milljónum
kr., þegar búið var að draga frá gróða
einstakra fvrirtækja. Jafnframt komst
nefndin að þeirri niðurstöðu, að togara-
útvegurinn skuldaði mjög mikið umfram
eignir. Nefndin ræddi ýmsar aðgerðir i
sambandi við athuganir sínar, en engar
heinar tillögur komu frá henni, enda
taldi ríkisvaldið þörf aðgerða áður en
nefndin hafði lokið störfum.
Þann 3. apríl var borið fram frumvarp
á Alþingi um lækkun ísl. krónunnar.
Frumvarp þetta var samþykkt sem lög
þá um nóttina og skyldi gengi isl. kr.
framvegis skráð á kr. 27.00 sterlingsp. i
stað kr. 22.15 áður. Þannig var krónan
lækkuð um 22 %. Áður en hér var komið,
höfðu útgerðarmenn lialdið fundi og
samþykkt áskoranir á þing og stjórn um
að lækka krónuna, því að það eitt gæti
hjargað útveginum eins og á stæði. í
greinargerð gengislækkunar-frumvarps-
ins er kveðið svo á, að þessi leið sé óum-
flýjanleg og sú eina, sem farin verði til
bjargar útveginum og fjárhagslegri af-
komu þjóðarinnar. — Sumir vildu að
horfið jTði að þvi ráði, að greiða verð-
uppbót á sjávarafurðir og enn aðrir vildu
að krónan vrði ekki lækkuð nema um
10 %, en jafnframt yrði gerður niður-
skurður á fjárlögum og því, sem þannig
sparaðist, yrði veitt til útvegsins. Þessar
uppástungur \drtust eiga lítið fylgi,
minnsta kosti meðal þingmanna.
Um gengislækkunina voru mjög deild-
ar skoðanir, eins og oftast vill verða, þeg-
ar hagsmunir einstaklinganna rekast á,
en hinu er ekki að svnja, að hún mun
hafa haft nokkur jákvæð áhrif fyrir út-
veginn, þótt reyndar sé ekki unnt að
fullyrða, hve viðtæk þau hafa orðið, eða
hve haldgóð þau kunna að verða honum.