Ægir - 01.06.1985, Page 14

inni þetta árið. Annars kemur
fram að mun stærri hluti aflans í
Crindavík fór til innanlands-
neyslu en annars staðar, sökum
fjölda vermanna úr austursýsl-
unum sem fluttu hlut sinn heim,
og einnig vegna hinnar miklu
útgerðar Skálholtsstóls.
Innflutningur til Grindavíkur
varekki frábrugðinn því sem flutt-
ist á aðrar hafnir. Mikilvægustu
vörurnar voru korn og fleiri mat-
vörur, járn og timbur, vörur til
útgerðar, svo sem lína og önglar,
og loks drykkjarvara sem sjaldan
hefur þrotið í búðum kaup-
manna. Látum svo skilið við ein-
okunartímann í Grindavík.
Byggð í sjálfheldu
Nítjánda öldin var öld kyrr-
stöðu í Grindavík, og hélst svo
allt fram undir 1930. Grindvík-
ingar héldu áfram að stunda sjó-
inn og róa til fiskjar á hefðbund-
inn hátt. Léleg hafnarskilyrði ollu
því að þilskipaútgerð var aldrei
reynd á staðnum, og vélbátar
tíðkuðust þar ekki fyrr en milli
1920 og 1930. Hreppsbúum
fjölgaði þó hægt og bítandi og
þéttbýli styrktist í Grindavík.
Samkvæmt manntölum varð
þróunin þessi:
Ár
íbúar í hreppunum . .
þar af í Grindavík . .
þar af í Krísuvík . . . .
1801 1840 1860 1880
185 221 279 265
146 172 207 223
39 49 72 42
1901 1910 1920
391 358 438 5
357 334 419
34 24 19
Raunar var þéttbýli í Grindavík á
þrem stöðum. Það voru hverfin
þrjú: Staðarhverfi, Járngerðar-
staðahverfi og Þórkötlustaða-
hverfi. Þar við má bæta Krísuvík
og hjáleigum hennar sem hinu
fjórða, en þar efldist byggð um
miðja síðustu öld, en hnignaði
fljótt aftur á þeirri tuttugustu.
Byggð var löngum mest kringum
Járngerðarstaði, og árið 1890
bjuggu þar 145 manns, en 94 í
Þórkötlustaðahverfi og 63 í Stað-
arhverfi. Þegar fjölgaði í byggð-
inni, styrktist hún í öllum hverf-
unum.
Landbúnaður efldist nokkuð á
nítjándu öld og fram eftir þeirri
tuttugustu með túnræktun.
Bústofninn stækkaði allt fram
undir 1940, en tók þá aftur að
minnka.
Um 19. öld gilti hið sama og
allar aðrar aldir í Grindavík, eins
og sóknarpresturinn sagði í sókn-
arlýsingu frá 1840: „Bjargræðis-
vegur sóknarmanna er sjávarafli;
hann er og allrösklega stundað-
ur". Saltfiskverkun tók við af
skreið sem aðalsöluvara lan
manna á nítjándu öld. Aður 1
menn fiskinn á garða við h
sínar til þurrkunar og n
honum síðan í kesti. Saltfiskuri
íðan
Sú
kað'
eða"
var breiddur á völl og 51
einnig hlaðið upp í stæðuo
venja að hver sjómaður ver
afla sinn sjálfur hélst me
árabátaöld stóð í Grindavík- ^
urðu menn því sjálfir að ko
hlut sínum í verð.
Verslun (j|
Grindvíkingar sóttu versluj1^
Keflavíkur alla nítjándu 0 ,
Urðu þeir að bera vörur sína
bakinu í og úr kaupstað, þv'
áttu hesta. Þrjár leiðir lágu uPPjr
Grindavík og í kaupstað, e'n^r
hverju hverfi. Árið 1918
lagður akvegur til Grindavíku ^
frá veginum milli Reykjavíkur j
Keflavíkur, og þótti það nl'
samgöngubót. t$
Nokkru fyrir aldamót ■
Grindvíkingum að bjóðast
kostir í verslunarefnum. *a ^
menn sendu þá minni kaup
306-ÆGIR