Ægir - 01.08.1993, Page 27

eba átti a5 bæta afkomu sjómanna?
Látiö undan frystihúsa- og
togaraeigendum
Utgeröarmenn og frystihúsaeigend-
Ur - sem oft voru sömu mennirnir -
unnu þessa styrjöld eins og fyrr segir.
Ullagan sem lögþingið loks samþykkti
me& naumum meirihluta tryggöi
b*öi sölu og framleiðslu fiskafurða
8e§n tapi. Lögin voru orðuð þannig
ab markmið þeirra væri að tryggja
ftskimönnum jafnt og stöðugt verð og
ab þeir ættu ekki að þurfa að gjalda
skyndilegra breytinga á heimsmark-
absverði. Dagróðramenninir urðu þó
ab sætta sig við styrki í stað vísitölu-
tryggðra launa. Þjóðveldisflokkurinn
tet þannig undan Fólkaflokknum -
flokki frystihúsa- og togaraeigenda -
en hann hafði hótað að slíta stjórnar-
Samstarfi ef ekki yrði gengið að kröf-
Um hans. Þar með hafði Þjóðveldis-
ttokkurinn svikið fyrirheitin sem
bann hafði gefið dagróðramönnum.
ba& hafði síðar í för með sér að stór
btuti kjósenda hans sneri við honum
baki og Þjóðveldisflokkurinn, eina
faunverulega sjálfstæðisvon Færey-
'nga, hefur ekki borið sitt barr síðan.
^ ólkaflokkurinn hrósaði sér seinna af
ab hafa bjargað stærsta útflutningsfyr-
Irr®ki þjóðarinnar frá þjóðnýtingu.
Dagróðramenn biðu einnig lægri
hlut þegar skipan sjóðsstjórnar var
ákveðin. Þar sátu fulltrúar hagsmuna-
hópa í sjávarútvegi ásamt fulltrúum
pólitíska valdsins. Togara- og frysti-
húsaeigendur fengu tvo fulltrúa, tog-
arasjómenn einn, dagróðramenn einn
og landsstjórnin tvo. Stjórnin valdi
síðan sjöunda mann sem formann.
Minkur í hœnsnakofa
Sérfræðingar eru sammála um að
þessi dreifing valdsins í sjóðsstjórn-
inni hafi haft úrslitaáhrif á þróun
sjávarútvegs og atvinnulífs á eyjun-
um. Hún táknaði að útgerðarmenn
stóru skipanna sem veiddu á fjarlæg-
um miðum og samtök sjómanna á
þessum sömu skipum réðu lögum og
lofum í stjórn sjóðsins. Þessir aðilar
höfðu sömu grundvallarhagsmuna að
gæta. Togaraútgerðin vildi umfram
allt fá að veiða meiri fisk og tekjur
togarasjómanna voru háðar verðinu á
þeim fiski sem útgerðin vildi veiða.
Gagnrýnendur sjóðsins sögðu að þetta
hefði verið eins og að setja mink inn í
hænsnakofa og ætlast til þess ab hann
passaði fiðurféb. Stjórnvöld hefðu í
rauninni selt allt vald til að stjórna
málefnum sjávarútvegs í hendur öfl-
ugustu hagsmunasamtökum í sjávar-
útvegi eyjanna.
I annari grein sinni um sorgarsögu fœreysks sjáfarútvegs, sem birtist í nœsta
tölublaði Ægis, fjallar Eðvarð T. Jónsson meðal annars um þátt stjórnmálamanna í
óráðsíunni, hvemig fiskverkendur og útflytjendur í Fœreyjum voru leystir undan
ábyrgð í rekstrar- og framleiðslukostnaði og hvaða afleiðingar það hafði. Ennfremur
hvernig styrkjakerfið varð œ flóknara og hvemig gífurlegum fjárhœðum var dœlt í
óarðbœra vinnslu og óarðbœrar fjárfestingar, frystihús og fiskiskip.
ÆGIR ÁGÚST 1993 3 49