Tímarit lögfræðinga - 01.09.1952, Page 44

164
Tímarit lögfrœSinga
laust að bera mann þjófnaði, þó að hann væri sannur að
illri meðferð á skepnum. Og í ærumeiðingu má ekki felast
annað eða meira en ið ótilhlýðilega hátterni veitir tilefni
til. 1 síðastnefndu dæmi mundi hátternið ekki veita efni til
þess að kalla sóknaraðilja „ærulausan". Sá, sem skírskotar
til ótilhlýðilegs hátternis sóknaraðilja sér til hagsbóta,
verður vitanlega að sanna, að sóknaraðili hafi framið það
hátterni. Ef sönnun bregst, þá stoðar ekki að skrískota til
ins ótilhlýðilega hátternis.1)
Þó að 221. gr. hegningarl. 1869 hefði ekkert tilsvarandi
ákvæði 239. gr. hegnl. um verkanir ótilhlýðilegs hátternis
sóknaraðilja, þá má sjá það í mörgum dómum, að varnar-
aðili reynir að afsaka meiðyrði og aðrar móðganir með
ótilhlýðilegu hátterni sóknaraðilja, enda þótt ærumeiðingin
sjálf ætti ekki sérstaklega eða beinlínis við það hátterni,
en hún þó talin hafa veitt nokkur efni til ærumeiðingar-
innar. En venjulega hefur að áliti dómstólanna ekki tekizt
að afsaka ærumeiðingar með þessum hætti, því að þær hafa
ekki þótt svara til þeirra ávirðinga, sem sóknaraðilja hafa
verið bornar, jafnvel þó að eitthvað mætti að honum
finna.2)
Stundum er ið ótilhlýðilega hátterni fólgið í ærumeiS-
ingu sóknaroÆlja í garð varnaraðilja, sem hann svo svarar
með ærumeiðingu í garð sóknaraðilja. A skrifar meiðyrða-
grein um B í blað sitt, en B svarar síðan með meiðyrða-
grein í blaði sínu um A. A kærir B fyrir vanrækslu og
hlutdrægni í embættisrækslu, en B, sem fær kæruna til
umsagnar, svarar með meiðyrðum um A.3) Meiðyrðum,
sem A talar til B, er stundum beinlínis snúið upp á hann.
(A: „Þú ert þjófur.“ B: „Það geturðu sjálfur verið.“) Það
er kallað „að gjalda lílcu líkt“ („retorsio"). Þetta orð er
samkvæmt merkingu sinni réttilega haft um síðastnefnda
tilvikið, sbr. 221. gr. hegnl. 1869, en er þó einnig oft haft
31 Sbr. Dómasafn V. 355.
2) T. d. Dómasafn I. 391, III. 488, V. 482, VII. 496, 499, VIII. 528, Hrd.
VI. 461, VIII. 100.
a) T. d. Dómasafn VI. 658, VIII. 34.