Tímarit lögfræðinga - 01.05.1976, Page 27

svipað og dómstóll í öllum störfum sínum.18) I heild má segja, að slíkar
breytingar myndu skaða störf nefndanna, sem í reynd fjalla aðallega
um félagsleg efni. Því virðist betra að finna einhverja aðra leið til að
efla réttaröryggið. Að mínu áliti væri það best gert með því að taka
úrskurðarvald barnaverndarnefnda úr þeirra höndum og færa það yfir
til dómstólanna.
Það má e. t. v. ségja sem svo, hvort þá sé ekki jafnframt hægt að
fella barnaverndarnefndir niður, því að félagsmálastofnanir taki að
sér í æ ríkara mæli bæði fjölskylduvernd og barnavernd.
Á ráðstefnu um málefni yngstu borgaranna, sem haldin var í Reykja-
vík í mars 1974, og sótt var af fólki, sem vinnur að barnaverndar-
störfum víðsvegar á landinu, komu fram margar raddir um það, ekki
sízt frá fulltrúum búsettum utan Reykjavíkur, að barnaverndarnefnd-
ir væru ómissandi aðili til að fjalla um viðkvæm mál. Var þar ekki
talið tímabært að leggja niður barnaverndarnefndir. Virðist því auð-
sætt, að barnaverndarnefndir geta komið að góðu gagni með því að
vinna að fyrirbyggjandi verkefnum, hinni eiginlegu barnavernd eða
fjölskylduvernd.
Sumir telja, að úrskurðarvald í barnavei’ndarmálefnum eigi að
vera í höndum sérdómstóla, svonefndra ungmenna- eða fjölskyldu-
dómstóla. Þeir áttu upptök sín í Bandaríkjunum laust fyrir síðustu
aldamót, og eru nú nokkuð skiptar skoðanir um starfsemi þeirra.
Nokkurrar óánægju hefur gætt með ungmennadómstóla, þar sem ekki
er talið, að virtar hafi verið nægilega formreglur, og hafi því börn
ekki notið réttaröryggis sem skyldi.19) Mun ég ekki fara nánar út í
það hér. Mér virðist ástæðulaust að stofna sérdómstól til að fara með
þessi mál. Hinir almennu dómstólar eiga að geta sinnt þessum mál-
um. Slík mál eru ekki óþekkt fyrirbrigði hjá dómstólunum, sbr. fjöl-
marga hæstaréttardóma. Margir munu telja, að það mæli gegn dóm-
stólaleiðinni, að hún sé tímafrek og kostnaðarsöm. Við megum ekki
gleyma því, að nefndaleiðin er líka ákaflega tímafrek, þannig að þar
hallast kannske lítið á, og aldrei yrði það talið of dýrt, ef hægt er að
bæta réttaröryggið með því. Ef dómstólaleiðin á að geta náð tilgangi
sínum, þyrfti að fjölga dómurum til þess að hraða þessum málum.
Þótt raddir hafi verið uppi um það, að hugtakið „festina lente“
eða flýttu þér hægt ætti einkar vel við um barnaverndarmál, vil ég
18) Sjá nánar Gerd Benneche: Rettsikkerheten i barnevernet, bls. 269.
19) Sjá bókina Justice for the Child, útg. af Margaret Keeney Rosenheim, sérstak-
lega ritgerðir eftir Orman W. Ketcham og Paul W. Alexander.
21