Ægir - 01.09.1999, Blaðsíða 29

Fiskvinnslufólkið á gólfinu
undir Hvalfjörð vera fráleitur draumur
fyrir 5-6 árum en þau eru nú samt orð-
in staðreynd og eins er með framtíðar-
sýnina um landvinnsluna og frystitog-
arana. Hún gæti verið nær en okkur
grunar."
- Eru frystitogararnir litnir jafn
miklu hornauga af fiskvinnslufólki og
gera mætti sér í hugarlund út frá þró-
uninni á undanförnum árum?
„Nei, staðreyndin er sú að það eru
konur sem eru í meirihluta í fisk-
vinnsiuhúsunum og gjarnan konur
sem eiga maka eða nána ætt-
ingja á frystitogaranum. Þær
tala því ekki neikvætt um
frystitogarana en ég tek meira
eftir þessu viðhorfi þegar ég
kem á ráðstefnur eða fundi þar
sem fólk í sjávarútveginum
skiptist upp í fylkingar. Ég
held að fiskvinnslufólkið á
gólfinu líti frekar á útflutning
á fersku og óunnu hráefni sem
sinn óvin en sem betur fer er
slíkur útflutningur hverfandi
miðað við það sem var fyrir
nokkrum árum."
„Ég vinn bara í fiski!"
Elínbjörg segir að bætt vinnu-
aðstaða fyrir fiskvinnslufólkið
á gólfinu sé með því jákvæð-
asta í þróuninni á undanförnum
ámm. Vissulega þurfi sífellt að bæta úr
atriðum sem betur megi fara og sníða
störfin að tæknivæðingunni. Hún
kannast við að í hópi fiskvinnslufólks
hafi verið rætt um ímynd starfsins og
umræða hafi verið uppi um að fólk í
greininni þurfi að vera stolt af sínu
starfi og sínum fyrirtækjum.
„Við berjumst enn við þessa setn-
ingu: „Ég vinn bara í fiski!" Þetta er
fullkomin minnimáttarkennd og erfitt
að snúa ofan að þessu viðhorfi en ég
viðurkenni samt að mér finnst einhver
breyting merkjanleg og tel að hana
megi rekja til þess að ungt fólk er að
koma inn í störf til hliðar við fisk-
vinnslufólkið, t.d. matvælafræðingar
og aðrir sem tilheyra vinnslustiginu
en ekki þröngum stjórnendahópi uppi
á skrifstofu.
Ég held að jákvætt atriði fyrir fisk-
vinnsluna sé hversu mikil framleiðnin
er á hvern einstakling og þar skarar
greinin fram úr öðrum en það er vissu-
lega áhyggjuefni hve illa gengur að
finna fólk til fiskvinnslustarfanna. Að
mínu mati eru margir jákvæðir þættir
í þróuninni fyrir fiskvinnslufólk en
líka neikvæðir og þannig verður stað-
an vísast áfram."
„Fiskvinnslufólkið
er komið á blað“
Sem varaformaður í fiskvinnsludeild
Verkamannasambands íslands hefur
Elínbjörg starfað að málum sem geta
skilað ímynd fiskvinnslufólks fram á
veginn og gert þennan hóp meira gild-
andi í umfjöllun um sjávarútvegsmál.
„Við höfum haldið fræðsluráðstefn-
ur þar sem við höfum kappkostað að
fá til okkar fyrirlesara með erindi um
málefni sem beinlínis snerta fisk-
vinnslufólk. Ráðstefnurnar hafa skap-
að umræðu, verið fræðandi og varpað
ljósi á ýmislegt sem snertir störf fisk-
vinnslufólks.
Hinn þátturinn í störfum fisk-
vinnsludeildar VMSÍ snýr að því að
gera okkur meira sýnileg en áður og
það hefur okkur sannarlega tekist. Við
höfum náð athygli stjórnvalda og
erum kölluð til þegar svokallaðir hags-
munaaðilar innan sjávarútvegsins
þurfa að koma að málum. Áður fyrr
var fiskvinnslufólk ekki talið með í
þeirri umræðu. Við höfum einnig
fengið að tilnefna fulltrúa í ýmsar
nefndir á vegum stjórnvalda og heilt
yfir fengið viðurkenningu á því að
vera til og fiskvinnslufólki komi málin
yfir höfuð við. Það er mikill sigur. Fisk-
vinnslufólk hafði sig ekki í
frammi áður fyrr, kvartaði í
mesta lagi úti í horni og sendi
frá sér mótmælabréf."
- Væntanlega vegur þetta starf
ykkar nokkuð þungt þegar
kemur að kjarasamningum
innan fárra mánaða?
„Já, ég er þess fullviss að starf
okkar í fiskvinnsludeildinni
vegur þungt við samningaborð-
ið. Eins og ég sagði áðan verður
þar tekist á um mörg baráttu-
mál fiskvinnslufólks, önnur en
þau sem snúa beint að krónum
og aurum, til dæmis starfs-
fræðslumálin. En fyrst og
fremst munu kjarasamningarn-
ir snúast um kaupmátt."
- Ef þú metur stöðu fisk-
vinnslufólks á íslandi í dag; liggur
leiðin upp á við eða niður á við?
„Ég veit eiginlega ekki hverju ég á
að svara þessu," segir Elínbjörg og
dregur svarið við sig nokkra stund.
„Flóttinn úr greininni er of mikill til
að ég geti sagt að leiðin liggi upp á
við. Spurningin er sú hvort það tekst
að snúa þróuninni við með breyttri
vinnslu, tengingu landvinnslunnar og
frystitogaranna og með því að skapa
öruggara vinnuumhverfi fyrir fisk-
vinnslufólk. Óöryggið er það sem mest
mæðir á fiskvinnslufólki í dag og á
meðan svo er vantar staðfestuna í
greinina sem þarf að vera fyrir hendi."
„Starf okkar hjá fiskvinnsludeild VMSÍ mun skipta máli
þegar kemur að samnihgaborðinu í komandi
kjarasamningum," segir Elínbjörg, varaformaður VMSÍ.
AGIR 29