Ægir - 01.12.1999, Qupperneq 50

Eftirlitsmyndavélar eru algengur búnaður í skipum í dag, enda til mikilla þœginda fyrir
yfirmenn um borð að hafa frá einu stjómpúlti í brú heildaryfirsýn yfir vinnu
starfsmanna sinna, hvort heldur er á dekki, í vinnslu eða í lestum. Hér er Björgvin við
eftirlitsmyndavél sem Nortek selur.
Breytt hugsun
í viðvörunarkerfum
Fyrir utan slökkvikerfin sjálf eru
brunaviðvörunarkerfi í skipum mjög
mikilsverður öryggisþáttur en jafn-
framt þekkja sjómenn að kerfin geta
verið mjög hvimleið þegar þau fara í
gang, annað hvort vegna bilana eða
rangra boða.
Björgvin segir óþarft að búa svo um
hnúta í skipum að bjöllur hringi strax
þó einn skynjari gefi brunaboð. Hægt
er að vera með seinkun á brunaboði
upp á eina til tvær mínútur meðan að-
eins einn skynjari er með brunaboð.
En við boð frá fleiri skynjurum fari
brunabjöilur í gang eða þær fara í gang
að innstilltum tíma loknum. Þetta gef-
ur skipstjórnar- eða vélstjórnarmönn-
um möguleika á að athuga hvort um
eld er að ræða eða röng boð. Þannig að
við röng boð eða bilanir þá hringir
ekki í bjöllum. Þegar búið er að kom-
ast fyrir röng boð og bilanir þá eykst
trúverðugleiki áhafnar á brunaviðvör-
unarkerfinu um borð.
„Ég þekki það sjálfur frá sjómennsk-
unni hversu hvimleitt þetta getur ver-
ið. í flestum skipum hér við land eru
rásakerfi sem bjóða upp á litla mögu-
leika á að aðlaga kerfið aðstæðum í
skipinu. En með vali á hliðrænu kerfi
(adressukerfi) aukast möguleikarnir til
muna á útilokunum óþarfra viðvar-
anna. í hliðrænu kerfi er hver skynjari
með eigið heimilisfang sem gerir að
verkum að við bilun í skynjara er hægt
að einangra hann frá kerfinu. Hægt er
að stilla næmni hvers skynjara fyrir sig
og kemur fram texti á skjá stjórnstöðv-
ar hvar skynjarin er. En þar sem eru
rásakerfi eru allt að 20 skynjarar á
hverri rás og ef einn bilar þá þarf að
einangra alla rásina. Þetta getur t.d.
gert að verkum að allar vistarverur
áhafnar er án virks brunaviðvörunar-
kerfis við bilun í einum skynjara.
Einnig er viðhald rása kerfa mun
dýrara. Ein megin orsök óþarfra bruna-
boða er að skynjararnir eru óhreinir.
En hliðræn kerfi veita meðal annars
upplýsingar um hvort óhreinindi eru
farin að safnast í skynjarana. Ég er viss
um að ef útgerðarmenn krefjast strax
við samninga um nýsmíði eða breyt-
ingar á skipi að það sé hliðrænt kerfi
um borð þá hefur það engan auka-
kostnað í för með sé að fá slíkt kerfi í
skipið. í dag er það oftast skipasmíða-
stöðin sem velur brunaviðvörunar- og
slökkvikerfið en því þurfum við að
breyta," segir Björgvin Tómasson að
lokum.
REVTINGUR
Hákarl og býflugur
FAO, Matvæla og landbúnaðar-
stofnun Sameinuðu þjóðanna,
skipuleggur aðgerðir til að koma í
veg fyrir að hákarlinn verði
ofveiddur og honum útrýmt.
Eftir að áætlunin komst í hámæli
hefur þessi frægi ræningi hafsins og
honum skyldar tegundir. t.d. skata,
verið veiddar sem aldrei fyrr. Arið
1960 veiddust 346.000 tonn en 1998
um 760.000 tonn.
Mest er veitt í Bandaríkjunum,
Indlandi og Indónesíu, en í Evrópu
eru Frakkar stórtækastir. Franska
dagblaðið Le Monde segir ársaflann
um 18.000 tonn .
Hákarlinn er til margra hluta nyt-
söm skepna og eftirsótt. Tennurnar
eru notaðar í hálsfestar og aðra
skartgripi, í Kína er soðin af uggun-
um rándýr sælkerasúpa, lýsið fer í
snyrtivörur ýmiss konar, skrápurinn
er sútaður og úr honum unnar dýrar
leðurvörur og holdið er gjarna selt
sem niðursoðinn túnfiskur.
Náttúruverndarmenn benda á að
hákarlinn eigi alls ekki skilinn hinn
illa orðstír sem af honurn fer vegna
grimmdar, - hann sé til kominn
vegna frægra kvikmynda eins og
Jaws. Sérfræðingar fullyrða meira
að segja að hákarlinum bjóði við
mannakjöti og einungis 50 manns
bíði bana af völdum hákarla ár hvert
í öllum heiminum.
ítalskur sjávarlíffræðingur segir
fleira fólk deyja árlega af býflugna-
biti en hákarlsárás.
(Seafood Internataional)
50 Mm