Ægir - 01.12.1999, Blaðsíða 37

SAMLEIÐ MEÐ ÍSLENSKUM SJÁVARÚTVEGI
r
Ulfar Hauksson:
Aðild íslands að
ESB og íslenskur
sjávarúvegur
ftil viðrœðna kœmi uitt aðild ís-
lands að ESB er ekki raunhceft
aðgera ráð fyrir að íslendingar gœtu
staðið utan við sjávarútvegsstefnu
ESB til frambúðar. Unt þetta er þó
ekkert hcegt að fullyrða. Spumingin
er liins vegar sú hvort íslendingar geti
tryggt forrœði sitt yfir fiskimiðunum
innan stefnunnar í samningaviðrœð-
um.
Ef til aðildarviðræðna kæmi er lík-
legt að markmið íslendinga yrðu í
grundvallaratriðum þau sömu og
Norðmanna, þ.e. að tryggja veiði-
möguleika íslendinga til frambúðar og
áframhaldandi ábyrga stjórn fisveiða
innan íslenskrar efnahagslögsögu.
Áherslur íslendinga yrðu samt að
mörgu leyti aðrar en Norðmanna og á
það sér efnahagslegar og landfræðileg-
ar skýringar. Hlutur sjávarútvegs í
vöruútflutningi Norðmanna er rétt
um 7% á meðan hanh er um 75% af
vöruútflutningi íslendinga. íslending-
ar myndu því leggja áherslu á að um
þjóðarhagsmuni væri að ræða en ekki
svæðisbundna eins og Norðmenn
gerðu. Norðmenn deila fiskistofnum
með ESB þar sem efnahagslögsögur
þeirra og sambandsins liggja saman.
Efnahagslögsaga íslendinga liggur
hvergi að efnahagslögsögu ESB og eru
flestir nytjastofnar innan íslenskrar
lögsögu staðbundnir. Á milli íslend-
inga og ESB eru því engir samningar í
gildi um nýtingu á deilistofnum í lög-
sögu hvors annars líkt og er á milli
3. GREIN
Hér birtist þriðja greinin í
þessum greinarflokki þar
sem höfundur varpar Ijósi á
Evrópusambandið, stefnu
þess í sjávarútvegsmálum
og stöðu Islands gagnvart
Evrópusambandinu með tilliti
til aðildar.
„Eftil aðildarviðrœðna
kœmi er líklegt
að markmið íslendinga
yrðu í grundvallaratrið-
um þau sömu
og Norðmanna."
Norðmanna og sambandsins. Samn-
ingsstaða íslendinga er því töluvert
frábrugðin samningsstöðu Norð-
manna.
Veiðiréttindi og aflahlutdeild
í tengslum við EES-samningin gerðu
íslensk stjórnvöld samning við ESB
um gagnkvæm fiskveiðiréttindi og
hefur ESB rétt til að veiða allt að þrjú
þúsund tonn af karfa á afmörkuðu
svæði í íslenskri lögsögu. Á móti fá ís-
lendingar 30 þúsund tonn af loðnu
sem ESB hefur fengið frá Grænlend-
ingum. Um veiðar ESB gilda strangar
reglur og hefur eftirtekjan verið rýr.
Hvað varðar aðrar veiðiheimildir ESB á
íslandsmiðum þá höfðu Beigar um
tíma rétt til að veiða allt að fjögur þús-
und tonn af botnfiski hér við land.
Síðustu árin náðu þeir einungis að
nýta rúm þúsund tonn. Sú veiði-
reynsla sem ESB hefur innan íslenskrar
lögsögu, og byggt yrði á við úthlutun
kvóta, er því sáralítil. Reglan um hlut-
fallslegan stöðugleika myndi því
tryggja að lítil breyting yrði á úthlut-
un veiðiheimilda til íslenskra skipa í
íslenskri lögsögu.
f aðildarviðræðum má slá því föstu
að krafa íslendinga yrði sú að afla-
heimildir ESB myndu ekki aukast frá
því sem nú er. Þessi krafa er sambæri-
leg þeirri sem Norðmenn settu fram
en þeim tókst að tryggja svo til
óbreytta stöðu mála frá EES-samn-
ingnum. Leiða má líkum að því að ESB
myndi gera kröfu um að því yrði gert
tæknilega mögulegt að veiða þau þrjú
þúsund tonn af karfa sem það hefur
rétt á samkvæmt EES-samningnum.
Líkleg niðurstaða í aðildarviðræð-
um yrði sú að ESB yrði gert tæknilega
mögulegt að veiða upp í ákvæði EES-
samningsins. í stað þess að semja um
-------------------- ÆGín 37