Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1941, Síða 51
49
2) Eftirfarandi indógerm. rætur tákna að halda einhverju
f östu:
pák- (WP. II, 2): fá „ná íeitthvað“, dö. fange, gotn. fáhan;
fanga (tökuorð), sbr. andfpng, þý. empfang, fang, hvk., sbr.
véfang (í Grágás) og véfengja, fengr, fagr (eig. „það, sem
fellur saman“), feginn, fagna, fága, fægja (láta falla saman!),
föggur, flt. (sbr. no. fagg „böggull“, norðurensku fadge),
sbr. gr. :tr|yvuui. „festi sárnan", lat. paciscor, pactns sum „geri
samning“, pax „friður“.
pasto- (WP. II, 7): fastr, fastna, e. fast, fasti „eldur, afl“,
fasta, festr („band, kaðall“), sbr. armensku hast „fastur“,
fornindv. pastvám „búslóð“, eig. „íastur bústaður“.
ped- (WP. II, 22) eig. „ná utan um“: fetill, egs. fetel (and-
fetlar, brynfetill, sverðfetill, sbr. mhþ. schwert-vezzel), fjptla
„binda“ (orðab. Bj. Halld.), fatla „umlykja“, fatlast, eig.
„verða umlukinn“; enn fremur fat, hvk. „ker, klæðnaður“,
fata (vatnsfata), e. fat, shr. enn fremur fá fat á e-u, „hinda
eitthvað saman“; enn fremur fatra „hindra“, fjatra „knýta
saman“, fjatla (í nútímamáli fjalla um e-ð), sbr. no. máll.
fjatla „fást við e-ð“, fitla sbr. sæ. máll. fitla „fara sér hægt“,
fát o. s. frv., sbr. fornindv. palla-, kk. (úr padla-) „stórt ker
fvrir ávexti", lít. pudas „ker“.
piq(h)o- (WP. II, 70) avest. pi.ra- „knútur“, lettn. piks, pika-
„leirklumpur“. Er ekki lil i islenzku.
puk- (WP. II, 82) „umlvkja“: gr. jtw.vó? „fastur, þéttur“,
ittr/cí^oo „þétti, umlyk“, albönsku puú „kvssi“ (eig. ,,faðma“).
Er ekki til í íslenzku.
bhengh-, bhngh- (WP. II, 151) „þéttur, fastur“: bingr, sbr.
sæ. máll. binge „kista (korns eða mjöls)“, bunga, sbr. holl.
bonk „klumpur“ og bunki, sbr. gr. Jtay;ús „þéttur, fastur“, forn-
indv. baliú- „þéttur“.
bhendh- (WP. II, 152) „binda“: binda, band, benda, kvk.
„band, bugða“ (sbr. höfuðbendur á skipi), bendla, bendlur
(um ær, sem eru bundnar saman á hornunum), bendill,
bundin, hvk., egs. hyndel, enn fremur báss (úr bhondli-so-),
eig. „rúm til geymslu, bás i fjósi eða fjárhúsi“, shr. e. máll.
hoose, sbr. gr. jteíaua „band, kaðall“ (úr jrev&-[.ia), lat. offendi-
mentum „hökuband á prestahúfu“.
3) Eftirfarandi indógerm. rætur tákna að knosa, eyðileggja:
pis- (WP. II, 1) sbr. lat. píso, -áre „knosa“, lít. paisýti
„knosa bvggkorn (losa við hýðið)“.
7